تمامی مطالب علمی این سایت، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.
Medically Approvedپایبندی به درمان و مزایای آن
یکی از مشکلات شایعی که در روند درمان ممکن است به وجود آید، عدم پایبندی بیماران به درمان است. برای بهبود سریع‌تر، باید مصرف داروها مطابق نظر پزشک و تا زمانی که پزشک معالج صلاح بداند انجام شود.
سالیانه حدود ۱۲۵٠٠٠ نفر به خاطر پیگیری نکردن به موقع درمان و رعایت نکردن دستورات پزشک جان خود را از دست می‌دهند و ١٠٪ از موارد بستری در بیمارستان نیز به همین دلیل رخ می‌دهد.
برای پایبند ماندن به درمان باید در عین حال که داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف می‌کنیم، تا زمان بهبودی کامل مصرف داروها را قطع نکنیم. دانستن این نکته بسیار مهم است چرا که خیلی از افراد آن را نادیده می‌گیرند.
اهمیت پایبندی به درمان در چه بیماری‌هایی بیشتر می شود؟
متعهد شدن به درمان تا بهبودی کامل به خصوص در مورد بیماری‌های مزمن که بیمار نیاز به مصرف طولانی مدت دارو دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. چون داروهای تجویز شده اگرچه برای بهبود بیمار و مبارزه با بیماری تاثیر خوبی دارند، اما اگر به طور صحیح مصرف نشوند بیمار نمی‌تواند بهبود پیدا کرده یا بیماری‌اش کنترل نمی‌شود و علائم بیماری ممکن است مجدد عود کنند.
دلایلی که اغلب باعث می شوند درمان را رها کنیم چه هستند و راهکارهای آن
تبعیت از درمان به دو عامل اصلی بستگی دارد: بیمار و کادر درمان یا پزشک.
تا به حال بسیاری از موانع احتمالی عدم پایبندی به درمان شناخته شده است که در اینجا ما چهار مورد از شایع‌ترین دلایل آن را بررسی خواهیم کرد.
- عدم توانایی پرداخت هزینه داروها
- سواد سلامتی پایین
مطابق آمار منتشر شده حدود ٣٦٪ از بالغین از سواد سلامت کافی برخوردار نیستند. سواد سلامت به صورت میزان توانایی افراد در کسب دانش و فهم اطلاعات پایه سلامت است که به کمک آن بتواند تصمیم‌گیری صحیحی در روند درمان داشته باشد.
- بروز عوارض جانبی
زمانی که بیمار عوارض مربوط به داروی مصرفی خود را تجربه کند، بیشتر احتمال دارد دارو را قطع کرده یا رژیم درمانی خود را تغییر دهد. بنابراین بهتر است در صورتی که نگرانی بابت عوارض دارویی که مصرف می‌کنیم داریم با پزشک در این رابطه مشورت کنیم.
- رژیم چند دارویی
زمانی که بیمار بیش از پنج دارو در رژیم درمانی خود داشته باشد، در این دسته‌بندی قرار گرفته و احتمالا با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد از جمله، برنامه زمانی پیچیده مصرف داروها، تجربه کردن عوارض متعدد و افزایش هزینه‌ها برای تهیه دارو. بنابراین احتمال قطع دارو توسط بیمار افزایش پیدا می‌کند.
- از بین رفتن علائم بیمار به صورت موقتی
گاهی اوقات علائم بیمار بعد از مصرف چند دوز دارو، کاهش یافته یا از بین می‌رود. در این صورت فرد ممکن است تصور کند دیگر نیازی به تکمیل درمان نداشته و مصرف داروهای خود را قطع کند.
روش های پیشنهادی برای بهتر کردن پایبندی به درمان و بهبود کامل
برای بهتر شدن پایبندی بیماران به درمان اقدامات زیر توصیه می‌شود:
- در ارتباط بودن با تیم درمانی
درصورتی که بیمار دچار عوارض داروی مصرفی شود، برای تغییر داروی مورد نظر یا حتی اگر با مصرف دارو به سمت بهبودی پیش می‌رود، بهتر است با تیم درمان یا پزشک خود به طور پیوسته در تماس باشد.
- داشتن برنامه روزانه برای مصرف داروها و قرار دادن داروها در جایی که در معرض دید باشند
توصیه می‌شود زمان مصرف داروها در صورت امکان به زمان انجام فعالیت‌های روزانه مثل خوابیدن و صرف وعده غذایی نزدیک شود و داروها در جایی قرار گیرند که در معرض دید باشد؛ مثلا اگر لازم است قرصی صبح‌ها مصرف شود آن را کنار تخت گذاشته یا در صورت مصرف دارو همراه با وعده غذایی، دارو روی میز نهارخوری باشد.
- یادداشت کردن برنامه مصرف داروها در دفترچه یا گوشی‌های همراه
می‌توان با این روش، داروی مصرفی، زمان مصرف آن و هر توصیه دیگری که در مورد مصرف دارو وجود دارد، به خاطر سپرد.
- استفاده از جعبه قرص
جعبه‌های قرص طوری طراحی شده‌اند که بتوان قرص‌ها را با توجه به زمان مصرف آن‌ها، در داخل آن قرار داد و گاهی این جعبه‌ها دارای هفت بخش به تعداد روزهای هفته هستند.
- استفاده از قرص‌های ترکیبی با تجویز پزشک
پیش‌تر اشاره کردیم یکی از مواردی که منجر به عدم تبعیت بیمار از درمان می‌شود، افزایش تعداد داروهای مصرفی است. قرص‌های ترکیبی این امکان را فراهم می‌کنند که بیمار تعداد دفعات کمتری در روز دارو مصرف کرده، احتمال فراموشی مصرف دارو کم شده و هزینه‌های درمان هم کاهش می‌یابد.
بنابراین با توجه به آنچه گفتیم، تبعیت از درمان بر کیفیت زندگی، طول عمر بیماران، روند بیماری و هزینه‌های درمانی بسیار موثر است و البته برای دستیابی به این هدف همکاری بیمار و تیم درمانی لازم است.
IR-0825-ABD-9842-AS
منابع: uspharmacist , ncbi , ahajournals , blog.cureatr , bmjopen , edhub , millionhearts , systematicreviewsjournal , cdc , healthrecoverysolutions
