چربی خون چیست ؛ عوامل، علائم و عوارض چربی خون بالا

احتمالاً شما هم در بین اعضای خانواده، دوستان یا همکاران خود، شخصی را می‌شناسید که چربی خون بالایی دارد و برای کنترل آن باید به‌طور مداوم داروهای مختلفی را مصرف کند.

در این مطلب قصد داریم شما را با اختلال چربی خون و علائم آن آشنا کرده و نحوه درمانش را بررسی کنیم.

اختلال چربی خون چیست و چگونه اتفاق می افتد؟

اختلال چربی خون عمدتا با افزایش سطح چربی‌های خون شناخته می‌شود. چربی (لیپید) خون شامل کلسترول خون و تری‌گلیسرید است.

کلسترول، چربی که از طریق مواد غذایی وارد بدن می شود و برای بسیاری از فعالیت‌های طبیعی بدن ضروریست.

این ماده بیشتر توسط کبد ساخته می‌شود و مقداری هم در بعضی غذاها وجود دارد.

این چربی از طریق ذراتی به نام LDL (که شامل پروتئین و چربی هستند) به بخش‌های گوناگون بدن برای مصرف منتقل می‌شود.

چنانچه ورود LDL  به خون بیش از نیاز بافت‌های بدن برای مصرف باشد، این ذرات در رگ‌ها جمع و باعث تنگی رگ می‌شوند. به همین دلیل به LDL “کلسترول بد” گفته می‌شود.

چربی‌های اضافی در بافت‌های بدن، از طریق نوع دیگری از کلسترول به نام HDL به کبد برگردانده می‌شوند و در نتیجه مانع رسوب کلسترول در رگ‌ها می‌شود. به‌ همین‌ دلیل به HDL “کلسترول خوب” هم گفته می‌شود.

تری‌گلیسرید هم مانند کلسترول از طریق مواد غذایی دریافت می‌شود و در کبد ساخته می‌شود.

بنابراین اختلال چربی خون هم به دو دسته تقسیم می‌شود: افزایش کلسترول خون و افزایش تری گلیسرید خون.

اما تری‌گلیسیرید چیست و افزایش آن چه سهمی در بیماری‌های قلبی عروقی دارد؟ درمان مناسب برای تری‌گلیسیرید بالا چیست؟

برای درک روشن‌تر راه‌های پیشگیری از چربی خون بالا ابتدا بهتر است با انواع چربی موجود در مواد غذایی آشنا شویم.

به‌طور کلی ۲ دسته چربی وجود دارد:

1.  اشباع شده
2.  اشباع نشده

ال‌دی‌ال (LDL) چیست و چگونه بر احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی تاثیر می‌گذارد؟ درمان LDL بالا و تاثیر این درمان در سلامت بیمار چگونه است؟ در ویدئو زیر ببینید:

مصرف بیش‌از‌حد چربی های اشباع می‌تواند منجر به افزایش چربی بد شود.

این نوع از چربی، در دمای اتاق جامد است و استفاده از آنها به‌میزان بسیار کم برای بدن مفید است.

از انواع چربی اشباع می‌توان به کره، پنیر، خامه و روغن نارگیل اشاره کرد.

مصرف زیاد این خوراکی‌ها می‌تواند سبب افزایش سطح LDL یا کلسترول بد خون و در نهایت، ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی گردد.

چربی‌های غیراشباع بیشتر به‌حالت مایع هستند و بیشتر روی سطح کلسترول خوب تاثیر می‌گذارند.

چربی‌های غیراشباع در برخی روغن‌ها مانند روغن زیتون بیشتر یافت می‌شوند.

اهمیت تشخیص چربی خون بالا و نقش آن در بیماری‌های قلبی عروقی را در ویدئو زیر ببینید.

به یاد داشته باشید همیشه پیشگیری بهتر از درمان است!

آیا شما در معرض چربی خون بالا هستید؟

انتخاب‌هایی در سبک زندگی می‌تواند احتمال ابتلا به اختلال چربی خون را در شما افزایش دهد:

• خوردن غذاهای حاوی اسید چرب ترانس (مانند غذاهای سرخ شده با حرارت زیاد)
• مصرف پروتئین حیوانی و عدم مصرف چربی‌های سالم
• نداشتن تحرک کافی و چاقی
• سیگار و الکل

بیشتر بخوانید: کبد چرب چیست؛ تشخیص و درمان بیماری کبد چرب

عوارض چربی خون بالا

در برخی از شرایط و بیماری‌ها نیز افزایش چربی خون مشاهده می‌شود از جمله بیماری‌های کلیوی، دیابت و حتی برخی از بیماری‌های ارثی چربی خون.

چربی خون بالا می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی شود.

ما می‌توانیم احتمال ابتلای به بیماری‌های قلبی عروقی طی 10 سال آینده را از طریق نرم افزار ASCVD Risk Estimator با جستجو در اینترنت و با وارد کردن اطلاعاتی چون سن، جنس و میزان فشار خون سطح کلسترول تعیین کنیم.

با مشخص شدن میزان این ریسک، می توانیم به پزشک خود جهت تعیین بهترین روش پیشگیری یا درمان بیماری‌های قلبی عروقی مراجعه نماییم.

علائم چربی خون چیست؟

افزایش چربی خون برخلاف بسیاری از بیماری‌های دیگر ممکن است با علائم و نشانه‌های مشخصی همراه نباشد.

البته چربی خون بالا ممکن است باعث تنگی یا بسته‌شدن رگ‌های قلب یا مغز بشود و در نتیجه منجر به درد قفسه سینه، سکته قلبی یا مغزی شود.

در ویدئو زیر می‌توانید علائم چربی خون را به طور کامل ببینید.

رویکرد مناسب به بیماری چربی خون بالا چیست؟ اقدامات صحیح ما در این زمینه چه می‌تواند باشد؟ در ویدئو زیر ببینید.

چند نکته برای کاهش چربی خون

بهترین روش برای کاهش و درمان چربی خون تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی مناسب است.

این کار باعث می‌شود تا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی به‌میزان قابل‌توجهی کاهش یابد.

همچنین موارد زیر می‌توانند به کاهش چربی خون شما کمک کنند:

• برچسب‌های ارزش‌های غذایی را بررسی کنید: در مصرف خوردنی‌هایی که چربی اشباع و کلسترول بالا (رنگ زرد و قرمز در جدول ارزش غذایی) دارند، زیاده‌روی نکنید یا بپرهیزید.
• خوردن غذاهای دارای نمک زیاد هم برای سلامت کلی قلب و عروق توصیه نمی‌شود.
• وزن‌تان را به‌طور مداوم چک کنید: اضافه وزن خطر کلسترول بالا، فشار خون و دیابت نوع 2 را بالا برده و احتمال گرفتگی رگ‌های قلبی را افزایش می‌دهند.
• کاهش وزن، به‌ خصوص سوزاندن چربی‌های شکمی، کلسترول خوب را بالا برده و میزان چربی خون را کاهش می‌دهد.
  

  ---

بیشتر بخوانید: راه‌های درمان فشار خون بالا؛ آشنایی با انواع پرفشاری خون

در ویدئو زیر از تاثیر سبک زندگی بر بهبود وضعیت چربی خون صحبت کرده‌ایم.

سیر درمان بیماری چربی خون بالا به چه صورت است و درمان دارویی تا چه زمانی باید ادامه پیدا کند؟

معیارهای تشخیص چربی خون چیست؟

تشخیص این که شخص دچار اختلال چربی خون است یا خیر بر عهده پزشک معالج است. پزشکان از طریق تفسیر نتایج آزمایش میتلا بودن به بیماری چربی خون را تشخیص می‌دهند. در ویدئو زیر درباره نحوه تشخیص بیماری چربی خون صحبت کرده‌ایم.

درمان چربی خون به چه شکل است؟

رایج‌ترین داروهای کاهنده کلسترول و درمان چربی خون، به خانواده “استاتین‌ها” معروف هستند.

رزوواستاتین یکی از به‌روزترین داروهای این خانواده برای درمان چربی خون بالاست.

زمانی که تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی و ورزش به‌ تنهایی برای اصلاح سطح کلسترول خون کافی نبودند یا خطر بالایی برای ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی فرد را تهدید کند، استاتین‌ها برای درمان اختلال چربی بالا توصیه می‌شوند.

استاتین‌ها به دو شکل در درمان این اختلال تأثیر می‌گذارند:

• جلوگیری از ساخت کلسترول در کبد
• افزایش برداشت و شکستن کلسترول موجود در پلاک‌های چربی دیواره رگ‌ها

در صورت توصیه پزشک به استفاده از استاتین، مصرف آن باید به‌صورت درازمدت باشد و بدون نظر پزشک معالج قطع نگردد.

مهم‌ترین عوارض استاتین‌ها چیست و احتمال بروز آنها چقدر است؟ آیا باید نگران این عوارض باشیم؟