همه چیز درباره حساسیت یا آلرژی در فصل بهار

حساسیت در فصل بهار

در طول فصل بهار درختان و گل‌ها شروع به آزاد کردن گرده در هوا می‌کنند. استشاق این گرده‌ها می‌تواند باعث بروز علائم آلرژی شود.

علائم آلرژی به دو شکل ظاهر می‌شود:

• فصلی: علائم معمولا در فصل بهار و تابستان و در پاسخ به گرده گیاهان یا اسپور قارچ‌ها ایجاد می‌شود.
• دائمی: علائم در تمام طول سال وجود دارد. علل ایجاد کننده آن می‌تواند گرد و غبار، حیوانات خانگی، قارچ وسوسک‌ها باشد.

به این نوع آلرژی که در فصل بهار ایجاد می‌شود، رینیت آلرژیک یا تب یونجه هم گفته می‌شود.

دلیل اینکه به آلرژی بهاری، تب یونجه می‌گویند، این است که در گذشته در ماه‌های گرم سال، یعنی همان زمانی که علائم آلرژی ظاهر می‌شود، کشاورزان یونجه‌ها را درو می کردند.

مقدار گرده گیاهان به طور مشخصی در روزهایی که باد می‌وزد، در هوا بیشتر است. در صورتی که این مقدار در روزهای بارانی کمتر می‌شود.

گرده گیاهان تنها محرک آلرژی در فصل بهار نیست. در اثر بارش‌های بهاری قارچ‌ها ممکن است داخل و خارج خانه‌مان رشد کنند. علاوه بر آن وقتی که خانه تکانی انجام می‌دهیم، گرد و غبار در منزل پراکنده می‌شود.

علائم آلرژی بهاری

علائم حساسیت فصلی از خفیف تا شدید متغیر است. برخی شایع‌ترین علائم آن شامل موارد زیر است:

• عطسه
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• چشمان اشک آلود و قرمز
• خارش گوش،بینی، دهان، چشم‌ها
• احتقان گوش
• ترشحات پشت بینی

علائمی که کمتر می‌بینیم شامل موارد زیر است:

• سرفه
• تنگی نفس
• سردرد
• تنفس صدادار

علل آلرژی بهاری

آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن ما برخی  پروتئین‌ها که آلرژن‌ نامیده می‌شود، را به عنوان جرم بیگانه شناسایی می‌کند. وقتی بدن ما برای اولین بار در معرض آلرژن قرار می‌گیرد، علیه آن آنتی بادی تولید کرده که این آنتی بادی‌ها به سلول‌های خاصی متصل می‌شوند. به این فرآیند حساس شدن می‌گویند. هنگامی که سیستم ایمنی برای بار دوم با آلرژن مواجه می‌شود، این سلول‌ها هیستامین آزاد می‌کنند که مسئول به وجود آمدن علائم ناخوشایند آلرژی است.

شایع‌ترین آلرژن‌هایی که در فصل بهار باعث بروز علائم آلرژی می‌شود شامل گرده گل‌ها و درختان، اسپور قارچ‌ها و حشرات است.

گرده گل‌ها و درختان

بسیاری از گیاهان از طریق گرده افشانی تولید مثل می‌کنند. گرده‌های بزرگ و چسبنده که معمولا در گل‌های رنگی دیده می‌شود و از طریق زنبورها جا به جا می‌شوند، معمولا باعث ایجاد آلرژی نمی‌شوند. بلکه گرده های ریز و پودر مانندی که به آسانی توسط باد جا به جا می‌شوند مسئول اصلی ایجاد علائم آلرژی هستند.

قارچ‌ها

قارچ‌ها و کپک‌ها دانه هایی به نام اسپور برای تولید مثل آزاد می‌کنند. این اسپورها توسط باد و یا شبنم در روزهای بارانی جا به جا می‌شوند.

در خارج منزل این قارچ‌ها روی تنه پوسیده درختان یا برگ‌هایی که روی زمین ریخته‌اند و در داخل منزل در مکان‌های مرطوب مثل حمام و آشپزخانه رشد می‌کنند.

نیش حشرات

بر خلاف علائم معمول آلرژی فصلی، حشره گزیدگی موجب درد، خارش، قرمزی و تورم پوست در محل گزش می‌شود؛ واکنش سیستم ایمنی بدن به حشره گزیدگی ممکن است منجر به شرایط خطرناک و تهدید کننده زندگی به نام آنافیلاکسی شده و باید هرچه سریع‌تر نسبت به درمان ورم ناشی از نیش حشرات اقدام کرده تا از عوارض و خطرات احتمالی آن مصون ماند.

چه گیاهانی باعث حساسیت فصل بهار میشوند؟

گیاهانی که بیشتر باعث آلرژی می‌شوند شامل موارد زیر است:

• درخت توسکا یا رازدار
• درخت صنوبر
• درخت زبان گنجشک
• درخت راش
• درخت سرو
• چاودار
• جو دوسر
• چمن باغ

تشخیص حساسیت در فصل بهار

تشخیص آلرژی بهاری نسبت به سایر انواع آلرژی راحت‌تر است. در صورتی که علائم فقط در فصل‌های مشخصی از سال بروز کند پزشک تشخیص رینیت آلرژیک یا همان آلرژی فصلی را می‌گذارد.

همچنین پزشک ممکن است گوش، بینی و حلق را برای بررسی بیشتر معاینه کند.

از آن جایی که درمان در همه انواع آلرژی‌های فصلی مشابه است، نیازی به انجام تست آلرژی و مشخص کردن ماده آلرژن نیست.

درمان آلرژی بهاری

بهترین درمان آلرژی بهاری، دوری از مواردی که است که باعث تحریک سیستم ایمنی و بروز علائم آلرژی می‌شود.

درمان خانگی حساسیت بهاری

علاوه بر مواردی که گفته شد، می‌توانیم اقدامات زیر را برای بهبود علائم آلرژی در منزل انجام دهیم:

• شستشوی بینی با محلول سالین: با خارج کردن موکوس اضافی در مجرای بینی، احتقان و گرفتگی بینی را کم می‌کند.
• بخور گرم: با نرم کردن راه هوایی بینی باعث رفع گرفتگی آن می‌شود.
• طب سوزنی: برخی تحقیقات نشان داده طب سوزنی می‌تواند در برطرف کردن علائم موثر باشد.

درمان دارویی حساسیت بهاری

برخی داروهایی که برای درمان حساسیت فصلی استفاده می‌شوند نیاز به تجویز پزشک دارند، در حالی که بعضی از آن‌ها را می‌توان بدون نیاز به نسخه و با مشورت با دکتر داروساز از داروخانه تهیه کرد.

داروهای مورد استفاده در درمان آلرژی بهاری به شرح زیر است:

• آنتی هیستامین‌ها
• کورتیکواستروئیدهای مورد استفاده برای بینی
• ضد احتقان‌ها
• مسدودهای گیرنده‌های لکوترین
• قطره ‌های چشمی
• اسپری‌های بینی

گاهی اوقات از ایمونوتراپی برای حساسیت زدایی نسبت به ماده آلرژن استفاده می‌شود.

پیشگیری از آلرژی بهاری

برای پیشگیری از بروز علائم، بهتر است مواجهه با آلرژن را به حداقل برسانیم.

در این جا چند راه ساده که برای اجتناب از ماده آلرژن کارآمد هستند را مرور می‌کنیم:

• در روزهایی که باد می‌وزد، بهتر است در منزل بمانیم. بهترین زمان برای بیرون رفتن بعد از بارش باران است.
• بهتر است چمن‌های منزل را در حد کوتاه نگه داریم.
• لباس‌هایی که بیرون منزل پوشیده‌ایم را بلافاصله بعد از امدن به خانه درآورده و دوش بگیریم تا گرده ها و مواد آلرژن روی پوستمان باقی نماند.
• وقتی بیرون می‌رویم ماسک بزنیم.
• پنجره‌های خانه را بسته نگه داریم.
• مدت زمان کمتری بیرون بمانیم.
• از کنده درختان خشک شده و پوسیده دوری کنیم.
• ملحفه‌های رختخواب را هر هفته شستشو دهیم.
• کفش‌ها را قبل از ورود به منزل دربیاوریم.
• حداقل هفته‌ای یک بار خانه را با جاروی برقی تمیز کنیم.

منابع:

mayoclinic , health.clevelandclinic , medicalnewstoday , webmd , healthline  

IR-0425-ABD-9446-AS