فشار خون بالا یک بیماری خاموش و در تقریبا همه موارد بدون علامت است.
برای تشخیص فشارخون بالا لازم است اندازه‌گیری فشارخون در فواصل مشخص و توسط فردی از کادر بهداشتی درمانی انجام گیرد.
عواملی مانند چگونگی آماده شدن ما برای سنجش فشار خون و موقعیت قرارگیری بازو می‌توانند روی اعداد اندازه‌گیری‌شده برای فشار خون ما تا حدود ده درصد یا گاهی بیشتر تاثیر بگذارند.
همین مقدار خطا در اندازه‌گیری کافی است تا برای یک فرد سالم به اشتباه دارویی تجویز شود که به آن نیاز ندارد، یا برعکس فشار خون بالای فردی دیگر مشخص نشود و شخص بدون درمان بماند.
مبنای نکات مهم در اندازه‌گیری فشارخون
راهکارهای بین‌المللی، توصیه‌های مشخصی برای اندازه‌گیری درست فشارخون منتشر کرده‌اند.
گاهی ممکن است یک پزشک، دستیار پزشک یا پرستار این نکات را رعایت نکند. لازم است ما برای سلامت خود، از آنها بخواهیم که این نکات مهم اندازه‌گیری فشارخون را طبق توصیه‌های راهکارهای بین‌المللی، مد نظر قرار دهند.
هشت نکته مهم برای اندازه‌گیری درست فشارخون
اکنون به مهم‌ترین نکاتی می‌پردازیم که در اندازه‌گیری فشارخون باید رعایت شوند:
- پرهیز از نوشیدن چای، قهوه و سایر نوشیدنی‌های حاوی کافیین، 30 دقیقه پیش از اندازه‌گیری فشارخون
- خودداری از استعمال دخانیات یا قرار گرفتن در معرض دود دخانیات دیگران، 30 دقیقه پیش از اندازه‌گیری فشار خون
- نشستن در آرامش برای مدت 5 دقیقه پیش از سنجش فشارخون
- نشستن روی صندلی در حالی که:
- هر دو پا روی زمین باشد
- ساعد دست‌ها تکیه داده شده باشد
- آرنج‌ها تقریبا در سطح قلب قرار گرفته باشد
- پوشاندن حداقل 80 درصد سطح بازو با بخش بادشونده از بازوبند فشارسنج
- قرار داشتن بازوبند روی پوست، نه روی لباس
- پرهیز از صحبت در طول سنجش فشارخون
- اندازه‌گیری فشار خون دو بار پی در پی با فاصله کوتاه (در صورتی که اعداد فشارخون بیش از 5 میلی‌متر جیوه اختلاف دارند فشار خون برای بار سوم اندازه‌گیری شود)
چه زمانی می‌توان این نکات را رعایت نکرد
چنانچه در وضعیت سیاهی رفتن چشم و عدم تعادل هستیم، بهتر است بلافاصله فشارخون اندازه گرفته شود.
اگر هنگام تغییر وضعیت از نشسته به ایستاده هم چشم‌مان سیاهی می‌رود، باید فشار خون یک بار در حالت نشسته و بار دوم در حالت ایستاده اندازه‌گیری شود. بدین ترتیب می‌توان فهمید آیا فشار خون با تغییر وضعیت، دچار افت می‌شود یا خیر.
تشخیص فشار خون بالا
از آنجا که فشارخون در طول شبانه روز بسیار متغیر است پزشک برای تشخیص فشارخون بالا به یک بار اندازه‌گیری قناعت نمی‌کند.
به طور معمول، پزشک از فردی که در مراجعه نخست فشار خون بالا داشته است، درخواست می‌کند یک نوبت دیگر (چند روز یا چند هفته بعد) برای سنجش فشارخون مراجعه نماید.
البته توصیه بالا برای کسی که در همان نوبت اول فشارخون بالاتر از 110/180 میلی‌متر جیوه (یا 18 روی 11 سانتیمتر جیوه) داشته است، صدق نمی‌کند. افراد دارای فشارخون تا این حد بالا معمولاً به درمان فوری نیاز دارند.
فاصله زمانی بین نوبت‌های اندازه‌گیری فشارخون
به عنوان یک اصل کلی می‌توان گفت هرچه فشارخون فرد بالاتر باشد، نوبت بعدی سنجش فشارخون باید زودتر باشد.
به عنوان نمونه، کسی که فشار خون بین 100/160 تا 109/179 میلی‌متر جیوه دارد، باید دو هفته بعد دوباره برای سنجش فشار خون به پزشک مراجعه کند.
کسانی که فشارخون آنها در محدوده طبیعی (کمتر از 80/120) قرار دارد، باید به صورت سالانه برای اندازه‌گیری فشارخون مراجعه پزشکی داشته باشند.
سایر شرایط جدی
اگر یکی از شرایط زیر را داشته باشیم، ممکن است پزشک توصیه کند که برای سنجش دوباره فشارخون زودتر مراجعه کنیم.
- بیماری‌های قلبی، مغزی یا کلیوی
- مشکلات چشمی (رگ‌های چشم)
- داشتن سایر عوامل خطرزای قلبی مانند چاقی یا چربی خون بالا
منبع: Harvard Medical School
