هیپوگلیسمی چیست

وقتی چراغ هشدار بنزین ماشین قرمز می‌شود، هنوز هم چند کیلومتری اجازه‌ رانندگی دارید. اما بالاخره بنزین به آخر می‌رسد و خودروی شما از حرکت می‌ایستد. مگر این که فوری به خودروی خود سوخت برسانید.

این داستان مشابه وضعیت مغز و نیازش به گلوکز یا همان قند خودمان است و داستان باک خالی، همان افت قند خون یا هیپوگلیسمی است.

 

آنچه لازم است از هیپوگلیسمی یا افت قند خون بدانید

مبتلایان به دیابت و اطرافیان آن‌ها، همیشه نگران افزایش قند خون این بیمارانند! در حالی که در بعضی از موارد ممکن است به دلایلی قند خون آن‌ها به طور ناگهانی افت پیدا کند.

این شرایط هیپوگلیسمی (افت قند خون) نامیده می‌شود. به عبارت دیگر وقتی قند خون به کمتر از مقدار نرمال (معمولا کمتر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر) می‌رسد، دچار هیپوگلیسمی یا افت قند خون می‌شویم. البته این مقدار نرمال فقط یک عدد است و باید برای تایید نشانه‌های هیپوگلیسمی با پزشک مشورت کنیم.

 

علائم افت قند خون چیست؟

یکی از خطرهای بیماری افت قند خون، دیر ظهور کردن علائم و نشانه‌های آن است که منجر به سخت‌تر شدن تشخیص و درمان این بیماری می‌شود.

با این حال از رایج‌ترین علائم و نشانه‌های افت قند خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • لرز و احساس مور مور شدن در دست‌ها و لب‌ها
  • سردرد و منگی
  • اضطراب، عصبانیت و تغییرات خلقی
  • تعریق
  • افزایش یا کاهش ضربان قلب
  • احساس سرگیجه یا سبکی سر
  • احساس گرسنگی و تهوع
  • خواب آلودگی یا گیجی
  • اختلالات بینایی و تکلم
  • ضعف و خستگی
  • کابوس شبانه
  • کاهش سطح هوشیاری
  • تشنج و اغما

هیپوگلیسمی بالقوه خطرناک است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی مثل کاهش سطح هوشیاری، تصادفات رانندگی و حتی مرگ شود.

 واکنش هر فرد به هیپوگلیسمی متفاوت است و هر یک از ما باید نشانه‌های مربوط به خود را آگاهانه بشناسیم. به علاوه به محض مشکوک شدن به احتمال ابتلا به افت قند خون، حتماً برای تشخیص درست به یک پزشک مراجعه کنیم.

 

ظاهر عادی هیپوگلیسمی و ناآگاهی گروه طعمه!

چند گروه در معرض ناآگاهی هیپوگلیسمی قرار دارند:

گروهی که سابقه طولانی ابتلا به دیابت دارند. آن‌ها به دلیل دست و پنجه نرم کردن مداوم و طولانی‌مدتشان با افت قند خون و افزایش آن، کمتر هیپوگلیسمی را جدی می‌گیرند و به دنبال علائم و نشانه‌های آن و راه‌های پیشگیری و درمان افت قند خون نیستند.

گروه بعدی کسانی هستند که به طور مکرر دچار هیپوگلیسمی می‌شوند و عادت به اتفاقات بعد از افت قند خون، حساسیت آن‌ها را نسبت هشدارها و علائم افت قند خون کم کرده است.

گروه بعدی کسانی هستند که قند خون آنها به شدت کنترل می‌شود و نیازی نمی‌بینند درمورد هیپوگلیسمی نگران باشند. در حالی که بعضی از افراد ممکن است با قند خون بالاتر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر نیز نشانه‌های هیپوگلیسمی را تجربه کنند. این اتفاق به‌خصوص زمانی رخ می‌دهد، که قند خون‌ بسیار بالا بوده و به سرعت آن را کاهش داده‌ایم.

در افراد سالمند نیز علائم هشداردهنده افت قند خون چندان آشکار نیست و در برخی از آنان هیچ علامتی ندارد. بنابراین مراقبین آن‌ها باید به دنبال نخستین نشانه‌های افت قند خون در افراد سالخورده حساسیت بیشتری به خرج دهند.

 

علت افت قند خون چیست؟

از آن جا که قند یا همان گلوکز، سوخت اصلی مورد نیاز بدن انسان برای عملکرد طبیعی است، کاهش در میزان آن، بدن همه‌ ما را دچار مشکل می‌کند.

افت قند خون یا هیپوگلیسمی یک اتفاق متدوال در بین آدم‌هاست حتی افراد سالم، اما شکل خطرناک آن از عوارض دیابت محسوب می‌شود.

در بیماران مبتلا به دیابت، افت قند خون معمولا نتیجه عدم توازن بین سه مورد زیر است:

  • ورزش و فعالیت فیزیکی
  • غذا خوردن
  • مصرف داروهای کاهش دهنده قند خون

 

راه‌های درمان هیپوگلیسمی را بشناسیم

مهم‌ترین راه کنترل و درمان آنی افت قند خون تغذیه است.

مصرف ۱۵ تا ۲۰ گرم از قندهایی که سریع اثر می‌کنند مانند کمی شکر یا کشمش، فردِ دچار حمله‌ی افت قند خون را به حالت عادی باز می‌گرداند. وقتی قند خون به محدوده طبیعی ( بیش از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر) بازگشت باید یک میان وعده کوچک غذا مصرف کرد تا افت قند خون برطرف شود.

در موارد هیپوگلیسمی شدید بیمار مبتلا به دیابت نیاز به بستری در بیمارستان و اقدامات درمانی فوری جهت افزایش قند خون دارد، زیرا عدم درمان هیپوگلیسمی می‌تواند به تشنج، کاهش سطح هوشیاری و کما منجر شود.

 

هیپوگلیسمی را جدی بگیریم

هشدارهای افت قند خون را باید جدی گرفت. به خصوص در مواردی که بیمار دیابت دارد. بدن ما محتاج قند است. باک سوخت بدنمان را خالی نگه نداریم.

به علاوه فراموش نکنیم که فقط پزشک می‌تواند تشخیص دهد که میزان عادی قند خون‌مان چقدر باید باشد.