کودکانی که عطسه یا سرفه می‌کنند ممکن است به آلرژی دچار شده باشند.
کودکانی که پس از خوردن یک غذای خاص دچار درد شکم یا تهوع می‌شوند نیز ممکن است آلرژی داشته باشند. هر کودکی شاید دچار آلرژی شود، ولی شیوع آلرژی در کودکانی که خانواده آنها آلرژی دارند بیشتر است.
سيستم ايمنی یک شبكه پيچيده از سلول‌ها و ارگان‌های اختصاصی است كه بدن را در مقابل عوامل خارجی مضر محافظت می‌كند.
هنگامی كه بدن ما در معرض عوامل مضری مانند باكتری‌ها و ويروس‌ها قرار می‌گيرد، سيستم ايمنی با فعال كردن سلول‌ها (گلبول‌های سفيد) و توليد آنتی‌بادی‌ها (مواد تولیدی گلبول سفید علیه هر عامل بیماری‌زای خاص) با اين عوامل مضر مقابله می‌كند.
آلرژی (واكنش آلرژيک) وقتی اتفاق می‌افتد كه سيستم ايمنی بدن به اشتباه عوامل بی‌ضرر محيطی مانند گرده گل را به عنوان عوامل مضر و خطرناک شناسايی می‌كند و آنتی‌بادی خاصی به‌نام IgE تولید می‌كند.
تشخیص زود‌هنگام آلرژی کودکان کیفیت زندگی فرزندمان را بهبود می‌بخشد، تعداد روزهای غیبت از مدرسه را کاهش می‌دهد و به ما کمک می‌کند تا اوقات فراغت خود را به جای مراقبت از کودکمان، به تفریح و گذراندن زمان با او بپردازیم.
علائم آلرژی در کودکان
- اگزما، کهیر، خارش
- تنگی تنفس (آسم)
- عطسه، سرفه، آبریزش بینی و خارش چشم
- ناراحتی معده و روده
سرماخوردگی یا آلرژی؟
سوالات زیر را از خود بپرسیم:
- آیا به نظر می‌رسد فرزندمان همواره سرماخورده است؟ باید بدانیم که سرماخوردگی‌ها معمولاً در عرض یک هفته تا ۱۰ روز فروکش می‌کنند، در‌حالی که آلرژی‌ها اغلب تداوم می‌یابند.
- آیا بینی کودکمان به طور مدام دچار گرفتگی و یا آبریزش است؟
- آیا فرزندمان به‌طور مداوم بینی خود را پاک می‌کند یا به آن فشار می‌آورد؟
- آیا مخاطی که از بینی او ترشح می‌شود شفاف و نازک است؟ (یا بالعکس زرد رنگ یا سبز رنگ و ضخیم است؟)
- آیا فرزندمان زیاد عطسه می‌کند؟
- آیا چشم‌های او می‌خارند یا قرمز و پرآب هستند؟
- آیا پوست زیر چشمان فرزندمان تیره رنگ، بنفش یا آبی رنگ به‌نظر می‌رسد؟ (پزشکان اصطلاحاً این حالت را کبودی آلرژیک می‌نامند.)
- آیا کودک ما از طریق دهان نفس می‌کشد؟
- آیا سرفه‌های خشک مداوم دارد؟
- آیا پوست او ملتهب است یا جوش‌های خارش‌دار و قرمزرنگ دارد؟
در صورتی که پاسخ ما به یک یا چند مورد از این سوالات مثبت باشد، به احتمال قوی فرزندمان به ماده‌ای در محیط اطرافش حساسیت دارد.
کودکان مبتلا به آلرژی بینی در مقایسه با سایر کودکان، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های گوش، عفونت‌های سینوسی و آسم هستند.
اجتناب از تماس با آلرژن، مهم‌ترين راه كنترل آلرژی محسوب می‌شود. البته در اغلب موارد اين اجتناب به طور كامل امكان‌پذير نبوده و پزشكان به استفاده از داروهای مختلف جهت كنترل آلرژی روی می‌آورند.
اما بايد به‌خاطر داشت كه پرهيز كامل تنها راه جلوگيری از واكنش آلرژیک است.
بیشتر بخوانیم: آلرژی یا حساسیت چیست؟
آیا راهی برای کنترل حساسیت در کودکان وجود دارد؟
کودکان همیشه در معرض ابتلا به سرماخوردگی هستند؛ اما زمانی که آبریزش بینی و عطسه آنها تا چند هفته ادامه پیدا کند، لازم است تا احتمال بیماری حساسیت و آلرژی بررسی شود. عطسه‌های طولانی‌مدت، گرفتگی بینی یا آبریزش بینی نشانه‌هایی از وجود رینیت آلرژیک یا حساسیت کودکان است. درواقع مجموعه‌ای از علائم هستند که در اثر واکنش‌های حساسیت‌زای بدن به محیط اطراف، بروز می‌کنند و وجود آنها احتمالاً به خاطر حساسیت کودک است. گاهی اوقات این علائم می‌تواند ناشی از حساسیت فصلی باشد. از طرفی گردوغبار، پرندگان و حیوانات خانگی ممکن است حساسیت کودکان را تشدید کرده و طول مدت آن را افزایش داده که در بعضی موارد ممکن است چند سال طول بکشد.
بهتر است بدانید که تا 40 درصد از کودکان می‌توانند به رینیت آلرژیک مبتلا باشند. اگر یک یا هر دو والدین حساسیت داشته باشند، احتمال ابتلا به آلرژی در کودک آنها بیشتر می‌شود.
نکات مختلفی وجود دارد که با رعایت آنها می‌توانید علائم آلرژی در کودکان را کاهش دهید. علاوه بر داروها و درمان‌های پزشکی می‌توانید با دور نگه داشتن کودک از عوامل آلرژی‌زا به بهبود او کمک کنید.
بیشتر بخوانید: آبله مرغان تا چند روز واگیر دارد؟
درمان حساسیت در کودکان به کمک روش‌های خانگی
۱. در مکانی که کودکان حضور دارند سیگار نکشیم.
مصرف دخانیات و سیگار کشیدن حتی در دوره بارداری نیز موجب خس‌خس سینه نوزاد و دیگر بیماری‌های تنفسی هنگام تولد می‌شود. در معرض دود قرار گرفتن می‌تواند واکنش‌های آلرژیک مانند آسم را به همراه داشته باشد.
۲. از گرده گیاهان دوری کنیم.
گرده‌افشانی درختان، گیاهان و گل‌ها در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز انجام می‌شود. این گرده‌ها باعث بروز آلرژی در کودکان به شکل تب یونجه (رینیت آلرژیک) می‌شوند.
- معمولاً گرده‌افشانی گیاهان در بهار و غروب‌های تابستان به اوج خود می‌رسد.
- قارچ‌هایی که در فصل پاییز روی برگ گیاهان رشد می‌کنند نیز می‌توانند باعث آلرژی در کودکان شوند.
- برای کاهش رطوبت در خانه، پنجره‌ها را ببندیم و از سیستم تهویه استفاده کنیم.
- برای شستن گرده گیاهان از روی بدن و موی کودکان، شب‌ها آنها را به حمام بفرستیم.
۳. مایت‌ها را کنترل کنیم.
مایت‌ها موجودات میکروسکوپی در گرد و غبار هستند که در تخت، فرش و مبل‌ها رشد می‌کنند. این موجودات باعث بروز آلرژی در کودکان می‌شوند. برای کنترل مایت‌ها می‌توانیم:
- بالش، تخت و تشک را با روکش‌های ضد حساسیت بپوشانیم.
- هفته‌ای یک‌بار روتختی، پتو و ملحفه‌ها را با آب گرم بشوییم.
- در صورت امکان به جای فرش، از کف‌پوش یا پارکت استفاده کنیم. در غیر این‌صورت هر هفته خانه را جارو بکشیم. بهتر است روی جاروبرقی فیلتر مناسب نصب کنیم.
- پرده‌ها را مرتب بشوییم.
- برای جلوگیری از آلرژی در کودکان بهتر است عروسک‌های آنها را مرتب بشویم. همچنین برای جلوگیری از نفوذ مایت در عروسک‌ها، آنها را در کیسه‌ی پلاستیکی نگه داریم.
۴. تا حد ممکن از نگهداری حیوانات خانگی اجتناب کنیم.
تنها در صورتی می‌توانیم حیوان خانگی داشته باشیم که تست آلرژی روی کودکان را انجام دهیم. در این آزمایش مشخص می‌شود که آیا کودک به مو و پوسته‌ریزی حیوانات حساسیت دارد یا خیر. درصورتی که حیوان خانگی داریم، آنها را از اتاق خواب فرزندمان دور نگه داریم و به‌طور مرتب استحمام کنیم.
درمان علائم حساسیت کودکان به کمک دارو
دستورالعمل مصرف داروها را مطالعه کنیم. مطمئن شویم که برای درمان حساسیت در کودکان از داروی مناسبی استفاده می‌کنیم.
برای درمان آلرژی‌های مختلف از چند دارو با ترکیبات فعالِ (داروی موثر) یکسان استفاده نکنیم؛ بی‌توجهی در این زمینه باعث می‌شود از یک ترکیب دارویی خاص، مقدار زیادی به کودک بخورانیم.
به یاد داشته باشیم که کودکان نسبت به بزرگسالان حساسیت‌های دارویی بیشتری دارند. اگر به دارو اطمینان نداریم با پزشک مشورت کنیم.
مصرف داروهای کنترل حساسیت
در اکثر کودکان، به‌مرورزمان با اجتناب از مواد حساسیت‌زا و استفاده از داروهای بدون نسخه، علائم حساسیت کاهش و بهبود می‌یابد. اما اگر علائم کودک پایدار باشند و با مصرف دارو نیز برطرف نشوند باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
اگرچه مصرف برخی از داروهای حساسیت برای کودکان بالای ۶ ماه بلامانع است اما به این معنا نیست که تمامی داروها برای تمامی سنین قابل‌استفاده هستند. به همین دلیل، حتماً بروشور دارو را مطالعه کنید تا از انتخاب داروی متناسب با سن کودک خود اطمینان حاصل نمایید.
به‌طورکلی، کودکان نسبت به بزرگسالان نسبت به داروهای بیشتری حساس هستند. به‌عنوان‌مثال، برخی از آنتی‌هیستامین‌ها حتی در دوز‌های پایین می‌توانند اثرات مخربی بر روی سلامت کودکان داشته باشند. بنابراین در انتخاب داروی مناسب برای کودک خود، دقت کافی داشته باشید.
داروهای مناسب برای علائم مختلف آلرژی در کودکان
آبریزش بینی و عطسه: آنتی‌هیستامین به قطع این علائم کمک می‌کند. ولی برخی از انواع آن با خواب‌آلودگی کودک همراه‌اند.
برای انتخاب آنتی‌هیستامین مناسب کودک با پزشک مشورت کنیم.
گرفتگی بینی: اسپری بینی برای درمان گرفتگی بینی و عطسه مناسب است. برای این کار با پزشک مشورت کنیم.
خارش، قرمزی و آبریزش چشم‌ها: اگر روش‌های دیگر موثر نباشند، قطره‌های چشمی برای درمان این علائم مناسب هستند.
ولی پیش از مصرف آنها باید با پزشک مشورت کرد.
چه زمانی استفاده از دارو بی‌فایده است؟
اگر مصرف داروهای مختلف به درمان علائم آلرژی در کودکان کمک نکند، ممکن است به درمان‌های پیشرفته‌تر کمک کند. برای تشخیص بهترین درمان حساسیت کودکان باید به متخصص آلرژی مراجعه کنید.
مطالب مفید وآموزنده ای بود