علائم کمبود آهن در بدن چیست؟
شناختن علائم فقر آهن اهمیت زیادی دارد، چون میتواند به درمان و پیشگیری به موقع از آن کمک کند. شایعترین علائم کم خونی عبارتند از:
- احساس خستگی یا ضعف
- سرگیجه، سردرد
- تنگی نفس
- از دست دادن اشتها به خصوص در کودکان و شیرخواران
- تمایل به خوردن موادی مثل یخ و خاک
- ضربان سریع قلب
- عدم تمرکز، خواب آلودگی و بیحوصلگی
- ریزش مو
- کمبود انرژی
علائم ظاهری کمبود آهن شامل موارد زیر است:
- رنگ پریدگی پوست
- سردی دستها و پاها
- ایجاد زخم در دهان
- ترک خوردگی گوشه لبها
- شکنندگی ناخنها
درصورتی که علائم گفته شده را داشتیم بهتر است به پزشک مراجعه کنیم. کمخونی فقر آهن با یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص بوده و معمولاً با تجویز مکمل آهن درمان میشود.
علت کمبود آهن چیست؟
کمبود آهن باعث میشود، بدن نتواند به اندازه کافی گلبولهای قرمز تولید کند، با کاهش گلبولهای قرمز خونرسانی به بافتها و اعضای بدن با مشکل روبه رو میشود.
کمبود آهن علل مختلفی دارد. در ادامه چند مورد از شایعترین علتهای کمبود آهن را بررسی خواهیم کرد.
عادت ماهیانه و حاملگی
شایعترین دلیل کم خونی فقر آهن در خانمها خونریزی ماهیانه است. معمولا خانمهایی که خونریزی زیادی در زمان عادت ماهیانه دارند، دچار کم خونی میشوند.
در زمان بارداری برای برقراری خونرسانی و اکسیژن رسانی کافی به جنین، نیاز مادر به آهن افزایش مییابد.
مطالعه بیشتر: خطرات بیماری مالاریا برای بارداران و کودکان
دریافت ناکافی آهن
عدم مصرف کافی آهن به مدت طولانی، باعث کمبود آهن در بدن میشود. مواد غذایی مثل گوشت،تخم مرغ و برخی سبزیجات سرشار از آهن هستند. با این وجود در شرایطی مثل بارداری و زمان رشد و تکامل کودک، ممکن است بدن به آهن بیشتراز مقداری که از مواد غذایی جذب میشود، نیاز داشته باشد.
خونریزی داخلی
برخی شرایط مثل زخم معده، پولیپ روده، سرطان روده بزرگ و استفاده از برخی داروها از جمله آسپیرین (با ایجاد زخم معده) میتواند منجر به خونریزی داخلی شود. که در نتیجه کم خونی فقر آهن ایجاد میگردد.
ناتوانی در جذب آهن
بعضی بیماریها و یا انجام جراحیهایی که با درگیری روده همراه است، میتوانند باعث اختلال در جذب آهن شوند. یعنی با وجود دریافت مقدار آهن کافی، بدن ما قادر به جذب آن نخواهد بود و کم خونی فقر آهن به وجود میآید.
از جمله این بیماریها میتوان به سلیاک اشاره کرد.
نارسایی مزمن کلیه
افراد مبتلا به نارسایی کلیه در طول زمان ممکن است دچار کم خونی فقر آهن شده و به مکمل آهن نیاز پیدا کنند.
بیشتر بخوانید: بیماری تالاسمی | انواع، علت و روشهای درمان تالاسمی
کمبود آهن چه عوارضی دارد؟
کم خونی فقر آهن خفیف معمولا مشکل خاصی ایجاد نمیکند. هر چند در صورتی که درمان نشود، میتواند سلامت را به خطر بیاندازد.
برخی از عوارضی که در اثر کمبود آهن در بدن و کم خونی ناشی از آن ایجاد میشود، شامل موارد زیر است:
- مشکلات قلبی: کم خونی فقر آهن میتواند باعث افزایش سرعت ضربان قلب و ایجاد ریتم قلبی نامنظم شود. از طرفی برای جبران خونرسانی به قسمتهای مختلف بدن، قلب باید با قدرت بیشتری کار کند، که در نتیجه به مرور زمان قلب بزرگ شده و نارسایی قلبی به وجود خواهد آمد.
- مشکلات در دوره حاملگی: کم خونی شدید فقر آهن در زمان بارداری، با زایمان زودرس و تولد جنین با وزن کم ارتباط دارد. تحقیقات نشان داده اند علاوه بر موارد گفته شده، کم خونی شدید مادر میتواند باعث شود کودک در آزمایشات مربوط به توانایی ذهنی به خوبی عمل نکند و یا خود کودک دارای مشکلات مربوط به کاهش سطح آهن در بدن باشد.
- افزایش احتمال ابتلا به عفونتها: کمبود آهن با تاثیر بر سیستم ایمنی بدن، باعث میشود بدن ما مستعد ابتلا به عفونتهای مختلف باشد.
- تاخیر در رشد کودکان و شیرخواران: کمبود آهن میتواند باعث ایجاد تاخیر در رشد و تکامل کودکان گردد.
تشخیص کم خونی فقر آهن
کم خونی به سادگی با انجام آزمایش خون تشخیص داده میشود. برای بررسی بیشتر پزشک ممکن است از تستهای تشخیصی دیگری مثل سطح آهن خون و میزان ذخیره آهن در بدن کمک بگیرد.
در صورتی که شک به مشکلات گوارشی و خونریزی داخلی وجود داشته باشد، اندوسکوپی انجام میشود.
درمان کمبود آهن یا کم خونی فقر آهن
درمان کمبود آهن در قدم اول، بستگی به علت ایجاد و شدت آن دارد.
برخی از اقدامات که به درمان فقر آهن کمک میکند، شامل موارد زیر است:
مواد غذایی که میتوانند از از ایجاد کم خونی فقر اهن جلوگیری کرده یا ان را درمان کنند شامل موارد زیر است:
- گوشت قرمز
- سبزیجات
- مغزیجات
- میوه خشک شده
- مصرف مکمل آهن
مصرف مکمل آهن میتواند به بازسازی ذخایر آهن بدن کمک کند. برای اطمینان از مصرف دوز صحیح مصرف آهن میتوانیم با پزشک مشورت کنیم.
چند توصیه برای جذب بهتر آهن:
- بهتر است مکمل آهن با معده خالی مصرف شود.
- در صورتی که داروهای ضد اسید معده استفاده میکنیم، بهتر است آهن حداقل با دو ساعت فاصله از آن مصرف شود.
- مصرف همزمان آهن و ویتامین سی به جذب بهتر آهن کمک میکند.
- درمان علت زمینهای
در صورتی که علت کم خونی فقر آهن خونریزی باشد، مصرف مکمل آهن کمک چندانی نخواهد کرد،بلکه بهتر است ابتدا علت آن درمان شود.
پزشک برای خانمهایی که خونریزی ماهیانه زیادی دارند، قرصهای هورمونی تجویز میکند.
در صورتی که علت خونریزی آسیب داخلی باشد ممکن است جراحی انجام شود.
زخمهای عفونی معده معمولا با مصرف آنتی بیوتیک درمان میشوند.
برای درمان موارد شدید فقر آهن، ممکن است نیاز به تجویز آهن تزریقی و یا انتقال خون باشد.
پیشگیری از کم خونی فقر آهن
در صورتی که علت کم خونی فقر آهن، مصرف ناکافی آهن باشد، با خوردن مواد غذایی سرشار از آهن و ویتامین سی میتوانیم از بروز آن جلوگیری کنیم.
در نهایت توجه به این نکته ضروری است که در صورت مشاهده علائم کم خونی فقر آهن به پزشک مراجعه کنیم. مصرف بیش از حد آهن میتواند باعث بروز مشکلات کبدی و یا یبوست شود.
IR-0525-ABD-9544-AS
منبع:
my.clevelandclinic , hopkinsmedicine , healthline , mayoclinic , nhs , hematology.org , nhsinform
فقر آهن باعث تنگی نفس هم میشه؟
درود. کسانی که دچار کمخونی فقر آهن هستند، تنگی نفس را ممکن است تجربه کنند.
سلام ممنون از اطلاعات خوبتون، اگر فريتين خون پايين باشه چطور؟ و خوردن قرص آهن هر روز برای ساليان طولانی مشكل ايجاد نمیكنه؟
درود. پایین بودن فریتین یکی از شاخصهایی است که میتواند بیانگر فقر آهن باشد. حتما با مشورت پزشک معالج نسبت به رفع آن بکوشید. مصرف مکمل آهن برای مدت طولانی در حدی که با نیازهای روزانه بدن به این عنصر ضروری همخوانی داشته باشد به خودی خود حتی در درازمدت مشکلی پیش نمیآورد بلکه از علائم و بیماریهای دیگر جلوگیری هم میکند. اما گاهی شرایط پزشکی افراد تفاوتهایی دارد که لازم است در این مورد با پزشک معالج یا دکتر داروساز مشورت بفرمایید.
ببخشید فولیک اسید همون اهن میشه
درود. آهن یک ماده معدنی است که در بسیاری از واکنشهای مرتبط با سوخت وساز بدن از جمله تنظیم خلق و خو، اکسیژنرسانی خون، رشد، کارکرد درست دستگاه ایمنی بدن و امثال آن تاثیر مثبت دارد. اسید فولیک نوعی از ویتامین ب محسوب میشود و به طور کامل از آهن متفاوت است. اسید فولیک از جمله مواد ضروری برای تکثیر سلولی مانند تکثیر گلبول قرمز خون و رشد بدن به شمار میرود.
سلام
قرص آهن عبیدی دونوع است. کدوم یبوست کمتری میده ؟
درود. هر دو نوع فروفورت دارای خصوصیات لازم برای کاهش عوارض گوارشی است و از این نظر تفاوتی ندارد. فروفورت گاین علاوه بر آهن دارای اسید فولیک هم هست اما نوع دیگر فقط حاوی آهن است. مصرف آب فراوان، ورزش و تحرک بیشتر و خوردن بیشتر سبزی و میوه تازه در کاهش یبوست موثر است.
ممنون از اطلاعات مفیدتون
من چکاپ دادم مشخص شد کمبود ویتامین دی دارم مدتیه گاهی کمی سرگیجه دارم و موهوی بدنم شدیدا نازک شدهمیگن از فقر آهنه اما دکتر گفت کم خونی ندارم. علت چی میتونه باشه؟؟
درود. به پزشک معالج اعتماد کنید و در ویزیت بعدی نتایج درمان و توقعات خود را با وی در میان بگذارید. پاینده باشید
من مشکل التهاب معده دارم درحال درمانم ولی موهام خیلی میریزه چون کم خونی، کمبود هموگلوبین و ب۱۲دارم پزشک برای رفع مشکل کم خونی چیزی نداده الان خیلی برای موهام ناراحتم میشه راهنمایی کنید می تونم مکمل استفاده کنم یا نه و اینکه چه مکملی پیشنهاد می کنید؟
چون ریزش مو علتهای مختلفی دارد برای انتخاب درمان مناسب از جمله مکملها نیاز هست که علت آن ابتدا تعیین گردد. توصیه می شود در مراجعه بعدی به پزشک موضوع ریزش مو را برای ایشان مطرح کنید.
خانم ها و دخترانی که تالاسمی مینور هستند، چطور باید آهن مصرف کنند؟
درود. دختران نوجوان و خانمهای جوان و میانسال مبتلا به تالاسمی مینور نباید بدون تجویز پزشک معالج مکمل آهن مصرف کنند.
من نزدیک به دوساله ریزش موی پراکنده دارم و به خیلی از دکترهای مختلف مراجعه کردم و نتیجه نگرفتم. آخرین آزمایشی که دادم تمام موارد خوب هست و من فقط کم خونی خفیف دارم. میخواستم بدونم چه قرص آهنی رو مصرف کنم که بتونه این کم خونی رو در من جبران کنه؟
کم خونی دلایل مختلفی دارد. ابتدا شما باید مطمئن شوید که کم خونی شما ناشی از کمبود آهن است. توصیه میشود برای تعیین نوع و تجویز مکمل مناسب به یک پزشک متخصص داخلی مراجعه کنید.
افسردگی دارم زمانی از خواب بیدار میشوم افسردگی ام بیشتر میشود و پاه هایم گرم می آمد و حالا درد دارد
و زمانی که صبح از خواب بالا میشوم علایم که بالا ذکر میکنم بیشتر میشود و سوزش معده زیاد میشود
آیا کمبود آهن دارم؟
درود. پیشنهاد ما این است که با پزشک در این مورد مشورت بفرمایید. تندرستی شما آرزوی ماست
سلام عالی بود. ممنون
سلام.کم خونی در کودکان ممکن نشون دهنده سرطان خون باشه.با آزمایشات ساده میشه به این موضوع پی برد؟
درود. پزشک معالج تنها مرجع اظهار نظر در این مورد است با ایشان مشورت بفرمایید. پاینده باشید
آیا کمبود آهن یا همون فقر آهن باعث ایجاد آکنه و التهاب های پوست میشه؟!
موخوره چطور؟!
درود. پیشنهاد ما این است که با پزشک در این مورد مشورت بفرمایید. کمبود آهن تاثیرات زیادی روی قسمتهای مختلف بدن میگذارد.تندرستی شما آرزوی ماست
باسلام و احترام ، خانم بنده کم خونی فقرآهن داره متاسفانه اصلا تحمل قرص خوردن نداره ولی با آمپول مشکلی نداره آیا بجای قرص جایگزین دیگه ای برای درمان هست؟
درود. پزشک معالج تنها مرجع برای اظهار نظر در این مورد است با ایشان مشورت بفرمایید. پاینده باشید
سلام ببخشید من علائم سرگیجه سردرد خستگی خواب الودگی دارم و گاهی هم بی خواب میشم چشام سیاهی میره و پاهام بی حس میشن گاهی چشام تار میبینن سردردام وحشتناکن بی حوصله و بی انرژی خلقیاتم هی عوض میشه بعد از کمی فعالیت سرم درد میکنه انگار دارن با چکش میزنن بهش و پاهام بی حس میشه الان من آنمی دارم؟
درود. پیشنهاد ما این است که با پزشک در این مورد مشورت بفرمایید. پزشک پس از شنیدن شرححال و معاینه ممکن است آزمایش یا سایر اقدامات پاراکلینیکی درخواست نماید و بر پایه اطلاعات کامل پزشکی که به دست میآورد به تشخیص درست برسد و درمان مناسب را تجویز کند. تندرستی شما آرزوی ماست
من تپش قلب دارم و سرگیجه ممکنه از کمبود اهن باشه ریزش مو هم دارم
درود.همراه گرامی علائمی که فرمودید می تواند ناشی از کمبود آهن باشد. هر چند بهتر است برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کنید.پاینده باشید.
باسلام من 65سالمه ولی احساس سردی دردستها درپاهام مخصوصا روی پاهام ممنون میشم راهنمایی کنید
درود. پیشنهاد ما این است که با پزشک در این مورد مشورت بفرمایید. پزشک پس از شنیدن شرححال و معاینه ممکن است آزمایش یا سایر اقدامات پاراکلینیکی درخواست نماید و بر پایه اطلاعات کامل پزشکی که به دست میآورد به تشخیص درست برسد و درمان مناسب را تجویز کند. تندرستی شما آرزوی ماست