رینیت آلرژیک یا تب یونجه چیست؟

رینیت آلرژیک مجموعه‌ای از علائمی است كه با درگیری بینی ایجاد می‌شود. این علائم زمانی به وجود می‌آیند كه مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار یا گرده گل و گیاهان با تنفس به داخل بینی راه یابند.

رینیت آلرژیک گرچه معمولا به عنوان «تب یونجه» شناخته می‌شود، ولی نه توسط یونجه ایجاد می‌شود و نه باعث تب می‌گردد. زمانی كه فرد مبتلا به رینیت آلرژیک به همراه تنفس مواد آلرژی‌زا را مانند گرده گیاهان یا گرد و غبار را استنشاق می‌کند، بدن مواد شیمیایی از قبیل هیستامین ترشح می‌كند. این باعث ایجاد علائم آلرژی در فرد می‌شود.

گرده گیاهانی كه باعث ایجاد رینیت آلرژیک (تب یونجه) می‌شود در افراد مختلف متفاوت است. مثال‌هایی از گیاهانی كه می‌توانند باعث رینیت آلرژیک شوند گرده گل و درختان و چمن هستند.

میزان گرده گیاهان موجود در هوا نیز می‌تواند در شروع علائم رینیت آلرژیک نقش داشته باشد. روزهای گرم و خشک همراه با وزش باد با احتمال بیشتری از افزایش گرده گیاهان در هوا همراه است. در روز‌های سرد و مرطوب بارانی بیشتر گرده‌های گیاهان شسته می‌شوند. علاوه بر عوامل محیطی، فاکتور ژنتیک نیز در بروز آلرژی دخالت دارد. در صورت وجود آلرژی در والدین احتمال بروز آلرژی در فرزند بیشتر است.

افراد مبتلا به رینیت آلرژیک معمولا دچار علائم چشمی نیز می‌شوند. آلرژی گاهی منجر به ایجاد آسم می‌شود. گرچه بروز آلرژی به عوامل مختلفی از قبیل مسایل ژنتیکی و عوامل محیطی بستگی دارد، ولی تماس با آلرژن‌های موجود در محیط فرد را مستعد به اشکال مختلف بیماری‌های آلرژیک از قبیل رینیت آلرژیک، آسم و حساسیت‌های پوستی می‌کند. از طرفی بیماری رینیت آلرژیک زمینه‌ای برای ایجاد سینوزیت، اوتیت (التهاب گوش میانی) و پولیپ بینی است. در کودکان رینیت آلرژیک منجر به کاهش میزان خواب کاهش تمرکز و اشکال در یادگیری کودک می‌شود.

بیشتر بخوانیم: آلرژی چشم، علائم و روش‌های درمان حساسیت چشمی

علائم آلرژی شامل موارد زیر است:

• خارش بینی، دهان، چشم‌ها، گلو، پوست
• حساسیت به بوهای مختلف
• کهیر
• آبریزش بینی
• عطسه
• آبریزش از چشم
• گرفتگی بینی
• گرفتگی گوش
• گلودرد
• حلقه تیره دور چشم‌ها
• پف دور چشم
• خستگی و تحریک‌پذیری
• سردرد

تشخیص آلرژی

گرفتن تاریخچه دقیق خانوادگی و توجه به نحوه زندگی و بررسی علائم بالینی در کودک به تشخیص بیماری کمک می‌کند. گرچه تشخیص بعضی از انواع آلرژی‌ها به سادگی امکان‌پذیر نیست. در این موارد جهت تایید تشخیص نیاز به انجام آزمایشات خاصی (تست پوستی آلرژی و یا انجام آزمایش خون) است.

بیشتر بدانیم: آلرژی بینی و عفونت با ویروس کرونا

چگونه می‌توان از آلرژن‌ها پرهیز کرد؟

مهمترین مساله در درمان انواع مختلف آلرژی، شناسایی عوامل آلرژی‌زا و پرهیز از آن‌هاست.

• برای کاهش آلرژن‌های خانگی باید فضای خانه را به طور مرتب گردگیری و نظافت کنیم، هوای تازه و کاستن از رطوبت منزل نیز در بهبود علائم آلرژی موثر است.
• در کسانی که آلرژی به گرده گیاهان دارند استفاده از عینک آفتابی و یا بستن پنجره‌ها و اجتناب از فضای باز گیاهی به خصوص در عصر و شب که گرده گیاهان پخش می‌شود، کمک‌کننده است.
• اگر آلرژی شدید در برابر مو گربه و یا سگ وجود دارد باید از تماس با این حیوانات خودداری شود و حیوانات خانگی در خارج از منزل نگهداری شوند.
• در فصولی که گرده گیاهان بیشتر است توصیه می‌شود که کودکان از فضای پارک‌ها و بیرون از خانه کمتر استفاده کنند.

درمان رینیت آلرژیک

• این درمان شامل استفاده از داروهایی نظیر اسپری‌های استنشاقی بینی (آنتی‌هیستامین استنشاقی و یا کورتون استنشاقی) به همراه درمان‌های خوراکی از قبیل آنتی‌هیستامین یا در موارد شدیدتر استفاده از داروهای دیگر تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.
• در صورت عدم‌ کنترل علائم رینیت آلرژیک، توصیه به انجام تست پوستی آلرژی و در موارد شدید نیاز به تزریق واکسن آلرژی (Allergy Shots) وجود دارد.