وقتی از ما درباره علائم آلرژی می‌پرسند، عطسه، آبریزش بینی و خارش چشم را به یاد می‌آوریم، اما اصلا به این موضوع فکر نمی‌کنیم که بی‌خوابی و خستگی هم ممکن است از علائم آلرژی باشند.
با وجود این، کاهش قدرت تمرکز، خستگی و احساس منگی، از تجارب مشترک میان بیشتر افراد مبتلا به آلرژی است.
چرا خستگی با آلرژی ارتباط دارد؟
در واقع، «التهاب» در بدن ما مبتلایان به آلرژی حاکم می‌شود. همین التهاب باعث گرفتگی بینی شده، الگوی خواب را تغییر می‌دهد و خواب راحت را از ما سلب می‌کند.
وقتی گرداب آلرژی آغاز می‌شود، اینطور به نظر می‌رسد که روز به روز بیشتر ما را به درون خود می‌کشد. مانند اینکه هر چه بیشتر چشممان را می‌خارانیم، به همان اندازه خارش آن بیشتر می‌شود!
با پیشرفت علائم آلرژی، امکان اجرای برنامه روزمره زندگی کاری دشوار و گاه غیرممکن می‌شود.
سیتوکین: رابطه آلرژی با خستگی
با توجه به علائم حساسیت فصلی، وقتی بدن ما در معرض مواد آلرژی‌زا مانند گرده گیاهان قرار می‌گیرد، تولید ماده‌ای به نام سیتوکین در بدن افزایش می‌یابد.
سیتوکین‌ها موادی پروتئینی هستند. هنگامی که سیستم ایمنیِ ما مبتلایان به آلرژی، یک ماده خارجی آلرژی‌زا مانند گرده گل را شناسایی می‌کند، تولید سیتوکین‌ها افزایش می‌یابد. سیتوکین‌ها هم برای مقابله با ماده خارجی و هم برای مبارزه با عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها، مانند سرماخوردگی، ضروری هستند.
اما همین تولید بیشتر سیتوکین‌ها، عامل افزایش التهاب در بدن از جمله بینی و راه‌های تنفسی است. التهاب در این مناطق باعث گرفتگی بینی و تنگی راه‌های تنفسی می‌گردد.
به نظر می‌رسد التهاب مزمن ناشی از آلرژی کنترل‌نشده، عامل اصلی احساس خستگی و منگی در مبتلایان به آلرژی است.
درمان خستگی ناشی از آلرژی
اگر آلرژی ما همچنان ادامه دارد و احساس می‌کنیم خستگی و منگی بیشتر و آزاردهنده‌تر شده است، با سه اقدام زیر می‌توانیم چرخه آلرژی- التهاب- خستگی را بشکنیم.
1- کاهش تماس با ماده آلرژی‌زا
اگر به گیاهان و گرده گل‌ها حساسیت داریم، طوری برنامه‌ریزی کنیم که کمتر با آن‌ها در تماس باشیم. به عنوان مثال، در روزهایی که گرده گیاهان در هوا زیاد است در صورت امکان برای کاهش علائم آلرژی زمان زیادی را در فضای باز نباشیم.
برای کاهش تماس با مواد آلرژی‌زا، وقتی به منزل وارد می‌شویم، در اولین فرصت لباس‌مان را عوض کنیم و دوش بگیریم.
مساله این است که نمی‌توانیم همیشه در خانه بمانیم؛ بنابراین مصرف داروها می‌تواند مفید باشد.
2- مصرف درست داروها برای مهار علائم آلرژي
داروها نقش پررنگی در مهار علائم آلرژی دارند.
یکی از موادی که باعث التهاب ناشی از آلرژی می‌شود، «هیستامین» نام دارد. داروهای آنتی‌هیستامین خوراکی (داروهایی که از فعالیت هیستامین در بدن جلوگیری می‌کنند) به صورت غیرنسخه‌ای و با مشورت دکتر داروساز در داروخانه‌ها قابل تهیه است. این داروها در بیشتر موارد علائم آلرژی را برای مدتی بهبود می‌بخشند.
در صورت عدم بهبود کامل، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود. پزشک ممکن است داروهای دیگری مانند اسپری بینی حاوی کورتیکواسترویید (معروف به کورتون) را به داروی آنتی‌هیستامین اضافه کند تا علائم آلرژی بیشتر تحت کنترل در آید.
3- ایمنی‌درمانی
ایمنی‌درمانی که به نام آمپول آلرژی یا واکسن آلرژی هم شناخته شده است، می‌تواند مفید باشد. در ایمنی‌درمانی، پس از اطمینان از اینکه ما به چه ماده‌ای حساسیت داریم، مقادیر کم این ماده آلرژی‌زا به صورت زیرپوستی در چندین نوبت به ما تزریق می‌شود.
در اثر مواجهه مداوم با ماده آلرژی‌زا، به‌تدریج نسبت به آن ماده، ایمنی نسبی پیدا می‌کنیم و شدت علائم آلرژی به آن ماده در ما کمتر می‌شود.
درمان خانگی علائم آلرژی
یکی از درمان‌های خانگی که باعث کاهش علائم آلرژی می‌شود شست‌وشوی بینی با محلول نمکی است. این کار با کاهش مواد آلرژی‌زای موجود در ترشحات بینی در کاهش علائمی آلرژي مانند گرفتگی بینی تا حدودی تاثیر مثبت دارد.
یادمان باشد که ممکن است در کنار آلرژی، یک مشکل دیگر مانند سرماخوردگی یا افسردگی، خستگی را در ما تشدید کند.
منبع: Cleveland Clinic, American college of Allergy, Asthma & Immunology
