کم‌خونی قاعدگی و باورهای درست و غلط درباره پریود

تعریف کم‌خونی

کم‌خونی (Anemia) به وضعیتی گفته می‌شود که در آن بدن به اندازه کافی گلبول قرمز سالم یا هموگلوبین ندارد تا بتواند اکسیژن را به بافت‌های بدن برساند.

‌کم‌خونی ناشی از فقر آهن

کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی پیش می‌آید که آهن کافی در بدن برای ساخت هموگلوبین وجود نداشته باشد. در نتیجه مقدار هموگلوبین کاهش پیدا می‌کند و گلبول‌های قرمز کمتر و کوچکتری تشکیل می‌شوند.

شایع‌ترین علت کم‌خونی فقر آهن، کمبود آهن به دلیل خونریزی‌های مختلف(مثل خونریزی شدید قاعدگی)‌ است و سایر علت‌های شایع آن عبارتند از بارداری و کاهش جذب آهن غذا توسط بدن.

علائم کم‌خونی فقر آهن

از جمله علائم کم‌خونی عبارتند از: احساس ضعف یا خستگی، سردرد و سرگیجه، سردی دست و پا، درد قفسه سینه، تپش‌قلب، اختلال در تمرکز یا فکر کردن، ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها، تمایل به خوردن یخ یا بعضی چیزهای غیرخوراکی، رنگ‌پریدگی، تنگی‌نفس، زخم و التهاب در دهان و زبان، ترک‌خوردگی گوشه لب و سندرم پای بی‌قرار.

آمار شیوع کم‌خونی در زنان ایرانی

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، در ایران حدود ۳0 درصد از زنان در سنین باروری دچار کم‌خونی هستند؛ یعنی تقریباً از هر سه زن، یک نفر با این مشکل روبه‌رو است و بیشتر از نیمی از این کم‌خونی‌ها ناشی از فقر آهن هستند. بنابراین تامین آهن کافی برای بدن زنان به ویژه در سنین باروری بسیار مهم است و ثابت نگه داشتن سطح آهن بدن در این سنین، می‌تواند کیفیت زندگی را  به میزان چشمگیری بهبود ببخشد.

ارتباط بین قاعدگی و کم‌خونی فقر آهن

یکی از مهم‌ترین دلایل کم‌خونی فقر آهن در زنان در سنین باروری، از دست دادن خون در دوران قاعدگی است. در دوران قاعدگی، فرد خون و در نتیجه بخشی از آهن بدن خود را از دست می‌دهد. این مسئله باعث می‌شود زنان در سنین باروری بیشتر از مردان به آهن نیاز داشته باشند. بنابراین اگر مقدار آهن دریافتی از رژیم غذایی به اندازه نیاز بدن نباشد و نتواند آهن از دست رفته در دوران قاعدگی را جبران کند، ممکن است فرد دچار کمبود آهن شود.

کم‌خونی ناشی از فقر آهن ممکن است در مراحل ابتدایی آن‌قدر خفیف باشد که متوجه آن نشویم. برای مثال خستگی ممکن است یک پیامد طبیعی پریود به نظر برسد در حالی که ممکن است فرد به دلیل پریود یا  قاعدگی‌های سنگین دچار کم‌خونی فقر آهن و در نتیجه خستگی شده باشد.  بنابراین لازم است زنان در سنین باروری از دریافت آهن کافی اطمینان حاصل کنند.

ارتباط خونریزی شدید قاعدگی و  کم‌خونی فقر آهن

آمارها نشان می‌دهند که حداقل ۱۰٪ از زنان در دوران پریود، خونریزی شدید قاعدگی(منوراژی) را تجربه می‌کنند. یکی از عوارض خونریزی شدید قاعدگی کم‌خونی است، چراکه زنان مبتلا به منوراژی به طور متوسط آهن بیشتری را در هر چرخه قاعدگی از دست می‌دهند تا زنانی که خونریزی قاعدگی طبیعی دارند. بعضی شواهد نشان می‌دهند که یک مورد از هر سه مورد کم‌خونی فقر آهن  به دلیل خونریزی شدید قاعدگی پیش می‌آید.

بنابراین با توجه به این‌که ممکن است در مراحل ابتدایی متوجه کم‌خونی فقر آهن نشویم، اطمینان از تامین آهن کافی برای زنان مبتلا به خونریزی شدید قاعدگی اهمیت ویژه‌ای دارد. در واقع هرچند زندگی با خونریزی شدید قاعدگی می‌تواند سخت باشد، حفظ سطح نرمال آهن می‌تواند نقش مهمی در سلامت و تندرستی افراد دچار منوراژی داشته باشد.

توصیه سازمان جهانی بهداشت درباره مصرف مکمل آهن

طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، تمام خانم‌های 15 تا 49 ساله ایرانی برای شش ماه در سال و به میزان 60 میلی گرم آهن المنتال در هفته به مصرف مکمل آهن نیاز دارند؛ مکمل آهن فروفورت انرژی، می‌تواند این نیاز را براورده کند. این محصول، انتخاب مناسبی برای کمک به پیشگیری از کم‌خونی فقر آهن در زنان در سنین باروری و دوران پریود است.

فروفورت انرژی چیست؟

مکمل فروفورت انرژی داروسازی دکتر عبیدی حاوی آهن، ویتامین سی، ویتامین ب12، اسید فولیک و زینک است و می‌تواند به تأمین آهن مورد نیاز بدن برای ساخت هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز و جلوگیری از کم‌خونی ناشی از فقر آهن و در نتیجه عوارض ناشی از آن کمک کند. این مکمل می‌تواند با تامین آهن مورد نیاز بدن و افزایش سطح انرژی بدن به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

یکی از عوارض شایع مصرف مکمل‌های آهن مشکلات گوارشی است. فرمولاسیون فروفورت انرژی به شکلی  است که عوارض گوارشی آن به عنوان یک مکمل آهن به حداقل رسیده‌ و مصرف آن به احساس طعم فلز در دهان منجر نمی‌شود. همچنین ویتامین سی موجود در این محصول به جذب آهن کمک می‌کند.

در نتیجه این محصول با فرمولاسیون نوین خود، می‌تواند بیشتر مورد پذیرش فرد قرار گرفته و به پایبندی فرد به تکمیل دوره مصرف کمک کند. مکمل فروفورت انرژی (Ferro Fort® Energy) موردتایید سازمان غذا و داروی ایران و در داروخانه‌ها در دسترس است. فراموش نکنیم که مشورت با پزشک یا داروساز پیش از مصرف هر مکملی ضروری است.

باورهای درست و نادرست در باره مصرف مکمل آهن در دوران پریود

1. مصرف مکمل آهن خونریزی دوران پریود را افزایش می‌دهد: تصور برخی از افراد مبنی بر این‌که مصرف مکمل آهن خونریزی را افزایش می‌دهد، اشتباه است. مکمل آهن به جبران کمبود آهن کمک می‌کند و خونریزی را شدیدتر نمی‌کند.
2. مصرف مکمل آهن باعث تاخیر در پریود می‌شود: بعضی از افراد تصور می‌کنند که مصرف مکمل آهن می‌تواند باعث تأخیر در پریود شود، اما این مسئله پایه علمی ندارد، چرا که پریود یک فرآیند هورمونی است که تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد و مصرف مکمل آهن هیچ تأثیری بر زمان شروع قاعدگی ندارد.
3. مصرف مکمل آهن در دوران پریود باید قطع شود: مصرف مکمل آهن در دوران پریود نه تنها ضرری ندارد، بلکه به جبران کمبود آهن هم  کمک می‌کند.
4. فقط افراد کم‌خون باید در دوران پریود مکمل آهن مصرف کنند: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، از هر سه خانم ایرانی که در سنین باروری قرار دارند، یک نفر دچار کم‌خونی است و بیشتر از نیمی از کم‌خونی‌ها، ناشی از فقر آهن است، بنابراین تامین آهن کافی برای زنان، به‌ویژه در سنین باروری و دوران قاعدگی، بسیار مهم است. در واقع خونریزی دوران پریود می‌تواند یکی از دلایل اصلی کم‌خونی باشد.

منابع:

• https://www.mayoclinic.org/
• https://www.nhs.uk
• https://medlineplus.gov/
• https://dermnetnz.org/
• https://jnfs.ssu.ac.ir/
• https://www.who.int/
• https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/
• https://ods.od.nih.gov/
• Intermittent iron and folic acid supplementation in menstruating women: WHO; 2011

IR-0827-ABD-3979-AS