لوسمی میلوئید مزمن (که مخفف آن به انگلیسی CML است) یکی از انواع غیرشایع سرطان خون به شمار میرود که از سلولهای خونساز مغز استخوان منشا میگیرد. در برخی متون، از این بیماری با عنوان لوکمی میلوئید مزمن هم یاد شده است.
واژه «مزمن» به این نکته اشاره میکند که روند بیماری نسبت به نوع حاد کُندتر است و واژه «میلوئید» بیانگر رده سلولی در مغز استخوان است که دچار سرطان شده و به صورت غیرطبیعی و بیش از حد لازم، تقسیم میشود.
شیوع CML یا لوسمی میلوئید مزمن در میانسالان و سالمندان بیشتر است. به طور کلی، کودکان به ندرت دچار این بیماری میشوند.
خوشبختانه، با پیشرفت علم داروسازی در سالهای اخیر، پروتکلهای درمانی و داروهای جدیدتر و موثرتری در اختیار بیماران قرار گرفته است و به تبع آن، موجب کیفیت زندگی بهتر و طول عمر بیشتر مبتلایان به لوسمی میلوئید مزمن شده است.
علت ابتلا به لوسمی میلوئید مزمن
تحقیقات نشان میدهد نوعی جهش ژنتیکی با علل ناشناخته در سلولهای خونساز (میلوئید) مغز استخوان، موجب ایجاد کروموزومی معیوب به نام کروموزوم فیلادلفیا میشود. به طوری که این کروموزوم معیوب در بیشتر از %90 بیماران مبتلا به CML (لوسمی میلوئید مزمن) وجود دارد. این عیب ژنتیکی موجب بروز سلسله اتفاقاتی میشود که در نهایت به رشد و تقسیم بیرویه این سلولها و سرطانی شدن آنها منجر میشود.
علائم لوسمی میلوئید مزمن
معمولا در مراحل ابتداییِ بیماری لوسمی میلوئید مزمن، بیمار علامت خاصی ندارد و در بیشتر موارد، پس از انجام آزمایش دورهای خون، بیماری تشخیص داده میشود.
در مراحل پیشرفته بیماری، یک یا چند علامت زیر ممکن است ظاهر شود:
- استخوان درد،
- خونریزیهای بیعلت و مکرر،
- احساس سنگینی معده حتی با مصرف مقدار کم غذا،
- احساس ضعف و خستگی،
- تب،
- کاهش وزن بدون علت،
- بیاشتهایی،
- تعریق زیاد هنگام خواب شبانه،
- احساس وجود توده، پُری یا درد در ناحیه بالا و سمت چپ شکم، زیر دندهها
باید به این نکته توجه شود که هیچکدام از علائم فوق برای بیماری CML (لوسمی میلوئید مزمن) اختصاصی نیستند و در صورت بروز هرکدام از این علائم بهتر است هر چه سریعتر با پزشک مشورت شود.
عوامل خطرزای ابتلا به CML
از عواملی که خطر ابتلا به CML (لوسمی میلوئید مزمن) را بالا میبرند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن بالا،
- جنسیت مرد (CML در مردان شایعتر است)،
- قرار گرفتن در معرض برخی تشعشعات، مانند اشعه ایکس
خوشبختانه سابقه خانوادگی برای CML (لوسمی میلوئید مزمن) یک عامل خطرزا محسوب نمیشود و والدین ژن معیوب را به فرزندان خود منتقل نمیکنند. ژن معیوب فیلادلفیا پس از تولد و بر اثر عوامل محیطی در فرد ایجاد میشود.
منبع: Mayo Clinic