در پرسش‌ها و کامنت‌هایی که در صفحه رسمی اینستاگرام داروسازی دکتر عبیدی مطرح شده بود، متوجه شدیم که بسیاری از افراد تفاوت زگیل تناسلی و تبخال تناسلی را نمی‌شناسند و هر دو را یک بیماری می‌پندارند. در نوشتارهای قبلی به معرفی تبخال تناسلی پرداخته‌ایم. در این مقاله پس از معرفی زگیل تناسلی، آن را با تبخال تناسلی مقایسه می‌کنیم.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که از طریق ارتباط جنسی منتقل میشود. عامل ایجاد زگیل تناسلی ویروس پاپیلومای انسانی یا همان اچ پی وی است که انواع یا سویه‌های مختلفی از آن شناخته شده است.
بعضی از سویه‌های اچ پی وی باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند در حالی که بعضی دیگر خطرناک بوده و احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را زیاد می‌کنند.
تقریبا تمام کسانی که از لحاظ جنسی فعال هستند ممکن است حداقل یک بار در طول زندگی خود به یکی از انواع این ویروس مبتلا شوند.
زگیل تناسلی بیشتر بافت مخاطی دستگاه تناسلی و اطراف مقعد را درگیر می‌کند و می¬تواند برآمدگی‌های کوچک قرمز رنگ با ظاهری شبیه گل کلم ایجاد کند. گاهی اوقات این زگیل‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که دیده نمی‌شوند و می‌تواند باعث ایجاد درد، ناراحتی و خارش شود.
علت زگیل تناسلی چیست؟
ویروس زگیل تناسلی با نام اختصاری HPV یا همان Human Papilloma Virus نامگذاری شده است.
بیش از 40 گونه ویروس زگیل تناسلی وجود دارند که به عنوان عامل ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی شناخته شده‌اند. زگیل‌های تناسلی تقریبا همیشه از راه تماس جنسی انتقال می‌یابند.
خوب است بدانیم کسی که ضایعات زگیل را ندارد، ولی ویروس در بدنش هست، می‌تواند ویروس زگیل تناسلی را انتقال دهد، پس نمی‌توان از ظاهر ناحیه تناسلی به آلودگی افراد به ویروس پی برد.
این ویروس در بیشتر افرادی که از نظر جنسی فعال هستند دیده میشود و می‌توان گفت یکی از شایع‌ترین عفونت‌هایی است که از راه تماس جنسی منتقل میشود.
مانند سایر بیماری‌هایی که از این راه منتقل می‌شوند زگیل تناسلی هم در افرادی که شرایط زیر را دارند، بیشتر دیده میشود:
- تماس جنسی حفاظت‌نشده با چندین شریک جنسی
- داشتن یک بیماری جنسی دیگر
- تماس جنسی با کسی که از سابقه جنسی وی اطلاع نداریم
- آغاز فعالیت جنسی از سنین پایین
- ضعیف بودن دستگاه ایمنی بدن، مانند ابتلا به ایدز
انواع زگیل تناسلی
گفتیم سویه‌های مختلفی از ویروس اچ پی وی شناخته شده است. شایع‌ترین سویه‌ها که باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند نوع ۶ و ۱۱ است. انواعی از ویروس اچ پی وی که زگیل تناسلی ایجاد می‌کنند متفاوت از آن‌هایی هستند که باعث ایجاد سرطان می‌شوند.
زگیل‌های تناسلی مشابه زگیل‌هایی هستند که در سایر قسمت‌های بدنمان ایجاد میشود.
تشخیص زگیل تناسلی
در صورت شک به زگیل تناسلی، مراجعه به پزشک متخصص بیماری‌های زنان یا دکتر متخصص اورولوژی اهمیت زیادی دارد.
دکتر متخصص زنان ممکن است برای تشخیص، پاپ اسمیر انجام دهد یعنی نمونه‌ای از سلول‌های گردن رحم را تهیه کند و برای آزمایشگاه بفرستد.
امکان انجام آزمایش ویژه روی این نمونه و تعیین نوع HPV هم وجود دارد. فقط برخی از گونه‌های خاص HPV احتمال سرطان گردن رحم را بیشتر می‌کنند.
علائم زگیل تناسلی
در برخی بانوان، زگیل تناسلی ممکن است به صورت ضایعاتی در بیرون اندام تناسلی، بین اندام تناسلی و مقعد، در ناحیه مقعد، داخل مقعد، روی دیواره‌های داخلی واژن (مهبل) یا روی گردن رحم به‌وجود آید.
در بعضی مردان، زگیل تناسلی باعث بروز ضایعاتی در نوک یا تنه آلت، کیسه بیضه یا مقعد می‌گردد.
در صورت داشتن تماس جنسی از راه دهان با فرد آلوده به ویروس، ضایعات ممکن است در دهان یا گلو ایجاد شوند.
اما ببینیم ضایعات زگیل تناسلی چه شکل و خصوصیاتی دارند:
- برجستگی‌های ریز و گوشتی به رنگ صورتی تا قهوه‌ای
- تجمع ضایعات ریز کنار هم و تشکیل ضایعات به شکل گل‌کلم
- خارش و ناراحتی
- خونریزی از ضایعات، هنگام مقاربت جنسی
علائم زگیل تناسلی در زنان
در خانم‌ها زگیل تناسلی در نواحی زیر بیشتر دیده میشود:
- داخل واژن یا مقعد
- خارج واژن و مقعد
- روی دهانه رحم
علائم زگیل تناسلی در مردان
زگیل تناسلی در مردان بیشتر در نواحی زیر بروز پیدا می‌کند:
- بیضه‌ها
- روی آلت تناسلی
- ران‌ها و کشاله ران
- داخل یا اطراف مقعد
راه های انتقال زگیل تناسلی
ویروس اچ پی وی از طریق تماس پوستی به خصوص پوست ناحیه تناسلی انتقال پیدا می‌کند.برای انتقال این ویروس حتما نباید دخول صورت بگیرد بلکه فقط تماس نزدیک کافی است.
همچنین ویروس ممکن است حین زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود،هرچند احتمال آن بسیار کم است.
در افرادی که از لحاظ جنسی فعال هستند، احتمال اینکه در معرض ویروس قرار بگیرند بسیار شایع است. هرچند بسیاری از این افراد ممکن است هیچ گاه دچار زگیل تناسلی نشوند.
اچ پی وی از طریق موارد زیر منتقل نمی‌شود:
- بوسیدن
- در آغوش کشیدن
- استفاده از حوله مشترک
- از سطح سرویس بهداشتی
- استخر
- استفاده از قاشق و چنگال و لیوان مشترک
درمان زگیل تناسلی
دستگاه ایمنی بدن در بیشتر افراد پس از مدتی بدن را از ویروس زگیل تناسلی پاکسازی می‌کند. هنوز هیچ درمانی برای از بین بردن این ویروس در بدن وجود ندارد. هدف درمان‌های زیر، برداشتن ضایعات زگیل تناسلی است. برای از بین بردن ضایعات ناشی از زگیل تناسلی داروهای متفاوتی وجود دارند که به صورت موضعی طبق تجویز پزشک و با راهنمایی دکتر داروساز روی ضایعات مالیده شده و آنها را از بین می‌برد. به هیچ عنوان از داروهای غیرنسخه‌ای زگیل پوستی برای زگیل تناسلی استفاده نکنیم؛ زیرا این داروها برای استفاده در ناحیه تناسلی تولید نشده‌اند. از روش‌های سرمادرمانی، الکتروکوتر (چاقوی الکتریکی)، عمل جراحی یا لیزر هم ممکن است برای برداشتن ضایعات زگیل تناسلی استفاده شود.
پیشگیری از زگیل تناسلی
استفاده از کاندوم و محدود کردن تعداد شرکای جنسی دو راه موثر پیشگیری از انتقال ویروس زگیل تناسلی به شمار می‌روند.
برای پیشگیری از آلودگی با این ویروس، واکسن هم وجود دارد. هم اکنون واکسنی ضد HPV در دسترس قرار گرفته است که می‌تواند فرد را در برابر 9 گونه خطرناک HPV (که احتمال سرطان گردن رحم را زیاد می‌کنند)، محافظت نماید.
همه مردان و زنان بین 9 تا 45 سال می‌توانند با تزریق این واکسن از آلودگی به این ویروس و در نتیجه ابتلا به سرطان گردن رحم و انتقال ویروس پیشگیری نمایند.
برای اطلاعات بیشتر در این مورد با پزشک متخصص بیماری‌های زنان یا پزشک متخصص اورولوژی مشورت بفرمایید.
عوارض زگیل تناسلی یا HPV
زگیل تناسلی ممکن است با عوارض زیر همراه باشد:
- سرطان: سرطان رحم با آلودگی برخی از انواع ویروس زگیل تناسلی ارتباط مستقیم دارد. برخی از گونه‌های HPV هم با سرطان‌های اندام تناسلی زنانه، آلت تناسلی مردانه، مقعد، دهان و گلو همراه است.
البته این طور نیست که همه افراد آلوده به ویروس HPV سرطان بگیرند، اما این آلودگی، خطر ابتلا به برخی سرطانها را بیشتر می‌کند و این افراد بهتر است نسبت به بروز علائم یا انجام آزمایش‌های مربوطه (مانند پاپ اسمیر در بانوان) با جدیت بیشتری اقدام کنند. - عوارض هنگام بارداری: در زنان باردار ممکن است زگیل تناسلی بسیار بزرگ شود و دفع ادرار را با مشکل روبه‌رو کند. ضایعات زگیل تناسلی در دیواره واژن شاید از کش آمدن دیواره واژن جلوگیری کرده و زایمان طبیعی را با مشکل مواجه کنند.
عوارض زگیل تناسلی در زنان
انواع پر خطر ویروس مثل نوع ۱۶ و ۱۸ می‌توانند باعث ایجاد تغییرات پیش بدخیم و در نهایت سرطان دهانه رحم شوند.
بنابراین انجام معاینات و تست پاپ اسمیر به صورت منظم در خانم‌ها بسیار اهمیت دارد.
یکی از عوارض نادر زگیل‌های تناسلی مشکلاتی است که می‌تواند در دوره بارداری ایجاد کند. در دوره حاملگی این زگیل‌ها ممکن است بزرگ شده و باعث سختی در دفع ادرار شوند. زگیل‌های تناسلی بزرگ در دیواره واژن می‌تواند مانع از زایمان شود.همچنین کشش دیواره واژن در زمان زایمان باعث خونریزی از زگیل‌های تناسلی میشود.
عوارض زگیل تناسلی در مردان
انواعی از ویروس اچ پی وی می‌تواند باعث ایجاد سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی مردان، سرطان حلق و مری شود.
بیشتر بخوانید: عفونت ادراری؛ علائم و درمان آن در زنان و مردان
تفاوت زگیل تناسلی با تبخال تناسلی (هرپس HSV)
ویروسِ تبخالِ تناسلی، HSV نام دارد. HSV از فرد آلوده با هرنوع تماس جنسی ممکن است منتقل شود و در بعضی افراد، باعث ایجاد زخم‌های ریز متعدد ناحیه تناسلی یا مقعد یا دهان گردد.
با تجویز داروی ضدویروس می‌توان تعداد دفعات ظهور این زخم‌ها را کمتر یا زمان آنها را کوتاه‌تر کرد. هنوز هیچ واکسنی علیه HSV ساخته نشده است.
تفاوت عفونت قارچی با زگیل تناسلی
عفونت قارچی توسط کاندیدا ایجاد میشود،کاندیدا نوعی از قارچ است که به صورت طبیعی در بدن ما وجود دارد.
علائم آن شامل احساس سوزش،خارش،قرمزی ناحیه تناسلی و افزایش ترشحات واژینال است.
گاهی اوقات ممکن است تاول و زخم هم دیده شود.
اگر در کنار علائمی مثل سوزش و خارش که در ابتلا به زگیل تناسلی هم دیده میشود،افزایش ترشحات واژینال داشته باشیم به عفونت قارچی شک می‌کنیم.
آیا زگیل تناسلی چرک دارد؟
خیلی اوقات متوجه برآمدگی‌هایی روی ناحیه تناسلی خود می‌شویم، که می‌تواند جوش، زگیل تناسلی یا تبخال باشد. بنابراین مهم است که تفاوت آنها را بدانیم.
جوش در ناحیه‌ی تناسلی دقیقا مشابه سایر قسمت‌های بدن است و برآمدگی بزرگ قرمز رنگ،دردناک و پر از چرک ایجاد می‌کند.
در حالی که در تبخال تناسلی برآمدگی کوچک و فاقد چرک است.
آیا احتمال ابتلا به زگیل تناسلی بدون رابطه جنسی وجود دارد؟
زگیل تناسلی فقط از طریق تماس پوست حین رابطه جنسی (با دخول یا بدون دخول) منتقل میشود. امکان انتقال زگیل تناسلی از راه‌های دیگر وجود ندارد.
به غیر از تماس جنسی یکی از راه‌های انتقال ویروس اچ پی وی در حین زایمان از مادر به نوزاد است.
IR-0125-ABD-9323-AS
منابع: nhs.uk , clevelandclinic.org , healthline.com , nhsinform , mayoclinic.org , sexualwellbeing.ie , medicalnewstoday.com
تبخال دارو نداره؟
همانطور که می دانید تبخال یک بیماری با منشا، ویروسی است و در حال حاضر درمان قطعی برای درمان عفونتهای ویروسی وجود ندارد اگرچه محصولات ضد ویروس موضعی تولید شده است که در کنترل عفونتهای ویروسی مانند تبخال یا کوتاه کردن دوره آنها موثر هستند. توصیه میشود برای استفاده از دارو به پزشک یادکتر داروساز مراجعه کنید.
من چند سالی ست تبخال می‌زنم، اما چند وقتی ست خیلی تبخال می‌زنم یعنی اگر در مدت یک ماه یک تبخال می‌زدم الان هر ده روز یک تبخال می‌زنم. آیا این موضوع خیلی خطرناک نیست؟؟!
تبخال به خودی خود موضوع خطرناکی نیست. ولی بروز مکرر آن نیاز به بررسی جهت بیماری‌های زمینه‌ای دارد. توصیه میشود با یک متخصص عفونی مشورت کنید.