ویروس سرماخوردگی؛ علائم، علل و راه‌های درمان سرماخوردگی

در این مقاله قصد داریم به سرماخوردگی و هر آنچه راجع به آن باید بدانید، بپردازیم.

داستان سرماخوردگی، یک بیماری ساده که سخت گرفتارتان می‌کند!

بله، البته که سرماخوردگی از کم‌خطرترین و پیش‌ پا‌ افتاده‌ترین بیماری‌های جهان است اما همین سرماخوردگی به ظاهر ساده، می‌تواند سخت ما را به دردسر بیندازد و اگر دست‌ به‌ دامن درمان‌های خودسرانه و اشتباه بشویم، می‌تواند عوارض خطرناکی برایمان به‌ همراه بیاورد. اما اجازه بدهید که ابتدا مختصری به بیماری سرماخوردگی بپردازیم:

سرماخوردگی چیست؟

سرماخوردگی در حقیقت نوعی بیماری تنفسی است که به قسمت فوقانی دستگاه تنفسی مربوط می‌شود و ویروس‌ها عامل اصلی ابتلا به آن هستند. بزرگسالان به‌طور میانگین دو تا سه بار و کودکان به‌ طور متوسط شش تا هشت بار در در سال سرما می‌خورند. در هر دوره، سرماخوردگی حدود 14 روز طول می‌کشد.

اما چگونه باید سرماخوردگی را شناسایی کنید؟

مهم‌ترین علائم سرماخوردگی را بشناسیم

شایع‌ترین علائم سرماخوردگی، گرفتگی و آب‌ریزش بینی، عطسه و سرفه است. گلودرد هم یکی دیگر از علائم سرماخوردگی است که ممکن است در چند روز اول سرماخوردگی وجود داشته باشد، اما به‌سرعت حل می‌شود. سرماخوردگی با بسیاری از بیماری‌های دیگر علائم مشابهی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

تفاوت علائم آنفلوانزا، سرماخوردگی، حساسیت فصلی

این بیماری‌ها علائم مشترکی با سرماخوردگی دارند که ممکن است با سرماخوردگی اشتباه گرفته شوند.

تفاوت علائم آنفلوانزا و سرماخوردگی: آنفلوانزا علائمی بسیار شبیه سرماخوردگی دارد، اما تفاوت اصلی علائم آن با سرماخوردگی این است که شروع آنفلوانزا برق‌آسا و سریع بوده و همراه با تب بالا، کاهش شدید اشتها، لرز، ضعف شدید، درد بدن و مشکل در نفس کشیدن است.

در مقابل، علائم سرماخوردگیِ ساده خفیف‌تر بوده و معمولاً با عطسه و گرفتگی بینی همراه است. (لرز و درد شدید ندارد.)

در هر دو مورد ممکن است سرفه، سردرد و گلودرد وجود داشته باشد.

تفاوت علائم سرماخوردگی و حساسیت فصلی

حساسیت فصلی که با نام‌های «رینیت آلرژیک» و «تب یونجه» هم شناخته می‌شود، نوعی التهاب در مجاری تنفسی فوقانی و بینی است. آن دسته از علائم که باعث شباهت این بیماری به سرماخوردگی می‌شود عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی هستند. اما خارش چشم، حلق و بینی، قرمزی چشم و سرفه‌های طولانی معمولاً به‌ دلیل حساسیت اتفاق می‌افتد.

بیشتر بخوانید: رینیت آلژیک چیست، علائم و درمان تب یونجه 

علاوه بر این، سرماخوردگی به‌ طور کلی در فصول سرد اتفاق می‌افتد، اما حساسیت فصلی یا آلرژی در تمام فصول می‌تواند اتفاق بیفتند.

بهترین روش درمان سرماخوردگی چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم منشا اصلی این بیماری، ویروس است. بنابراین بهترین درمان سرماخوردگی عبارت است از: نوشیدن مایعات فراوان و استراحت. این را به‌ صراحت به شما می‌گوییم که هیچ درمان بخصوصی برای سرماخوردگی ویروسی وجود ندارد و بیشتر درمان‌هایی هم که وجود دارند تنها بعضی از علائم سرماخوردگی را از بین می‌برند، اما نمی‌توانند دوره‌ی بیماری را کوتاه یا آن را درمان کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها به‌هیچ‌وجه راه درمان سرماخوردگی ویروسی نیستند.

برای از بین بردن علائم سرماخوردگی می‌توان از داروهای بدون نسخه استفاده کرد. مثلا برای از بین بردن درد و تب از استامینوفن یا ایبوپروفن، برای کنترل عطسه، آبریزش، خارش چشم و بینی و سرفه از ضد حساسیت‌ها (آنتی‌هیستامین) و برای رفع احتقان و گرفتگی بینی می‌توانید از دکونژستانت استفاده کنید.

هیچ دارویی سرماخوردگی را معالجه نمی‌کند، اما برخی درمان‌ها به کاهش علائم سرماخوردگی و کوتاه شدن مدت دوره سرماخوردگی کمک می‌کنند.

آیا می‌دانید کدام درمان سرماخوردگی موثر است و کدامیک تاثیر ندارد؟ پس ادامه این مطلب را بخوانید.

به همان اندازه که سرماخوردگی بسیار شایع است، درمان‌های متنوعی هم برای آن ذکر شده است. در این مقاله این درمان‌ها را بررسی می‌کنیم و اطلاعات معتبر و علمی موجود درباره آن‌ها را مرور می‌نماییم.

درمان‌های موثر سرماخوردگی

وقتی دچار سرماخوردگی می‌شویم، انتظار داریم یک هفته دچار علائم باشیم و هفته دوم را با باقی‌مانده علائم سرماخوردگی بگذرانیم.

اما این به معنی گذراندن دو هفته سخت نیست؛ زیرا با به‌کارگیری درمان‌های دارویی و خانگی سرماخوردگی می‌توانیم علائم سرماخوردگی را به حداقل ممکن برسانیم.

در زیر با برخی از درمان‌های سرماخوردگی که پژوهش‌های علمی، کارآیی آن‌ها را نشان داده‌اند، آشنا می‌شویم:

نوشیدن آب کافی

وقتی به اندازه کافی مایعات بنوشیم، بدن دچار کمبود آب نمی‌شود و ترشحات بینی و سایر بخش‌های تنفسی رقیق‌تر خواهد بود. آب و آبمیوه دو گزینه خوب هستند.

پیشنهاد ویژه برای کاهش علائم سرماخوردگی، نوشیدن آب گرم با آب‌لیموی تازه و عسل است.

از نوشیدن قهوه، نوشابه‌های گازدار یا کافئین‌دار و نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنیم؛ زیرا باعث افزایش دفع آب و ایجاد کم‌آبی در بدن می‌شوند.

استراحت در خانه

کاهش فعالیت بدنی برای کوتاه کردن دوره بیماری و بهبودی زودتر لازم است.

درمان گلودرد

غرغره (چرخاندن) محلول نمکی گرم در دهان و گلو برای کاهش سوزش گلو و رفع ناراحتی گلو در سرماخوردگی مفید است.

برای درست کردن محلول نمکی مناسب جهت شست‌وشوی گلو، باید یک یا نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان (۲۰۰ سی‌سی) آب گرم حل نماییم.

بهتر است افراد مبتلا به فشارخون بالا به جای نمک، از جوش شیرین استفاده کنند.

به‌طور معمول، کودکان شش ساله یا کوچک‌تر توانایی چرخاندن محلول شست‌وشوی گلو در دهان را ندارند.

استفاده از خوراکی‌های یخ مانند بستنی یا قطعات یخ در دهان هم موثر است. هم‌چنین انواع گوناگونی از اسپری، قرص یا آب‌نبات حاوی مواد موثر برای درمان گلودرد در داروخانه‌ها قابل تهیه است.

بهتر است قرص و آب‌نبات رفع گلودرد به کودکان زیر ۶ سال داده نشود؛ زیرا احتمال خفگی وجود دارد.

رفع گرفتگی بینی در سرماخوردگی

علاوه بر داروهای سرماخوردگی که به صورت غیرنسخه‌ای و با مشورت دکتر داروساز از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند، قطره و اسپری بینی حاوی محلول نمکی هم می‌تواند در رفع گرفتگی بینی موثر باشد.

تسکین درد

برای بزرگسالان، استفاده از داروهای ضددرد غیرنسخه‌ای با مشورت دکتر داروساز، بهترین راه برای کاهش درد حاصل از سرماخوردگی محسوب می‌شود.

تجویز این داروها، به‌خصوص آسپیرین برای کودکان، ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی دارد و بهتر است با پزشک متخصص بیماری‌های کودکان مشورت گردد.(برای اطلاعات بیشتر مقاله سرماخوردگی کودکان چیست و چه علائمی دارد؟ را مطالعه کنید)

سوپ گرم

برای اینکه گلوی متورم آماده فرو بردن لقمه‌های غذا باشد، خوردن چند قاشق سوپ گرم در آغاز وعده غذایی مفید است. این کار به کاهش ناراحتی گلو و بلع راحت‌تر غذا کمک می‌کند.

عسل

اطلاعات موجود نشان می‌دهد که استفاده از عسل در افراد بالای یک سال که سرفه می‌کنند با نتایج مثبتی همراه بوده است. خوردن آن به‌خصوص همراه با آب گرم توصیه می‌شود.

افزایش رطوبت هوا

گذاشتن بخور آب سرد در خانه یا محل کار، رطوبت هوا را افزایش می‌دهد و به کاهش گرفتگی بینی و رقیق شدن ترشحات تنفسی کمک می‌کند.

لازم است آب موجود در دستگاه هر روز به طور کامل تعویض شود و دستگاه بخور طبق توصیه تولیدکننده به طور مرتب شسته و تمیز گردد.

داروهای غیرنسخه‌ای سرماخوردگی

بر پایه علائم موجود، داروهای سرماخوردگی، داروهای ضددرد و داروهای آنتی‌هیستامین غیرنسخه‌ای پس از مشورت با دکتر داروساز از داروخانه‌ها قابل تهیه بوده و در کاهش علائم سرماخوردگی بسیار مفید هستند.

لازم است از مصرف بی‌رویه این داروها بپرهیزیم و فقط طبق دستور دکتر داروساز یا راهنمایی مندرج در بروشور دارو، آن‌ها را مصرف کنیم.

برای درمان سرماخوردگی کودکان زیر ۵ سال بهتر است با پزشک متخصص بیماری‌های کودکان مشورت نماییم.

درمان‌ غیرموثر سرماخوردگی

اطلاعات موجود نشان می‌دهد که درمان زیر روی سرماخوردگی کارآیی ندارد:

آنتی‌بیوتیک‌ها

این داروها باکتری‌ها را از بین می‌برند، ولی یادآور می‌شویم عامل ایجاد سرماخوردگی، ویروس است. به همین دلیل آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان سرماخوردگی ساده هیچ نقشی ندارند.

اطلاعات علمی در مورد تاثیر ویتامین ث و روی (Zinc) در درمان سرماخوردگی با نتایج ضد و نقیض همراه بوده است. پیشنهاد می‌کنیم پیش از مصرف آن‌ها با پزشک معالج مشورت صورت گیرد.

<