علت و درمان انواع آکنه

آکنه چیست؟

آکنه شایعترین مشکل پوستی است. جوش‌ها زمانی به وجود می‌آیند که منافذ پوست با سلول‌های مرده پوستی و چربی مسدود شوند و باکتری‌ها در آنها تجمع پیدا کنند. در این صورت پوست ممکن است ملتهب و قرمز یا متورم شود.

آکنه معمولا بین سنین 30 تا 40 سالگی برطرف می‌شود، اگرچه ممکن است در مواردی در دوران بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند و یا برای اولین بار در این دوران ظاهر شود. آکنه دوران نوجوانی بیشتر در مردان و آکنه بعد از نوجوانی بیشتر در زنان دیده می‌شود. ممکن است آکنه قبل از دوره قاعدگی، به خصوص در زنان بالای 30 سال، تشدید شود.

انواع آکنه

6 نوع اصلی آکنه وجود دارد:

• جوشهای سرسیاه: برجستگی‌های کوچک سیاه یا زردی که روی پوست ایجاد می‌شوند. علت سیاه بودن این جوش‌ها تولید رنگ توسط لایه داخلی فولیکول مو می‌باشد.
• جوش‌های سرسفید: ظاهری شبیه به جوش‌های سرسیاه دارند، اما ممکن است سفت‌تر باشند و در صورت فشردن خالی نشوند.
• پاپول‌ها: برجستگی‌های قرمز کوچکی که ممکن است حساس یا دردناک باشند.
• پوسچول‌ها: شبیه به پاپول‌ها با نوک سفید، ناشی از تجمع چرک، هستند.
• ندول‌ها: توده‌های سفت بزرگی که در زیر سطح پوست ایجاد می‌شوند و ممکن است دردناک باشند.
• کیست: شدیدترین نوع آکنه؛ توده‌های بزرگ پر از چرک هستند و بیشترین خطر ایجاد محل زخم دائمی (اسکار) را دارند.

تفاوت آکنه و جوش چیست؟

آکنه اصطلاح پزشکی برای جوش است و هر دوی این کلمات برای اشاره به یک مشکل پوستی به کار می‌روند.

علائم آکنه چیست؟

آکنه بیشتر در قسمت‌های زیر ایجاد می‌شود:

• صورت: جوش صورت تقریباً در همه افراد مبتلا به آکنه دیده می‌شود.
• پشت و کمر: جوش در این نواحی در بیش از نیمی از افراد مبتلا به آکنه ایجاد می‌شود.
• قفسه سینه: جوش در این قسمت حدود 15٪ از افراد مبتلا به آکنه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علت بروز آکنه چیست؟

چهار رویداد اساسی در ایجاد آکنه نقش دارد:

• غدد چربی متعددی در صورت، گردن، قفسه سینه، قسمت فوقانی پشت کمر و بازوها وجود دارد. سبوم یک ماده روغنی است که توسط غدد چربی پوست (غدد سباسه) تولید و باعث نرمی مو و پوست می‌شود. غدد سباسه در دوران نوجوانی بزرگ می‌شوند و تولید سبوم افزایش می‌یابد.
• افزایش بیش از حد سلول‌های طبیعی پوست در ترکیب با سبوم، فولیکول‌های مو را مسدود می‌کنند.
• افزایش تولید سبوم سبب رشد بیش از حد باکتری‌هایی که به طور معمول روی پوست زندگی می‌کنند، می‌شود.
• در نتیجه رشد بیش از حد باکتری‌ها التهاب ایجاد می‌شود. این التهاب می‌تواند منجر به پارگی فولیکول و در نتیجه تشکیل یک جوش قرمز یا حساس شود.

چه عواملی احتمال بروز آکنه را افزایش می‌دهند؟

• تغییرات هورمونی: تصور بر این است که آکنه نوجوانی با افزایش سطح هورمون تستوسترون مرتبط است. این هورمون نقش مهمی در رشد و تکامل جنسی پسران و حفظ استحکام عضلات و استخوان‌ها در دختران دارد. تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی باعث بزرگ شدن غدد چربی و افزایش تولید سبوم می‌شود. در اکثر افراد مبتلا به آکنه، سطح هورمون‌ها طبیعی است، اما غدد چربی نسبت به هورمون‌ها بسیار حساس هستند.
• سابقه خانوادگی: ابتلای والدین به آکنه، احتمال بروز آکنه در فرزندان را افزایش می‌دهد.
• جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آکنه در دوران بزرگسالی هستند. تصور بر این است که بسیاری از موارد آکنه بزرگسالی به دلیل تغییرات هورمونی در دوره‌های خاص از زندگی ایجاد می‌شود. این دوره‌ها عبارتند از:

o دوره‌های قاعدگی: در برخی از زنان قبل از قاعدگی آکنه تشدید می‌شود.
o بارداری: بسیاری از زنان، به ویژه در 3 ماه اول بارداری، دچار آکنه می‌شوند.
o سندرم تخمدان پلی کیستیک: یک بیماری شایع که می‌تواند باعث آکنه، افزایش وزن و تشکیل کیست‌های کوچک در تخمدان شود.

• برخی داروها: مانند داروهای استروئیدی، لیتیوم (برای درمان افسردگی و اختلال دوقطبی) و برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان صرع ممکن است باعث ایجاد آکنه در بعضی افراد شوند.
• عوامل خارجی: استفاده از محصولات آرایشی مبتنی بر روغن ممکن است در ایجاد آکنه نقش داشته باشند. روغن و گریس موجود در بعضی از محصولات مو نیز می‌توانند ضایعات پوستی را بدتر کنند. احتمال تشدید آکنه با محصولات مبتنی بر آب کمتر است.
• رژیم غذایی: برخی از مطالعات ارتباط ضعیفی بین مصرف شیر گاو و افزایش احتمال بروز آکنه پیدا کرده‌اند. با این حال، شواهد محکمی مبنی بر اینکه استفاده از شیر، غذاهای چرب یا شکلات احتمال بروز آکنه را افزایش می‌دهند، وجود ندارد.
• استرس: استرس می‌تواند آکنه را تشدید کند.
• سیگار کشیدن: می‌تواند احتمال بروز آکنه را، به ویژه در سنین بالا، افزایش دهد.
• فشار بر پوست: استفاده مداوم از بعضی وسایل مانند هدبند یا کوله‌پشتی ممکن است با فشار بر پوست احتمال بروز آکنه را افزایش دهد.

پیشگیری از آکنه

کارهایی که می‌توانند به مراقبت از پوست و کاهش احتمال بروز آکنه کمک کنند، عبارتند از:

• شستشوی مکرر یا تهاجمی می‌تواند آکنه را بدتر کند. پس باید صورت خود را بیش از دو بار در روز نشوییم. برای شستن پوست از آب گرم، نه داغ، استفاده کنیم. بجای استفاده از شوینده‌های بسیار قوی که به پوست آسیب می‌رسانند، از یک پاک‌کننده ملایم پوست صورت استفاده کنیم. گاهی افراد دچار آکنه از صابون‌ها و شوینده‌های قابض (جاذب رطوبت) استفاده می‌کنند. باید بدانیم که این شوینده‌ها تنها سبوم را از سطح پوست حذف می‌کنند، اما تولید سبوم را کاهش نمی‌دهند.
• از شستن صورت با اسکراب خودداری کنیم، زیرا این کار می‌تواند آکنه را بدتر کرده و به پوست آسیب برساند.
• جوش‌ها را نکنیم یا فشار ندهیم. این کار علاوه بر اینکه می‌تواند آکنه را بدتر کند و به پوست آسیب برساند، ممکن است منجر به عفونت نیز شود.
• از استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی پوست بر پایه روغن خودداری کنیم. این محصولات می‌توانند آکنه را بدتر کنند.

درمان آکنه

در موارد خفیف، می‌توان به کمک داروساز از محصولات بدون نیاز به نسخه استفاده نمود. در موارد نادر، استفاده از این محصولات ممکن است سبب بروز واکنش آلرژیک شدید در بعضی افراد شود، بنابراین باید در 3 روز اول، آنها را فقط در یک منطقه کوچک از پوست امتحان کنیم. در صورت عدم بهبودی آکنه بعد از 3 ماه و یا ابتلا به آکنه متوسط یا شدید، باید به پزشک مراجعه کنیم.

پزشک برای درمان آکنه می‌تواند داروهای مختلفی تجویز نماید. هیچ دارو یا ترکیبی که برای همه افراد بهترین اثر را داشته باشد، وجود ندارد. بلکه اغلب لازم است تا با امتحان راهکارهای مختلف، بهترین روش درمانی برای هر فرد پیدا شود.
برخی از روش‌های درمان آکنه عبارتند از:

• داروهای موضعی که مستقیماً روی پوست استفاده می‌شوند. این داروها انواع مختلفی دارند و ممکن است به شکل ژل، کرم یا لوسیون باشند.
• داروهای خوراکی شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، رتینوئیدها و داروهای موثر بر سطح هورمون‌ها.
• درمان‌های دیگر: نمونه‌هایی از این روش‌های درمانی که ممکن است به برخی از مبتلایان به آکنه کمک کنند، شامل لایه‌برداری شیمیایی و درمان‌ با نور یا لیزر است.

لازم به یادآوری است که این روش‌های درمانی تنها با تجویز و تحت نظر پزشک باید به کار برده شوند.

منابع: National Health Service , UpToDate , UpToDate

IR-1123-ABD-8919-AS