صرع نام عمومی یک اختلال در مغز است. اگر کسی دو یا چند بار دچار حمله صرع شود، برای او بیماری صرع تشخیص داده می‌شود. بیماری صرع بر پایه علائم و نشانه‌های هنگام وقوع حمله صرع، به انواع گوناگون تقسیم می‌شود.
شناخته‌شده‌ترین نوع حمله صرع «تشنج» است، اما حمله صرع شکل‌های بسیار متنوع دیگری هم دارد. ممکن است در یک فرد مبتلا به صرع، حمله صرع یکنواخت نباشد و در چندین شکل مختلف ظاهر شود.
حمله صرع چیست؟
حمله صرع عبارت است از: وقوع موقت علائم و نشانه‌هایی به دلیل فعالیت الکتریکی همزمان یا بیش از حد طبیعی در سلول‌های عصبی مغز.
گاهی سایر بیماری‌ها یا مشکلات، علائمی مشابه حمله صرع به‌وجود می‌آورند. پزشک متخصص مغز و اعصاب بر پایه توضیحات اطرافیان و فرد بیمار تشخیص می‌دهد که این علائم حمله صرع بوده یا از مشکل دیگری ناشی می‌شود و فقط به حمله صرع شباهت دارد.
تشنج و حمله صرع
تشخیص تشنج شاید آسان باشد؛ زیرا در حالت بروز تشنج ممکن است فرد به زمین بیفتد، تکان و لرزش داشته باشد و حتی هشیاری خود را از دست بدهد. این فرد به کمک‌های اولیه صرع نیاز دارد.
اما شناختن سایر انواع حمله صرع همیشه آسان نیست. کسی که دچار حمله صرع می‌شود ممکن است فقط گیج و منگ باشد یا گاهی چنین به نظر برسد که به جایی خیره شده اما در واقع، در حال پشت سر گذاشتن یک حمله صرع است.
طبقه‌بندی تشنج و حمله صرع
برای تعیین نوع حمله صرع سه نکته اهمیت بسیاری دارند که آن‌ها را باهم مرور می‌کنیم.
آغاز تشنج و حمله صرع
اگر بتوانیم به پزشک بگوییم حمله صرع چگونه آغاز شده، او می‌فهمد کدام ناحیه از مغز آغازکننده فعالیت الکتریکی بیش از حد طبیعی است. دانستن نحوه آغاز حمله صرع در انتخاب درمان درست، بسیار تعیین‌کننده است.
سطح هشیاری در طول حمله صرع
میزان هشیاری فرد هنگام وقوع حمله صرع در تعیین نوع صرع اهمیت زیادی دارد. همچنین، این شاخص در رعایت نکات ایمنی فردی هنگام انجام زندگی روزمره بسیار مهم هستند.
حرکتی بودن حمله صرع
وجود یا عدم وجود علائم حرکتی هنگام بروز حمله صرع در تقسیم‌بندی صرع و تشخیص نواحی درگیر مغزی اهمیت دارند.
بیشتر بخوانید: علت و علائم سکته مغزی چیست؟
انواع تشنج و حمله صرع
در این متن امکان بررسی همه انواع صرع وجود ندارد، بنابراین فقط به مهمترین انواع صرع اشاره می‌کنیم.
صرع جنرالیزه
این نوع صرع که به آن صرع جنرال یا صرع عمومی هم گفته می‌شود، هر دو نیمکره مغزی را درگیر می‌کند. دو نوع مهم صرع جنرالیزه را با هم مرور می‌کنیم.
حمله صرع ابسانس
این نوع صرع که به عنوان صرع پتی‌مال، صرع غیابی یا صرع غایب هم نامگذاری شده است، یکی از انواع صرع جنرالیزه به شمار می‌رود. پلک زدن بسیار سریع یا خیره ماندن در هوا (بدون تمرکز روی جسمی مشخص) از علائم شاخص صرع ابسانس هستند.
حمله صرع تونیک-کلونیک یا تشنج
این نوع صرع که به آن صرع گراندمال هم گفته می‌شود، شناخته‌شده‌ترین نوع صرع به شمار می‌رود. علائم شاخص صرع تونیک-کلونیک تشنج است و علائم آن عبارتند از:
- فریاد بلند به ویژه در ابتدای حمله
- از دست دادن هشیاری
- به زمین افتادن
- حرکات سریع عضلات یا گرفتگی عضلات
پس از اتمام تشنج، فرد ممکن است به‌شدت احساس خستگی کند.
در بالا با مهمترین انواع صرع جنرالیزه آشنا شدیم. در ادامه با نوع دیگر صرع آشنا می‌شویم.
صرع کانونی
صرع کانونی با نام‌های صرع پارشیال یا صرع فوکال هم خوانده می‌شود. در صرع کانونی، همه مغز درگیر نیست و فقط ناحیه یا کانون خاصی از مغز باعث ایجاد علائم صرع می‌شود. سه نوع مهم صرع کانونی را با هم مرور می‌کنیم.
صرع کانونی ساده
در این نوع صرع، ناحیه کوچکی از مغز درگیر فعالیت الکتریکی بیش از حد سلول‌های عصبی می‌شود.
علائم مهم صرع کانونی ساده ممکن است به صورت یک حرکت ناگهانی و کوتاه در بدن یا به صورت تغییراتی در یکی از حواس بدن ظاهر شود، مانند حس ناگهانی یک بو یا طعم عجیب.
صرع کانونی مرکب
این نوع صرع که صرع فوکال مرکب هم نامیده می‌شود، شخص را دچار گیجی و منگی می‌کند. فرد مبتلا، در هنگام حمله صرع برای حدود چند دقیقه توانایی پاسخ دادن به پرسش‌ها یا امکان یافتنِ جهت و درک موقعیت خود را ندارد.
صرع جنرالیزه ثانویه
این نوع صرع در یک ناحیه خاص مغز آغاز می‌شود اما در ادامه، هر دو طرف مغز را درگیر می‌کند. به عبارت دیگر، فرد در ابتدا علائم صرع کانونی را از خود نشان می‌دهد و به دنبال آن، تشنج همه بدن (علامت صرع جنرالیزه) را تجربه می‌کند.
منبع: Epilepsy Foundation, Centers for Disease Control and Prevention and Online Library
من در شش ماه گذشته سه بار تشنج کردم که تو یکیشون همراه با ادرار بوده و تمامی آزمایشاتم نرمال بوده. آیا امکانش هست صرع داشته باشم و آزمایشات نشون نده
اینکه علت زمینه‌ای تشنج چه بیماری می‌تواند باشد نیاز به بررسی دقیق و تداوم در درمان دارد. به همین خاطر به توصیه‌های پزشکتون عمل کرده و اجازه دهید علت تشنج شما را پیدا کنند.
آیا اضطراب شدید و هیجانات زیاد میتونه از الگوی صرع تابعیت کنه؟ مثلا حمله اضطرابی بانی حمله صرعی باشه؟
صرع و حمله‌های اضطرابی دو مقوله جداگانه هستند. بعضی از تشنج‌های ناشی از صرع می‌توانند حالت‌های حملات اضطرابی را تقلید کنند. تشخیص درست این حالت‌ها نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک متخصص دارد.
سلام پدر من بر اثر فشار سکته مغذی کرده واماهم نمیدونستیم فشار داره درواقع سابقه فشار نداشت دست وپای سمت چپش از کار افتاد وبعد ۳ ۴ماه تشنج گرفتش علامشم این بود که از دهنش کف میومد دست و پاش حتی اون های مریض سفت شد و تنفس راحت نداشت دکتر شما میدونید مشکلش چیه
درود. پیشنهاد ما این است که به پزشک مراجعه بفرمایید. پاینده باشید
من چند سالی هست میگرن دارم و و عکس سیتی هم گرفتم گفتن مشکل خاصی نیست اما خیلی راحت با یک ساعت نگاه کردن ب صفحه موبایل دچار سردرد میشم و خیلی وقتها موقع بیدار شدن سردرد همراهم هست. نیازه ام ار ای بگیرم یا با سیتی مشخص میشه ؟
درود.همراه گرامی پزشک تنها مرجع اظهار نظر در این مورد است.لطفا با ایشان مشورت کنید.ضمن اینکه در میگرن معمولا تصاویر سی تی اسکن و ام آر آی نرمال می باشد.تندرست باشید.
سلام وقت بخیر
بنده جوانی 36 سال آقا هستم .
در طول روز دچار گرفتگی عضلات صورت میشم و وقتی کافِیین مصرف میکنم بدتر میشم . دایم مشغول کندن پوست لب هستم و شبها کیفت خاب خوبی ندارم (در طول روز کمی خواب الود هستم ) .بعضی روزها تیک صوتی دارم و به صورت مکرر زیر لب چیزی رو تکرار میکنم که خیلی اذیت میشم . و در موارد خیلی کم در خواب پا یا دستم تکون شدید میخوره یا روی صورت خودمو زخم کردم و متوجه نشدم . و همینطور در موارد خیلی کم توی سرم کوبش شدید دارم موقع خواب انگار مغزم از یه سمت به سمت دیگه دایم جابجا میشه . لطفا راهنمای کنید . با تشکر
درود. پیشنهاد ما این است که با پزشک در این مورد مشورت بفرمایید. پزشک پس از شنیدن شرح‌حال و معاینه ممکن است آزمایش یا سایر اقدامات پاراکلینیکی درخواست نماید و بر پایه اطلاعات کامل پزشکی که به دست می‌آورد به تشخیص درست برسد و درمان مناسب را تجویز کند. تندرستی شما آرزوی ماست
سلام
من 23 سالمه و از 13 سالگی تشنج و بعد از اون هم صرع من شروع شد. مطالب مطالعه کردم و بیشتر علائم من شبیه تونیک-کلونیک بود اما من همیشه صدای پدرم و قبل از تشنج به این صورت که همیشه همون صدا دوباره تکرار میشه،می شنوم.می خواستم بدونم بازم من صرع تونیک-کلونیک دارم؟
اگر صرع من از این نوع باشه، در آینده برای ازدواجم مشکل ایجاد می کنه، درسته؟
درود همراه گرامی، تنها مرجع اظهار نظر در زمینه تشخیص و درمان بیماری پزشک معالج است، توصیه می شود با ایشان مشورت فرمایید. ضمن آنکه پزشک معالج ، می‌تواند شما را در زمینه آگاهی‌های لازم در رابطه با مساله ازدواج در بیماران مبتلا به صرع نیز راهنمایی کند.
با سلام
آقای دکتر کدوم نوع صرع شدید تر بوده و بیمار بهتره در آینده تشکیل خانواده نده؟
من در شرف ازدواج هستم، ممنون می شم راهنمایی بفرمایید.
درود همراه گرامی، ضمن آنکه به خاطر داشته باشید تبعیت دقیق از دستورات درمانی پزشک معالج در ابتلا به بیماری صرع اهمیت ویژه ای دارد، پزشک معالج ، علاوه بر تجویز درمان مناسب می‌تواند شما را در زمینه آگاهی‌های لازم در رابطه با مساله ازدواج در بیماران مبتلا به صرع نیز راهنمایی کند.
با سلام ، من بعضی اوقات شاید ماهی یک بار حالتی بهم دست میده که توی اون حالت همه چیز برایم سرعت میگیره برای مثال کسی که داره آروم حرف میزنه حرف زدنش تند میشه یا اینکه داره آروم کار انجام میده به ظاهر انگار داره تند کاراشو انجام میده
ممنونم میشم کمکم کنید تا تشخیص بدم این حالت صرع هست یا نه
درود همراه گرامی، توصیه می شود در این زمینه با پزشک معالج خود مشورت فرمایید ایشان پس از معاینه، شنیدن شرح حال و در صورت نیاز انجام آزمایش ها و سایر اقدامات پاراکلینیکی، بر اساس اطلاعات دقیق پزشکی از شرایط شما، شما را راهنمایی خواهند کرد.
سلام و وقت بخیر
میخواستم ازتون یه سوال بپرسم.
من بیشتر روزا سردرد شدید دارم.تو قسمت پیشونی و شقیقه ام. پوست لبم رو زیاد میکنم و بی ددلیل به یجا خیره میشم و فکر میکنم. ولی بعدش یادم نمیاد به چی. وقتی هم بقیه منو صدا میکنن اصلا متوجه نمیشم. بعضی موقع ها پاهام یا بازو هام بی جون میشن یا یهو میپرن. اینا میتونه الائم صرع باشه؟
درود همراه گرامی، از آنجایی که تنها مرجع اظهار نظر در زمینه تشخیص و درمان بیماری پزشک معالج است، توصیه می شود، درباره هرگونه علائم خود با ایشان مشورت فرمایید. ایشان پس از معاینه، شنیدن شرح حال و در صورت لزوم انجام آزمایش و یا سایر اقدامات پاراکلینیکی، در زمینه تشخیص و درمان مناسب شما را راهنمایی خواهند کرد.