حتی اگر سال‌ها فعالیت بدنی مداوم داشته‌ایم، ابتلا به مشکلات قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است این نگرانی را در ما به وجود آورده باشد که آیا ورزش کردن برایم خطرناک است؟ در این صورت احتمالاً با بالا رفتن ضربان قلب هنگام ورزش، نگران وخیم شدن بیماری خود می‌شویم.

مطالعات اخیر نشان می‌دهد که بیشتر مبتلایان به فیبریلاسیون دهلیزی، با ورزش کردن زندگی بهتری را تجربه می‌کنند. اگرچه به نظر می‌رسد در برخی افراد، ورزش باعث تشدید علائم بیماری می‌شود. اما در بیشتر موارد، ورزش سبک هم برای قلب و هم برای بهبود علائم فیبریلاسیون دهلیزی مفید است.

اخیراً مطالعه کوچکی نشان داده است افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی که به طور منظم ورزش می‌کنند، مشکلات کمتری با بیماری خود دارند و کیفیت زندگیشان بهبود یافته است. در این مطالعه می‌بینیم که این افراد نسبت به مبتلایانی که ورزش نمی‌کنند، قادر به اداره بهتر فعالیت‌های روزمره خود هستند.

فعالیت بدنی همچنین به کاهش فشار خون، کاهش قند خون و بهبود خواب کمک می‌کند. بنابراین چنانچه پزشک ما را به انجام فعالیت‌های ورزشی توصیه می‌کند، نگران نباشیم. شروع کنیم.

اگر فیبریلاسیون دهلیزی داشته باشم، آیا می‌توانم ورزش کنم؟ آیا حتماً باید ورزش کنم؟

در صورت ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، پیش از شروعِ هرگونه تمرین ورزشی با پزشک متخصص قلب خود مشورت کنیم تا با توجه به توانایی‌ها و شرایط جسمی‌مان، از آنچه برای ما مناسب و بی‌خطر است آگاه شویم.

در بیشتر افراد، حتی افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، داشتن فعالیت‌های بدنی سبک توصیه می‌شود. اگرچه برخی افراد هنگام ورزش، تشدید علائم فیبریلاسیون دهلیزی را تجربه می‌کنند. اما در بسیاری از افراد مبتلا، ورزش کمک می‌کند که قلب به ریتم طبیعی‌تر خود بازگردد. فعالیت بدنی به چند دلیل مهم است:

  • به حفظ روحیه مثبت و خوشبینانه کمک می‌کند.
  • با تنظیم ریتم بیولوژیک روزانه، به داشتن خواب بهتر کمک می‌کند.
  • یک گام مهم در کنترل وزن است.

آیا هنگام ورزش باید نگران ضربان قلبم باشم؟

ضربانِ توصیه شده‌ی قلب در هنگام ورزش، به بسیاری از عوامل فردی از جمله داروهایی که مصرف می‌کنیم، شکل قلب، اندازه قلب و پاسخ آن به ورزش بستگی دارد.
برای آنکه مفهوم پاسخ قلب به ورزش را بهتر درک کنیم، موارد زیر را با هم بخوانیم:

  • به افزایش میزان خستگیمان توجه کنیم.

خستگی می‌تواند یک نشانه مهم از ناتوانی قلب در تأمین نیاز‌های ورزشی بدن باشد. اگر در طول فعالیت‌های منظم خود احساس ضعف می‌کنیم یا به سادگی دچار خستگی مفرط می‌شویم، لازم است شدت فعالیت خود را کم کنیم.

  • هرگونه تغییر قابل توجه در میزان استقامت و شرایط خود را با استفاده از جملات واضح برای پزشک توصیف کنیم.

مثلاً به جای اینکه بگوییم «به تازگی انگار بیشتر خسته می‌شوم.» با گفتن این جمله، تصویر واضح‌تری از وضعیت خود ارائه می‌کنیم: «دو ماه پیش به طور منظم 2 تا 4 کیلومتر بدون توقف می‌دویدم. هفته پیش دوبار برای نرم دویدن رفتم و قبل از اینکه حتی یک کیلومتر پیش بروم، احساس خستگی و خواب‌آلودگی کردم.»

این توضیحات به پزشکمان کمک می‌کند که در صورت نیاز، برای درک اینکه آیا عملکرد قلب ما دچار کاهش شده است یا خیر، بررسی‌‌های بیشتری انجام دهد.

  • در مورد ضربان قلب پایین، زیاد نگران نباشیم.

اگر استفاده از داروهای فیبریلاسیون دهلیزی، از افزایش ضربان قلبمان هنگام ورزش جلوگیری می‌کند، به این معناست که داروها کارشان را درست انجام می‌دهند.
اگر به انجام ورزش منظم عادت داریم، ممکن است به طور طبیعی ضربان قلبمان پایین بماند. اگر از داروهای کنترل‌کننده ضربان قلب (مثل بتابلاکرها) استفاده می‌کنیم، پایین ماندن ضربان قلب حتی هنگام ورزش دور از انتظار نیست.

    • سطح فعالیت خود را با استفاده از یک روش صحیح مانند سنجش توانایی صحبت کردن یا آواز خواندن در حین ورزش اندازه‌گیری کنیم.

این شاخص‌ها می‌توانند بدون توجه به ضربان قلب، برای بررسی سطح فعالیت ما مفید باشند.

اگر عادت داریم هنگام ورزش، ضربان قلبمان را به سطح مشخصی برسانیم، ولی استفاده از دارو ما را از رسیدن به هدفمان بازمی‌دارد، از پزشکمان در مورد روش‌های جایگزین برای اندازه‌گیری سطح فعالیت خود سوال کنیم.

  • مطمئن باشیم هنوز هم اثرات مفید ورزش را به دست خواهیم آورد، حتی اگر دارو، ضربان قلبمان را پایین آورده باشد.

اگر با پزشک خود به طور کاملاً واضح در مورد انجام ورزش صحبت کرده‌ایم، می‌توانیم به عنوان بخشی از کارهای روزمره‌مان فعالیت بدنی را آغاز کنیم.
حتی اگر نگران فیبریلاسیون دهلیزی هم نباشیم، انجام فعالیتِ بدنیِ کافی در روز، چالش‌های خاص خود را دارد. پس با کارهای کوچکی که از آن لذت می‌بریم شروع کنیم، مثل پیاده‌روی.

چه چیزهایی باید در مورد ورزش و فیبریلاسیون دهلیزی بدانم؟

نکات مهمی در مورد ورزش و فیبریلاسیون دهلیزی برای افراد مبتدی‌ وجود دارد. برخی افراد متوجه می‌شوند که با انجام ورزش ضربان و ریتم قلبشان به سمت علائم فیبریلاسیون دهلیزی رفته است و هنگام استراحت به حالت طبیعی نزدیکتر می‌شود.

مطالعات متعددی نشان می‌دهد که ورزشکارانِ تعلیم‌دیده در مقایسه با افراد غیرورزشکار یا افراد کم‎‌تحرک، بیشتر در معرض خطر فیبریلاسیون دهلیزی قرار دارند. به نظر می‌رسد این موضوع به‌ویژه در مورد ورزشکاران مسن‌تر و ورزشکاران استقامتی که در دهه‌های 40 و 50 سالگی هنوز مشغول به تمرین هستند، بیشتر مصداق دارد.

اگرچه بسیاری از دلایلی که برای آن مطرح می‌شود هنوز در حد تئوری است، اما مطالعات نشان می‌دهند انجام تمرین‌های شدید برای سال‌های طولانی، به التهاب مزمن و تغییرات فیزیولوژیکی در دهلیز و در نهایت افزایش خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی منجر می‌شود. در بعضی موارد، پزشک افراد را به کاهش تمرینات به منظور کاهش خطر بیماری و تسکین علائم توصیه می‌کند.

فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند باعث کاهش توانایی قلب در پمپاژ خون شود. در هنگام ورزش، نیاز است که خون بیشتری تحویل بدن شود. بنابراین اگر قلب کارایی کمتری داشته باشد، ممکن است به سادگی احساس خستگی کنیم.

  • اگر نشانه‌های خستگی را تجربه می‌کنیم، نباید خود را به دلیل «تنبلی» سرزنش کرده یا فکر کنیم باید فشار بیشتری به خود وارد کنیم.
  • خستگی می‌تواند نشانه مهمی از ناتوانی قلب در تأمینِ نیازهای ورزشیِ بدن باشد. به آن توجه کنیم و به پزشک خود اطلاع دهیم
  • به آرامی شروع کنیم، بخصوص اگر به طور مرتب ورزش نمی‌کنیم.

با فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است ریتم و ضربان قلب ما در طول ورزش تغییر کند. برخی مبتلایان متوجه می‌شوند که ضربان و ریتم قلبشان در زمان استراحت به حالت طبیعی نزدیکتر است، در حالی که با فعالیت بدنی شدید به سمت بروز علائم بیماری می‌رود.

  • یک شروع آرام، با 10 تا 15 دقیقه چند بار در هفته، کمک می‌کند ارزیابی مناسبی از این موضوع داشته باشیم که آیا با انجام ورزش، قلبمان به سمت فیبریلاسیون دهلیزی تحریک می‌شود؟
  • چون برخی افراد از علائم این بیماری آگاهی ندارند، ممکن است پزشک در ابتدا توصیه کند که ضربان قلب خود را پایش کنیم.
  • اگر پزشکمان توصیه کرده است که ضربان قلب خود را پایش کنیم یا از یک دستگاه نوار قلب بر روی تلفن هوشمند خود استفاده نماییم، لازم است از او بپرسیم که آیا دستورالعمل خاصی برای نظارت بر فعالیت قلب در طول ورزش یا بعد از آن وجود دارد؟

داروهای فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است پاسخ بدن در مقابل ورزش را دستخوش تغییر نمایند. بیمارانی که برای کاهش ضربان قلب خود از دارو استفاده می‌کنند، ممکن است متوجه شوند با انجام ورزش، ضربان قلبشان به اندازه مورد انتظار افزایش نمی‌یابد.

تمرین‌ها را شروع کنیم

فعالیت بدنی منظم مزایای زیادی برای بدن ما دارد:

  • افزایش انرژی
  • بهبود سلامت ذهنی
  • مدیریت بهتر قند، چربی و فشارخون
  • دستیابی به وزن مناسب بدن و حفظ آسان‌تر آن
  • کاهش خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی
  • کاهش خطر پوکی استخوان، سرطان و دیابت نوع 2

اما حتی با وجود این مزایای شناخته‌شده، افراد بسیاری از انجام منظم فعالیت بدنی خودداری می‌کنند.

طبق بررسی اخیر انجمن قلب آمریکا، 14 درصد از مردم، ورزش کردن را دوست ندارند. بنابراین خوب است بدانیم که اگر تازه شروع کرده‌ایم یا دوست داریم انگیزه‌مان افزایش یابد، چه کار‌هایی می‌توانیم انجام دهیم؟

ساده بگیریم و از انجام ورزش لذت ببریم

نیازی نیست خود را به انجام فعالیت‌های خسته‌کننده وادار کنیم. اگر مدیریت یک بیماری مزمن قلبی نظیر فیبریلاسیون دهلیزی ما را دچار تنش اضافی کرده است، حتی انجام تفریحی ورزش ممکن است از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.

با یافتن راه‌های ساده و کوچک آغاز کنیم

اگر از انجام تفریحات جمعی لذت می‌بریم، می‌توانیم چند دقیقه از فعالیت بدنی خود را با دیگران شریک شویم. مثلاً اگر ناهار را با دوستان خود صرف می‌کنیم، بپرسیم کسی از بین افراد جمع دوست دارد با ما قدم بزند؟ پیاده‌روی یک راه عالی برای انجام فعالیت بدنی است.

  • اگر می‌خواهیم دوست جدیدی پیدا کنیم، پس چه بهتر که یک همراه برای پیاده‌روی خود بیابیم. مثلا خود را به یک نفر در باشگاه ورزشی‌مان معرفی کنیم، به گروه پیاده‌روی بپیوندیم، از همسایگان خود یک نفر را برای پیاده‌روی انتخاب کنیم یا به همراه خانواده‌مان ورزش کنیم.
  • اگر قصد رفتن به خرید داریم یا می‌خواهیم گشتی در بازار بزنیم، چطور است که با یک پیاده‌روی 30 دقیقه‌ای شروع کنیم؟
  • می‌توانیم هنگام پیاده‌روی به کتاب‌های صوتی یا موسیقی مورد علاقه‌مان گوش کنیم.

موانع متداول

  • «خیلی گرفتارم. اصلاً وقت ندارم.» بسیاری از ما با یک برنامه مشخص زندگی می‌کنیم، پس خوب است در آن برنامه، سلامتی خود را در اولویت قرار دهیم. سعی کنیم صبح‌ها چند دقیقه زودتر از خواب بیدار شویم و پیاده‌روی کنیم. حتی می‌توانیم مکالمات تلفنی که معمولاً نشسته انجام می‌دهیم را به زمان پیاده‌روی‌مان موکول کنیم.
  • شاید هزینه‌های رفتن به باشگاه برای بسیاری از ما زیاد باشد، اما پیاده‌روی رایگان است. حتی در صورتی که هوا سرد یا بارانی است، می‌توانیم برای پیاده‌روی به یک مرکز خرید نزدیک برویم.
  • «حوصله ورزش کردن ندارم.» یک کار جدید را امتحان کنیم. در یک مکان جدید قدم بزنیم. انجام بازی تنیس با دوستانمان را امتحان کنیم. با فرزندانمان فوتبال بازی کنیم، یا حتی یوگا و پیلاتس انجام دهیم. بدن ما به هرگونه تغییر پاسخ می‌دهد و احتمالاً متوجه عضلات قوی‌تر و از بین رفتن وزن اضافی خود خواهیم شد.
    صرف نظر از این موضوع، تنوع به ما کمک می‌کند سرمایه‌گذاری بیشتری برای زندگی سالم داشته باشیم.
  • «بعد از ورزش خیلی احساس خستگی می‌کنم.» با وجود فیبریلاسیون دهلیزی، این خستگی طبیعی است. اگر پزشکمان ما را در مورد انجام ورزش به خوبی توجیه کرده است، ممکن است فقط لازم باشد سرعت خود را تنظیم کنیم. مثلاً قبل از دویدن، ابتدا مدتی پیاده‌روی کنیم.
    شاید نیاز باشد سایر دلایل خستگی را نیز در نظر بگیریم:
  • آیا در طول شب به اندازه کافی می‌خوابیم؟
  • آیا به اندازه‌ای غذا می‌خوریم که بدنمان آن را بسوزاند؟ یا میزان غذایمان به اندازه‌ای نیست که بدنمان قادر باشد از تمام آن استفاده کند؟
  • اگر مقادیر زیادی قند، آرد سفید، کربوهیدرات‌های ساده یا غذاهای فرآوری‌شده مصرف می‌کنیم، ممکن است بعضی مواقع احساس خستگی شدید و کندی داشته باشیم.
  • «سنِ من از انجام ورزش گذشته.» با افزایش سن، ورزش نقش مهم‌تری در استقامت و قدرت بدنی ایفا می‌کند. مطالعات متعددی نشان می‌دهد که ورزش منظم باعث بهبود کیفیت زندگی در طی روند سالخوردگی می‌شود. بنابراین اگر در 80 سالگی ورزش ‌کنیم، احساس می‌کنیم که هنوز در 70 سالگی هستیم!
  • «من در انجام ورزش تازه وارد هستم، نمی‌دانم از کجا شروع کنم.» به سادگی قابل درک است که چنین موضوعی سد راه موفقیت ماست. پس به آن اجازه ندهیم که ما را متوقف کند. همه ما باید از جایی شروع کنیم.

از کجا شروع کنیم؟

در اینجا چند مرحله برای کمک به نحوه شروع فعالیت بدنی آمده است:

خود را ارزیابی کنیم. در واقع، چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟

  • آیا می‌توانیم یک کیلومتر پیاده‌روی کنیم؟ این کار چقدر طول می‌کشد؟
  • آیا می‌توانیم به مدت 20 دقیقه سریع پیاده‌روی کنیم؟ 30 دقیقه چطور؟
  • آیا می‌توانیم یک دور در استخر شنا کنیم؟
  • چند بار می‌توانیم حرکت شنا (پوش آپ) را انجام دهیم؟
  • آیا می‌توانیم خم شده و انگشت‌های پایمان را لمس کنیم؟
  • نقطه شروع ما همین کارهایی است که می‌توانیم انجام دهیم.

به تدریج به فعالیت خود بیفزاییم

با تعیین هدف، به تدریج زمان تمرین خود را افزایش دهیم.

اگر بتوانیم در 30 دقیقه 2500 متر راه برویم، سرعت ما پنج کیلومتر در ساعت است. هر پنج دقیقه یکبار سعی کنیم به مدت یک دقیقه با سرعت بیشتری پیاده‌روی کنیم. بدون آنکه متوجه شویم، پیاده‌روی سریعتر به سرعت عادی ما تبدیل خواهد شد.

انجمن قلب آمریکا حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی متوسط (مثل پیاده‌روی سریع) را در طول هفته توصیه می‌کند. تمرین‌های قلبی (کاردیو) با کالری‌سوزی، به نفع قلب و ریه‌های ما کار می‌کند.

تمرینات قدرتی نیز حداقل دو بار در هفته توصیه می‌شود. تمرینات قدرتی با ایجاد عضله و از بین بردن چربی، به عضلات و مفاصل ما کمک می‌کند تا برای یک زندگی طولانی، سالم بمانند. ترکیب این دو نوع ورزش برای سلامتی بسیار مهم است.

منابع معتبری برای کمک به شروع در دسترس ما هستند. کتاب‌ها، فیلمها، پادکست‌ها، وب‌سایتها، اپلیکیشن‌ها و مربی‌ها تنها چند نمونه از آنهاست.

هنوز نشسته‌ای؟ کفش ها را بپوشیم و بدن خود را حرکت دهیم!

امروز، روزِ شروع حرکت در مسیر سلامتی است. به یاد داشته باشیم بهتر است به آرامی‌شروع کنیم و به هدف خود برسیم.

منبع: myafibexperience

IR-0322-ABD-6585-WE