تمامی مطالب علمی این سایت، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.
Medically Approvedداروسازی دکتر عبیدی / دانستنی های سلامتی / مکمل و ویتامین ها / همهچیز درباره مکمل آهن
آنچه در این مطلب میخوانیم:
مکمل آهن چیست و چه زمانی مصرف آن ضرورت دارد؟ از کجا بفهمیم در معرض کمبود آهن قرار گرفتهایم و مکمل آهن را چگونه مصرف کنیم؟
در این مطلب علاوه بر جواب دادن به سوالات فوق، در مورد تمام نکات مهم و ضروری پیرامون این مکمل مهم صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
آهن یک ماده معدنی ارزشمند است که بدن ما برای رشد و نمو به آن نیاز دارد. بدن ما از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده میکند، یعنی یک پروتئین مهم در گلبولهای قرمز خون، که وظیفه رساندن اکسیژن از ریهها به تمام قسمتهای بدن را بر عهده دارد.
علاوه بر ساخت هموگلوبین، بدن ما برای تامین سلامت عضلات و مغزاستخوان، حفظ عملکرد صحیح اندامهای مختلف و ساخت تعدادی از هورمونها، به آهن نیاز دارد.
آهن را میتوان از مواد غذایی دریافت کرد، اما بعضی از افراد، مثل خانمهایی که در سن باروری هستند، بهخصوص تحت شرایطی که خونریزی شدید در پریود خود دارند یا رژیم غذایی متعادلی را رعایت نمیکنند، ممکن است به مصرف مکمل یا داروی آهن هم نیاز داشته باشند.
اگر بدن ما به میزان کافی آهن دریافت نکند، ممکن است در طول زمان و بهتدریج دچار کمخونی فقر آهن و سطح پایین گلبولهای قرمز بشویم.
آهن به طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود دارد و به بعضی از محصولات غذایی غنیشده هم اضافه میشود.
غذاهایی که آهن بالایی دارند عبارتند از:
گوشت قرمز، غذاهای دریایی و مرغ
لوبیا سفید، عدس، اسفناج، لوبیا قرمز و نخودفرنگی
آجیل و بعضی از میوههای خشک مانند کشمش
بعضی از مکملهای خوراکی حاوی آهن هم هستند؛ در بعضی از آنها فقط آهن وجود دارد و در بعضی دیگر، آهن در کنار سایر ویتامینها و مواد معدنی موجود است.
رژیم غذایی ما باید به شکلی باشد که میزان آهن مورد نیاز بدنمان را تامین کند. این میزان به شرح زیر است:
زنانی که بعد از ۵۰ سالگی پریود میشوند ممکن است به همان میزانی از آهن نیاز داشته باشند که زنان ۱۹ تا ۴۹ ساله نیاز دارند. باید توجه داشت زنانی که خون زیادی در طول دوره ماهانه خود از دست میدهند و قاعدگیهای سنگینی دارند در معرض خطر کمخونی فقر آهن هستند و ممکن است به مصرف مکملهای آهن نیاز داشته باشند.
میزان آهن موردنیاز روزانه ما، به سن، جنسیت و اینکه آیا رژیم غذایی ما بیشتر گیاهی است یا نه بستگی دارد.
عوامل زیادی مثل از دست دادن خون، رژیمغذایی نامناسب و وجود مشکل در جذب میزان آهن کافی از غذاها، اگر بدن ما نتواند آهن موردنیاز خود را دریافت کند میتوانند منجر به کمخونی شوند. ما بیشتر در معرض کمبود آهن قرار داریم اگر:
همچنین نوزادان به ویژه نوزادان کموزن و نارس هم در معرض کمبود آهن هستند.
ممکن است بعضی از ما مجبور باشیم تا پایان عمر خود به مصرف مکمل آهن ادامه بدهیم، برای مثال اگر سابقه جراحی کاهشوزن داشتهایم و لازم است ذخایر آهن بدنمان را با کمک مصرف مکملهای آهن حفظ کنیم.
کمبود آهن میتواند منجر به کمخونی فقرآهن شود. کمخونی فقرآهن شایعترین شکل کمخونی است و زمانی پیش میآید که بدن ما آهن کافی برای ساخت گلبولهای قرمز نداشته باشد.
گلبولهای قرمز خون، اکسیژن را به بافتهای بدن میرسانند. آهن نقشی کلیدی در ساختار گلبولهای قرمز ایفا میکند، بهطوری که بدون دریافت آهن برای ساخت هموگلوبین، خون ما نمیتواند اکسیژن را به شکل موثری به اندامهای مختلف ما برساند.
کمخونی فقرآهن خفیف، ممکن است فاقد علامت باشد و یا در ابتدا، علائم خفیفی داشته باشد که بهکندی بروز پیدا میکنند. علائمی مثل:
با بدتر شدن کمخونی، ممکن است با علائم زیر مواجه بشویم:
وجود آهن در رژیم غذایی ما میتواند نقش موثری در پیشگیری از کمبود آهن ایفا کند، اما در صورت ابتلا به کمخونی فقرآهن، بدنمان به آهنی بیشتر از آنچه در رژیمغذایی ما وجود دارد، نیاز پیدا خواهد کرد. درمان کمبود آهن و کمخونی ناشی از فقر آهن معمولاً با مصرف مکملهای آهن انجام می شود.
مکملهای آهن در شکلهای مختلفی از جمله کپسول آهن، قرص آهن، شربت و قطره آهن وجود دارند و درمان با آنها تا زمانی ادامه پیدا میکند که میزان هموگلوبین، هماتوکریت و ذخایر آهن به حالت نرمال برگردند. مکمل فروفورت دئودنال محصولی از داروسازی دکتر عبیدی و دارای ۸۰ میلیگرم آهن عنصری است که برای درمان کمبود آهن و کم خونی فقر آهن کاربرد دارد. آهن موجود در این مکمل بهدلیل پوشش خاصی که دارد، تحت تاثیر محیط اسیدی معده قرار نمیگیرد و در ابتدای روده باریک، یعنی جایی که بالاترین میزان جذب آهن در آنجا اتفاق میافتد، آزاد و جذب میشود. همچنین سعی شده است فرمولاسیون این محصول به شکلی باشد که جذب بالا داشته و عوارض جانبی گوارشی و همینطور طعم فلزی که از عوارض ناشی از مصرف مکمل خوراکی آهن هستند، در آن به حداقل برسند.
مکمل فروفورت انرژی از داروسازی دکتر عبیدی، حاوی 28 میلیگرم آهن عنصری، 400 میکروگرم اسیدفولیک، 60 میلیگرم ویتامین سی، 8 میکروگرم ویتامین ب 12 و 12 میلیگرم زینک(روی) عنصری است. این محصول به عنوان درمانِ نگهدارنده در افراد مبتلا به کمخونی فقر آهن کاربرد دارد و برای پیشگیری از کمبود آهن در خانمهای پانزده تا چهلونهساله هم مناسب است.
مصرف بیش از حد آهن میتواند به بدن ما آسیب برساند. به عنوان مثال، اگر ما باوجود عدم ابتلا به کمخونی فقرآهن، بیش از حد مکمل آهن مصرف کنیم، ممکن است دچار علائمی مثل حالت تهوع و استفراغ، دردشکم و اسهال و در سطوح بالاتر، دچار زخم در دستگاهگوارش بشویم. مصرف بیش از حد مکملهای آهن در سطوح خیلی بالاتر، میتواند به اندامهای بدن آسیب برساند.
اطلاعات کاملتر را در مقاله عوارض جانبی ناشی از مصرف مکمل آهن یا داروی آهن مطالعه نمایید.
مکمل آهن خوراکی، درمانی ایمن، ارزان و موثر برای بسیاری از افراد مبتلا به کمبود آهن است. نکاتی که نباید موقع مصرف مکمل آهن خوراکی از یاد ببریم، عبارتند از:
بیشترین میزان جذب آهن در بدن، در صورتی اتفاق میافتد که مکملهای آهن را با معدهخالی (یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذا) و همراه با یک لیوان پر آب یا آبمیوه مصرف کنیم. با این وجود، در صورت احساس ناراحتی و درد در معده و حالت تهوع، میتوانیم مکملهای آهن را همراه با غذا یا بلافاصله بعد از غذا خوردن مصرف کنیم.
غذاها و داروهایی که میتوانند جذب مکمل آهن را کاهش بدهند و نباید همراه با این مکمل مصرف شوند، عبارتند از:
در صورت مصرف شیر، قهوه، چای و مکملهای کلسیم، مکمل آهن باید یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از آنها و در صورت مصرف آنتیاسیدها، مکمل آهن باید حداقل دو ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از آنها مورداستفاده قرار بگیرد.
در صورتی که مکمل آهن بهصورت همزمان با آب پرتقال و مکملهای ویتامین C مورد مصرف قرار بگیرد، جذب آهن بهتر و بیشتر میشود.
فراموش نکنیم که در صورت مصرف هرنوع دارو، مکمل و ویتامین، لازم است پزشک معالج خود را از این موضوع مطلع کنیم.
کمبود آهن در بارداری بسیار شایع و تشخیص آن در اوایل بارداری و در کودکان خردسال بسیار مهم است، چرا که کمبود آهن در کودکان زیر دو سال، میتواند اثرات قابلتوجه و جبرانناپذیری بر رشد مغز و یادگیری آنها در آینده داشته باشد. برای رفع این مشکل معمولاً در مولتیویتامینهای دوران بارداری، آهن اضافی قرار داده میشود، اما به این دلیل که ممکن است این میزان آهن، برای درمان کمبود آهن کافی نباشد، محتمل است مادران باردار به مصرف مکمل آهن هم نیاز پیدا کنند.
مکمل خوراکی فروفورت گاین ساخت داروسازی دکتر عبیدی، حاوی آهن و اسید فولیک، یکی از مکملهایی است که در پیشگیری از کمبود آهن و کمخونی ناشی از فقر آهن در دوران بارداری کاربرد دارد.
مکمل فروفورت دئودنال، برای درمان کمبود آهن و کم خونی ناشی از فقر آهن در خانمهای باردار و برای درمان کمخونی ناشی از جراحی زایمان هم کاربرد دارد.
مکمل فروفورت انرژی ساخت داروسازی دکتر عبیدی، برای پیشگیری از کمبود آهن بعد از دوران زایمان (چه در دوران شیردهی و چه در مادرانی که به کودک خود شیر نمیدهند) هم کاربرد دارد.
در صورتی که بعد از مصرف آهن خوراکی، عوارضی مثل احساس طعم فلز در دهان، حالت تهوع، یبوست، ناراحتی معده و تیره شدن رنگ مدفوع را تجربه کنیم، میتوانیم با رعایت راهکارهای زیر، بعضی از این عوارض را کم کنیم:
نباید این نکته را از یاد ببریم که مصرف مکملهای آهن ممکن است منجر به تیره شدن رنگ مدفوع(سبز تیره یا سیاه) شود و این اتفاق، طبیعی است و به این معنا نیست که مکمل آهن منجر به بروز خونریزی گوارشی میشود.
با آگاهی از اهمیت دریافت آهن کافی و عوارض کمبود آن، به خودمان و دیگران در تجربه یک زندگی سالمتر و باکیفیتتر کمک کنیم.
منابع: medlineplus, mayoclinic, cdc, nhs, who, uptodate, abidipharma
IR-0926-ABD-2392-AS
ارتباط علمی داروسازی دکتر عبیدی با کادر درمانی بهداشتی کشور گزینهای است که در نهایت منجر به ارائه راهکارهای درمانی بهتر و ارتقاء سطح سلامت جامعه میشود. بخش علمی وبسایت ویژه پزشکان، داروسازان، پرستاران و سایر اعضای محترم کادر درمانی بهداشتی در حال آمادهسازی است. به زودی در این بخش با مطالب علمی گردآوری شده از منابع علمی معتبر جهان در خدمت شما فرهیختگان گرامی خواهیم بود.
با سلام و احترام
قرص آهن رو بهتره چه وقت از شبانه روز استفاده كنيم ؟
درود و عرض ادب. یک ساعت پیش از غذا یا دو ساعت بعد از غذا بهترین زمان مصرف قرص آهن است.
بهترین زمان مصرف قرص آهن کی هست؟ ميشه قرص آهن و ویتامین c رو با هم مصرف کرد؟
برای جذب بهتر آهن بهتر است که قرص نیم ساعت قبل ازغذا مصرف شود، ولی در صورت بروز علایمی مانند سوزش سردل و یا درد معده باید بعد از غذا مصرف شود. منع مصرف همزمان ویتامین ث وجود ندارد.
میشه بگید برای کمخونی بچهها چی خوبه؟
کمخونی در بچهها علل مختلف دارد و برای هر کدام از علتها داروی و اقدامات متفاوتی نیاز هست. بهتر است اول با مراجعه به متخصص اطفال نوع کمخونی مشخص گردیده و درمان مناسب انتخاب شود.
میزان مصرف ویتامین سی، آهن، ویتامین دی و ب۶ رو میگین؟ چه دوزی و چند روز یک بار؟
میزان مصرف مکملها به عواملی مانند جنسیت، سن، وزن، بیماریهای زمینهای و شدت کمبود هریک از مکملها بستگی دارد. توصیه میشود برای تعیین دوز مناسب شما به یک متخصص داخلی مراجعه کنید.
قرص آهن رو هر روز باید مصرف کرد یا هفته ای یک عدد؟؟
میزان مصرف قرص آهن بستگی به نوع قرص دارد. می تواند هر روز یا هفتگی یا… مصرف شود.
کمبود آهن آیا در ریزش مو تا ثیر داره
سلام خیلی ممنون متشکرم بابت مطالب خوب و مفیدتون
سلام. برای خانم 65 ساله که علائم مشخص کمبود آهن ندارد، مصرف قرص آهن لازم است، در این صورت چند میلی گرم در روز؟
درود. پزشک معالج تنها مرجع برای اظهار نظر در این مورد است با ایشان مشورت بفرمایید. پاینده باشید
با عرض سلام و تشكر از مطالب مفيدتون ،در صورت خونريزي زياد پريود بايد آهن در طول ماه مصرف شود يا درمدت زمان پريود كفايت ميكند؟
درود. مصرف مکمل آهن در مدت زمان پریود کفایت می کند اما در صورتی که مبتلا به کم خونی شدید باشید نیازمند است به پزشک مراجعه فرمایید.
خوردن قرص اهن شب یا صبح تفاوتی داره، کدام زمان تاثیرپذیری بیشتری داره؟
همراه گرامی زمان خاصی برای مصرف مکمل آهن توصیه نشده است.
سلام وقت بخیر علت سرماخوردگی مدام ,تعریق زیاد ,گرفتگی عضلات ,خوشرنگ و روشن بودن خون از کمبود آهن هست ؟
درود. پیشنهاد ما این است که با پزشک در این مورد مشورت بفرمایید. پزشک پس از شنیدن شرححال و معاینه ممکن است آزمایش یا سایر اقدامات پاراکلینیکی درخواست نماید و بر پایه اطلاعات کامل پزشکی که به دست میآورد به تشخیص درست برسد و درمان مناسب را تجویز کند. تندرستی شما آرزوی ماست
سلام وقت بخیر، ببخشد من که دخترم قرص آهن رو هر روز باید مصرف کنم؟
همراه گرامی پزشک معالج تنها مرجع برای اظهار نظر در این زمینه است توصیه میکنیم در این زمینه با ایشان مشورت فرمایید.
آیا من که یک ربع پیش چایی خوردم با شکم خالی و الان با یک لیوان آب قرص آهن خوردم ؛؛ قرص آهن از اثر خودش ساقط میشه و بی اثر میشه ؟
همراه گرامی جهت جذب بهتر آهن بهتر است از مصرف همزمان آن با چایی خودداری کنیم.
سلام و احترام
اگر قرص آهن(فروفورت گاین) رو در شب، دو ساعت بعد از غذا مصرف کنیم و بعد از مصرف، بخوابیم ایرادی داره؟
همراه گرامی این فرآورده باید به صورت ناشتا و با معده خالی در هنگام صبح (حدود یک ساعت قبل از صبحانه) و یا در فاصله زمانی مناسب، حدود ۲ ساعت قبل و یا بعد از غذا مصرف شود.
سلام خسته نباشید ببخشید هفته ای چند بار باید قرص اهن را مصرف شود?هر روز باید مصرف شود یا نه? یا هفته ای یکی??
درود. پزشک معالج تنها مرجع برای اظهار نظر در این مورد است با ایشان مشورت بفرمایید. پاینده باشید
سلام من دکترم بهم قرص اهن داده روش نوشته روزی ۳ عدد کی ها بخورم اثرش بهتر باشه
درود. همراه گرامی بهتر است مکمل آهن را با معدهی خالی و یک تا دو ساعت قبل یا بعد از غذا همراه با یک لیوان کامل آب یا آبمیوه مصرف کنید.پاینده باشید
ی خانم دکتری گفتن که آقایان نباید قرص آهن بخورند درست هست؟ و چرا؟
درود.همراه گرامی در صورت نیاز و با مشورت پزشک مصرف مکمل اهن در آقایان منعی ندارد. تندرست باشید.
سلام من کم خونی دارم. 20 سالم هست. تا چندمدت باید قرص آهن رو مصرف کنم؟ بدون دستور پزشک
درود. پزشک معالج تنها مرجع برای تجویز دارو در این مورد است با ایشان مشورت بفرمایید. پاینده باشید
سلام، خانمی 37ساله ک در آزمایش عدد فریتین 12.4 هست و TIBC:387
لطفا بفرمایید که هفته ای چند عدد با توجه ب آزمایش کافیست؟
درضمن بتازگی هرشب درحال مصرف قرص فولیک اسید هم هستم.
با تشکر
درود همراه گرامی، تفسیر نتایج آزمایش و تجویز دارو بر اساس آن تنها توسط پزشک معالج امکان پذیر است. پاینده باشید.
سلام وقت بخیر ببخشید قرص آهن گلوبیفر فورت رو شب مصرف بشه یا کی و قرص زینک پلاس رو کی مصرف کنیم ممنون میشم اگه راهنمایی کنید
سلام و خداقوت، قرص آهن با مکمل های ویتامین B از جهت جذب بیشتر، تداخل مصرف دارند؟
درود همراه گرامی، توصیه می شود در زمینه تداخلات دارویی با پزشک معالج خود مشورت فرمایید. ایشان با داشتن اطلاعات دقیق پزشکی از شرایط شما و داروهای مصرفی، شما را راهنمایی خواهند کرد.
سلام کپسول فرو فورت برای پسر 17 ساله خوب است یا نه؟ و مصرف آن باید به چه صورت باشه؟ روزانه یا هفتگی؟
درود همراه گرامی، توصیه می شود ابتدا در زمینه نیاز یا عدم نیاز به مصرف مکمل آهن با پزشک ایشان مشورت فرمایید. پزشک معالج با داشتن اطلاعات دقیق پزشکی از شرایط ایشان شما را در این زمینه ، راهنمایی خواهند کرد.
۵۶ ساله ..یائسه..کمخونی شدید.. ضعفوبیحالی بدنی شدید..فروفورت دئونال مصرف میکنم روزی یکی یکساله… تغییری نکردم..چه کنم؟؟؟
درود همراه گرامی، تنها مرجع اظهار نظر در زمینه تشخیص بیماری، علت آن و تجویز درمان مناسب پزشک معالج است، توصیه می شود با پزشک معالج خود مشورت فرمایید، ایشان با داشتن اطلاعات دقیق پزشکی از شرایط شما، شما را در این زمینه راهنمایی خواهند ککرد.
باسلام.قرص ferco یا قرص ferosis برای کم خونی مناسب هست؟
درود همراه گرامی، محصولی که به آن اشاره فرمودید از دسته محصولات تولید داروسازی دکتر عبیدی نمی باشد.
سلام اقای دکتر من ورم معده شدیددارم ویک مدتی زبانم هم عدامیخورم خونی میشه وسطح زبانم بریده بریده هست دکتربهم b12وb1 وقرص اهن آیروکپ داده میخواستم ببینم خوب هست یاخیرممتون
درود همراه گرامی تنها مرجع اظهار نظر در زمینه تشخیص و درمان بیماری پزشک معالج است.
سلام وقتتون بخیر،
من دوماه،روزی یدونه قرص اهن فرفولیک مصرف میکنم،به تجویز پزشک
الان میخوام قرص هیر ویت مصرف کنم،مشکلی نداره؟
درود همراه گرامی، محصولاتی که به آن ها اشاره فرمودید از دسته محصولات داروسازی دکتر عبیدی نمی باشند.
سلام من یه مدتیه قرص اهنم رو با قرص مکمل کلسیمم باهم میخورم. جذب اهنم ضعیف میشه؟؟؟؟؟؟
درود همراه گرامی، توصیه می شود در زمینه تداخلات دارویی با پزشک معالج خود مشورت فرمایید، ایشان با داشتن اطلاعات دقیق از شرایط پزشکی و داروهای مصرفی شما، شما را در زمینه بهترین زمان مصرف مکمل ها یا داروهایتان راهنمایی خواهند کرد.