علت گوش درد در کودکان و راه‌های درمان آن

گوش درد علامتی است که به خصوص در کودکان خردسال شایع است. معمولا این علامتِ دردناک نشانه‌ای از یک مشکل یا اختلال جدی نیست.

گوش چگونه کار می‌کند؟

وظیفه گوش دریافت امواج صوتی از محیط و ارسال پیام به مغز است.

گوش خارجی شامل لاله و مجرای گوش است و در واقع قسمت قابل دیدن گوش است. امواج صوتی با عبور از مجرای گوش، به پرده گوش برخورد کرده و باعث لرزش آن می‌شوند. ارتعاش پرده گوش باعث لرزش استخوان‌های ریز پشت پرده گوش و در نتیجه انتقال امواج صوتی به گوش داخلی می‌شود.

بیشتر بخوانید: عفونت گوش خارجی

تشخیص گوش درد در نوزادان و کودکان خردسال

گوش درد می‌تواند یک یا هر دو گوش را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم گوش درد در کودکان خردسال ممکن است به صورت زیر باشند:

• اگر کودک گوش خود را بمالد یا بکشد
• به برخی صداها واکنش نشان ندهد
• دمای بدن کودک 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر باشد
• تحریک‌پذیر یا بی‌قرار باشد
• بی‌اشتها باشد و یا خوب غذا نخورد
• دچار اختلال تعادلی باشد

دلایل گوش درد در کودکان چیست؟

علت گوش درد کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

گوش درد معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که مجرای گوش مسدود ‌شود، این انسداد مانع از تخلیه مایع از مجرای گوش می‌شود. مایع موجود در گوش میانی محل مناسبی برای رشد و تجمع عفونت است. عفونت به همراه انسداد، باعث افزایش فشار پشت پرده گوش و در نتیجه درد می‌شود.

مجرای گوش ممکن است به دلیل آلرژی، سرماخوردگی، التهاب و تورم لوزه یا سایر عفونت‌ها مسدود شود.

عفونت‌های حاد گوش معمولا در عرض یک یا دو هفته از بین می‌روند. ممکن است در بعضی موارد عفونت گوش طولانی‌تر و مزمن شود.

برخی از شایع‌ترین علل گوش درد عبارتند از:

راه‌های درمان گوش درد کودکان

کارهایی وجود دارد که می‌توانیم برای کاهش درد گوش در کودکان انجام دهیم:

• استفاده از مُسَکن‌هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند به تسکین درد کودک کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد و تب را کاهش دهد. باید به خاطر داشته باشیم که کودکان زیر 16 سال نباید آسپیرین مصرف کنند.
• روی گوش حوله گرم قرار دهیم.

کارهایی که نباید انجام دهیم:

• هیچ جسمی (مانند پنبه یا گوش پاک‌کن) را داخل گوش کودک قرار ندهیم
• سعی نکنیم جرم گوش را خارج کنیم
• اجازه ندهیم آب وارد گوش شود

چه زمانی باید برای گوش درد کودک به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که گوش درد بیش از 3 روز طول بکشد، باید به پزشک مراجعه کنیم.

در موارد زیر باید به اورژانس کودکان مراجعه کنیم:

• کودک ناخوش یا بدحال باشد
• کودک تب بسیار بالا یا احساس تب و لرز داشته باشد
• در ناحیه اطراف گوش تورم وجود داشته باشد
• خروج مایع از گوش
• کاهش یا تغییر در شنوایی
• گیر کردن جسم خارجی در گوش
• در صورتی که سن کودک زیر 2 سال است و هر دو گوش، درد داشته باشد

در صورتی که پزشک تشخیص دهد گوش درد ناشی از عفونت باکتریایی است، ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. لازم به یادآوری است که آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها مؤثر نیستند. پیروی دقیق از دستورالعمل‌هایی که پزشک برای مصرف داروی فرزندمان ارائه می‌دهد، بسیار مهم است.

ممکن است پزشک در بعضی موارد برای تسکین گوش درد قطره گوش تجویز ‌نماید.

عوارض گوش درد در کودکان

عفونت گوش میانی و تجمع مایع در گوش شایع‌ترین علت کم شنوایی موقت در کودکان است.

کودکانی که دچار اختلالات شنوایی دائمی شوند، ممکن است در رشد مهارت‌های گفتاری و زبانی خود دچار مشکل شوند. به همین دلیل، اگر فرزندمان دچار عفونت‌های مکرر گوش می‌شود، باید با پزشک مشورت کنیم.

اگر پس از بهبودیِ عفونت همچنان مایع در گوش میانی باقی بماند، ممکن است شنوایی کودک تحت تأثیر قرار گیرد. همچنین این حالت ممکن است منجر به تکرار عفونت نیز شود. معمولاً مایع در عرض دو تا سه ماه جذب می‌شود و شنوایی کودک به حالت عادی برمی‌گردد. به همین دلیل ممکن است پزشک بخواهد در این بازه زمانی کودک را مجددا ویزیت و جذب یا عدم جذب مایع تجمع یافته در گوش را بررسی کند.

اگر مایع برای بیش از چند ماه همچنان باقی بماند، ممکن است پزشک بررسی شنوایی کودک را ضروری بداند. اگر شنوایی کودک بسیار کاهش یافته باشد، ممکن است پزشک قرار دادن لوله‌ای در گوش را برای تخلیه مایع، توصیه کند. این لوله‌های پلاستیکی کوچک به برقراری تعادل فشار در گوش کودک کمک می‌کنند و اجازه می‌دهند با ورود هوا به گوش میانی، مایع تجمع یافته، بتواند از کانال گوش خارج شود. لوله‌های گوش ممکن است تعداد دفعات بروز عفونت‌های گوش را نیز کاهش دهند.

منبع: National Health Service , The American Academy of Family Physicians Foundation

IR-0523-ABD-8143-AS