چندی‌ست که عفونت با ویروس کرونای تازه که با نام بیماری COVID-19 شناخته می‌شود در ایران شیوع زیادی پیدا کرده است.
علائم این بیماری بسیار شبیه به ذات‌الریه ویروسی است.
این ویروس که نام SARS-CoV-2 برای آن انتخاب شده است، گروه‌هایی را بیشتر در معرض خطر جدی قرار می‌دهد: افراد سالخورده، زنان باردار، کسانی که به بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی یا دیابت مبتلا هستند و کسانی که به هر علتی دستگاه ایمنی ضعیف‌تری دارند، مانند کسانی که داروهای سرکوبگر ایمنی مصرف می‌کنند.
می‌دانیم که برخی از مبتلایان به سرطان به دلایل گوناگون از جمله مصرف داروهای شیمی‌درمانی، سطح ایمنی پایین‌تری دارند.
شرایط حساس کنونی، برای بیماران سرطانی پرسش‌هایی را مطرح کرده است که پاسخ‌های آنها را بر پایه توضیحات جناب آقای دکتر محسن رضوی، فوق تخصص خون و آنکولوژی بزرگسالان و رئیس بخش خون و آنکولوژی بیمارستان فیروزگر، در زیر می‌خوانیم:
آیا همه مبتلایان به سرطان در صورت ابتلا به عفونت با ویروس کرونای تازه در معرض خطر جدی و بیشتری هستند؟
به لحاظ خطری که در صورت ابتلا به عفونت با ویروس کرونای تازه متوجه بیماران سرطانی است، این افراد را باید به سه گروه تقسیم کرد:
الف) گروهی که در حال شیمی‌درمانی هستند، مانند کسی که نوبت قبلی شیمی‌درمانی را انجام داده و در چند روز آینده نوبت دیگر آن را انجام می‌دهد.
این گروه در صورت ابتلا به عفونت کرونای تازه در معرض بیشترین خطر قرار دارند؛ زیرا گلبول‌های سفید آنها از نظر تعداد کم است و در نتیجه، دستگاه ایمنی آنها هم به لحاظ ایمنی پادتنی (موادی که از برخی از گلبول‌های سفید خون ترشح می‌شود) و هم به لحاظ ایمنی سلولی ضعیف است.
ب) این گروه از دو دسته تشکیل شده است:
دسته نخست کسانی هستند که شیمی‌درمانی آنها تمام شده، ولی هنوز کمتر از شش ماه از نوبت آخر آن می‌گذرد، مانند بیماری که جراحی سرطان پستان انجام داده، شیمی‌درمانی را کامل کرده، ولی هنوز شش ماه از آخرین نوبت شیمی‌درمانی او نگذشته و قرص هورمونی مصرف می‌کند.
دسته دوم کسانی هستند که به نوعی از سرطان مبتلا شده‌اند که نیازی به شیمی‌درمانی ندارد، مانند مبتلایان به نوعی سرطان خون به نام لوسمی مزمن لنفوسیتی معروف به CLL. در این گروه، وضع گلبول‌های سفید خون تقریبا نزدیک به عادی است و به همین دلیل، در صورت ابتلا به عفونت با ویروس کرونای تازه در معرض خطر متوسط قرار دارند.
ج) گروهی که سرطان داشته‌اند و درمان شده‌اند، اما از آخرین نوبت درمان آنها بین شش ماه تا 5 سال می‌گذرد.
این گروه در صورت ابتلا به عفونت با ویروس کرونای تازه، کمی بیشتر از افراد عادی در معرض خطر قرار دارند.
مراعات نکات بهداشتی برای پیشگیری از عفونت با ویروس کرونای تازه در بیماران سرطان چگونه است؟
کسانی که در گروه الف یعنی گروه پرخطر هستند، بهتر است موارد عمومی پیشگیری را جدی‌تر رعایت کنند، مثلا:
- به جای یک متر، دو متر فاصله از دیگران را رعایت کنند. نه تنها به افراد دارای علائم تنفسی مانند عطسه و سرفه، بلکه به افراد سالم هم زیاد نزدیک نشوند.
- مرتب دست‌ها را با آب گرم و صابون بشویند.
- برای خشک کردن دست از حوله نمناک استفاده نکنند، بلکه حوله را در جایی مثلا روی شوفاژ قرار دهند که کامل خشک شود و آن را زود به زود عوض کنند.
- از گذاشتن حوله‌ها و لباس‌های کثیف بر روی هم در نزدیکی محل استقرار خود بپرهیزند؛ زیرا این موارد محل رشد میکروب‌ها به شمار می‌آیند.
گروه ب و ج همان موارد عمومی مراقبت‌های بهداشتی را با جدیت رعایت کنند.
مبتلایان به سرطان برای تقویت دستگاه ایمنی بدن چکار کنند؟
- بهداشت شرط نخست در تقویت دستگاه ایمنی است.
- خواب کافی کلید دستیابی به ایمنی بالاتر بدن است. شش ساعت، حداقل زمان لازم برای خواب محسوب می‌شود، اما هفت تا هشت ساعت خواب بهتر است.
- تغذیه متناسب و متنوع اهمیت زیادی در ارتقای ایمنی بدن دارد. خوردن بیشتر سبزی‌ها و میوه‌های تازه، غلات، حبوبات و لبنیات در حفظ سطح ایمنی بدن بسیار موثر است.
- آرامش، نکته دیگری است که به ایمنی بدن کمک می‌کند. استرس و اضطراب باعث تضعیف بیشتر ایمنی بدن می‌شوند.
در برابر اضطراب ناشی از همه‌گیری این بیماری چکار کنیم؟
ترس بیش از حد، شرایط را بدتر می‌کند و سلول‌های دفاعی بدن، مانند خود ما با اضطراب و ناامیدی ضعیف‌تر می‌شوند؛ پس در کنترل استرس خود بکوشیم.
اخبار و اطلاعات مربوطه را از راه منابع علمی و رسمی دنبال کنیم.
درباره نگرانی‌ها و احساسات حرف بزنیم.
از جمع‌های پرتنش دوری کنیم.
ساعت‌هایی را به دور از فضای مجازی بگذرانیم.
از روش‌های ریلکسیشن، مانند تنفس عمیق استفاده کنیم.
در شرایط بی‌ثبات و بحرانی هیچ تصمیم مهمی نگیریم.
یادمان باشد قرار نیست کسی دیگر به ما روحیه بدهد، ما باید خودمان به فکر خودمان باشیم و با فکر مثبت روحیه خود را خیلی خوب نگه داریم.
آرامش و اعتماد به نفس بسیار مهم و شروط اصلی یک زندگی شاد و صمیمانه هستند و ما باید شادی را انتخاب کنیم. بسیار لازم است که هر کس از روش خود، اعتماد به نفس خود را تقویت کند.
کدامیک از کارهای بهداشتی برای پیشگیری از سرایت ویروس کرونا اهمیت بیشتری دارد؟
- به طور منظم دست‌ها را در فواصل کوتاه بشوییم.
- قبل و پس از هر تماس با مواردی مثل اسکناس و کارت بانکی حتما دست‌ها را با دستمال کاغذی آغشته به الکل ضدعفونی نماییم.
- اگر برای خرید به مغازه‌ای می‌رویم، کارت را به فروشنده ندهیم و حتما پس از استفاده از کارت آن را با الکل تمیز نماییم.
- از تماس با اشیای غیر ضروری در مغازه‌ها خودداری کنیم. دستکش‌های یکبار مصرف می‌تواند بسیار مفید باشند.
- در ماشین و فضاهای شخصی اسپری پاک‌کننده داشته باشیم.
کسی که قبلا بیماری آی تی پی داشته، شیمی درمانی شده و الان پلاکت خونش درحد متعادله آیا در معرض ویروس کروناست؟
درود. به طور خلاصه اگر کمتر از شش ماه از پایان درمان گذشته باشد، احتمال ابتلای فرد به عفونت با دیگران تفاوتی ندارد، اما احتمال ظهور علائم شدید بیشتر است. اگر بین شش ماه تا پنج سال از پایان درمان گذشته است، خطر بروز علائم شدید متوسط است و باز بهتر است بیش از دیگران نکات بهداشتی رعایت شود.