1404/02/20
لوسمی لنفوسیتی مزمن
سه نوع اصلی سرطان خون عبارتند از لوسمی، لنفوم و میلوم. یکی از انواع لوسمی، لوسمی لنفوسیتی مزمن است. در...
در زمان سلامتی، معمولاً خوردن غذای کافی برای دریافت مواد مغذی و کالری مورد نیازمان کار سختی نیست. اما در دوران درمان سرطان، ممکن است داشتن یک تغذیه مناسب دشوار باشد، به‌ویژه اگر با عوارض جانبی درمان مواجه شویم یا حال عمومی مساعدی نداشته باشیم.
در ادامه، توصیه‌های کلی برای رژیم غذایی افراد مبتلا به سرطان در طول درمان ارائه شده‌اند. با این وجود، با توجه به نوع سرطان، درمان‌های دریافتی و احتمال وجود محدودیت‌های غذایی، لازم است هر فرد برای تنظیم رژیم غذایی مناسب با پزشک معالج خود مشورت کند.
اهمیت تغذیه مناسب در طول درمان سرطان
به‌طور کلی، ما باید همیشه سعی کنیم غذای سالم بخوریم، چرا که رژیم غذایی سالم به بدن ما کمک می‌کند تا بهترین عملکرد را داشته باشد. در صورت ابتلا به سرطان، داشتن تغذیه مناسب اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چرا که به ما کمک می‌کند تا برای حفظ انرژی و عملکرد طبیعی سیستم‌ایمنی، ذخایر کافی داشته باشیم.
رژیم غذایی سالم می‌تواند از تخریب بافت‌های بدن هم جلوگیری کند. همچنین افرادی که تغذیه مناسبی دارند بهتر می‌توانند عوارض جانبی درمان را تحمل کنند و حتی ممکن است بتوانند دوزهای بالاتری از بعضی داروها را دریافت کنند. علاوه بر این، بعضی از درمان‌های سرطان در افرادی که تغذیه مناسبی دارند و کالری و پروتئین کافی دریافت می‌کنند، اثربخشی بهتری دارد.
چند راهکار برای تغذیه مناسب در طول درمان سرطان
به‌طور کلی برای داشتن تغذیه مناسب در این دوران، می‌توانیم راهکارهای زیر را امتحان کنیم:
- غذاهای جدید را امتحان کنیم؛ ممکن است بعضی از خوراکی‌هایی که قبلا دوست نداشته‌ایم، در طول درمان برایمان خوش‌طعم شوند.
- از غذاهای متنوع گیاهی استفاده کنیم؛ سعی کنیم چند وعده در هفته به جای گوشت، از حبوباتی مثل لوبیا و نخود استفاده کنیم.
- سعی کنیم هر روز میوه‌ها و سبزیجات متنوعی مصرف کنیم؛ سبزیجات، میوه‌ها و غذاهای گیاهی حاوی انواع ترکیبات طبیعی برای تقویت سلامتی هستند.
- تلاش کنیم وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنیم و از نظر بدنی فعال بمانیم؛ یادمان باشد که تغییرات جزئیِ وزن در طول دوره درمان، طبیعی است.
- مصرف گوشت قرمز یا فرآوری شده، نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر و غذاهای فرآوری‌شده را محدود یا حذف کنیم.
اگر نمی‌توانیم هرکدام از این موارد را رعایت کنیم، مشکلات و نگرانی‌های خود را با تیم درمانی خود درمیان بگذاریم و برای مشاوره با متخصص تغذیه از آن‌ها راهنمایی بخواهیم. گاهی‌اوقات ایجاد تغییر در رژیم غذایی برای دریافت مایعات، پروتئین و کالری اضافی مورد نیازمان، ضروری است.
جایگاه میان‌وعده‌ها در رژیم غذایی افراد مبتلا به سرطان
در طول درمان سرطان، بدن ما در بیشتر موارد به کالری و پروتئین اضافی نیاز دارد تا به حفظ وزن و تسریع روند بهبودی کمک کند. اگر وزنمان در حال کاهش یافتن است، استفاده از میان‌وعده‌ها می‌تواند به ما در رفع این نیازها، حفظ قدرت و انرژی و داشتن احساس بهتر کمک کند. در طول درمان ممکن است ناچار شویم برای تامین کالری مورد نیازمان، از میا‌ن‌وعده‌هایی با ارزش غذایی کمتر استفاده کنیم. باید به خاطر داشته باشیم که این کار فقط برای مدت کوتاهی مجاز است و پس از برطرف شدن بعضی عوارض جانبی درمان که می‌توانند به کاهش وزن منجر شوند، باید از رژیم غذایی سالم‌تری استفاده کنیم.
برای سهولت در افزودن میان وعده‌ها به برنامه غذایی روزانه خود، می‌توانیم راهکارهای زیر را امتحان کنیم:
- در طول روز میان‌وعده‌های کوچک بخوریم.
- انواع میان‌وعده‌های غنی از پروتئین با تهیه و مصرف آسان را در دسترس داشته باشیم. این میان‌وعده‌ها می‌توانند شامل ماست، غلات و شیر، ساندویچ، یک کاسه سوپ، پنیر و کراکر باشند.
- از مصرف تنقلاتی که ممکن است عوارض جانبی ناشی از درمان را بدتر کنند، پرهیز کنیم. برای مثال، در صورت گلودرد، از خوردن تنقلات خشک یا درشت یا غذاهای اسیدی خودداری کنیم.
به یاد داشته باشیم اگر می‌توانیم به طور معمول غذا بخوریم و بدون مصرف میان‌وعده‌ها وزن خود را حفظ کنیم، نیازی به قرار دادن میان‌وعده‌ها در برنامه غذایی خود نداریم.
چند میان‌وعده سریع و آسان برای مبتلایان به سرطان
- غلات صبحانه (سرد یا گرم)
- بیسکوییت‌ها
- کراکر‌ها و انواع پنیر
- خوراکی‌های تهیه‌شده با پنیر، حبوبات، ماست یا کره بادام‌زمینی
- میوه (تازه، منجمد، کنسروی یا خشک‌شده)
- ژله
- میلک‌شیک و اسموتی خانگی
- بستنی، شربت و ماست یخ‌زده
- آبمیوه‌ها
- شیر
- مافین (کیک‌های کوچک)
- آجیل و دانه‌ها
- پاپ کورن و چوب شور
- ساندویچ‌ها (مانند تخم‌مرغ یا کره بادام زمینی)
- سوپ‌ها
- سبزیجات (خام یا پخته) با روغن زیتون، سس یا چاشنی
- ماست (کم چرب یا یونانی)
نکاتی برای دریافت کالری و پروتئین بیشتر در طول درمان سرطان
- به جای سه وعده غذایی حجیم در روز، تعداد بیشتری میان‌وعده‌های کوچک بخوریم.
- وعده غذایی اصلی خود را زمانی بخوریم که بیشترین احساس گرسنگی را داریم، فارغ از این‌که چه ساعتی از روز است.
- غذاهای مورد علاقه خود را می‌توانیم هر زمانی از روز بخوریم. برای مثال، اگر خوراکی‌های صبحانه را دوست داریم، می‌توانیم آن‌ها را برای وعده شام هم در نظر بگیریم.
- هر چند ساعت یک‌بار خوراکی بخوریم؛ نیازی نیست منتظر بمانیم تا احساس گرسنگی کنیم.
- سعی کنیم در هر وعده غذایی و میان‌وعده از غذاهای پرکالری و پرپروتئین استفاده کنیم.
- برای افزایش اشتها قبل از غذا، ورزش سبک یا پیاده‌روی آرام داشته باشیم.
- نوشیدنی‌های پرکالری و پرپروتئین مثل میلک‌شیک بنوشیم.
- سعی کنیم مایعات را بیشتر بین وعده‌های غذایی خود بنوشیم، نه همراه غذا؛ چراکه نوشیدن مایعات همراه با وعده‌های غذایی می‌تواند باعث ایجاد احساس سیری بیش از حد شود.
غذاهای پرپروتئین در طول درمان سرطان
محصولات لبنی:
- می‌توانیم پنیر رنده‌شده را به سیب‌زمینی پخته، سوپ، گوشت و سبزیجات اضافه کنیم.
- برای تهیه سوپ و همچنین همراه غلات، به جای آب از شیر استفاده کنیم.
- به سوپ، پوره سیب‌زمینی و انواع خوراک‌ها، شیر خشک اضافه کنیم.
- ماست یونانی را به میوه‌های مورد علاقه یا اسموتی‌ها اضافه کنیم.
تخم مرغ:
- تخم‌مرغ‌های آب‌پز را در یخچال نگهداری کرده و به سالادها، خوراک‌ها، سوپ‌ها و سبزیجات اضافه کنیم.
- برای جلوگیری از خطر باکتری‌های مضر، تخم‌مرغ‌ها را کامل بپزیم.
گوشت، مرغ و ماهی:
- می‌توانیم به سوپ‌ها، خوراک‌ها، سالادها و املت‌ها انواع گوشت‌های پخته را اضافه کنیم.
حبوبات و آجیل:
- می‌توانیم از کره بادام‌زمینی همراه با نان تست و میوه یا در ترکیب با میلک‌شیک استفاده کنیم.
اهمیت فعالیت بدنی در مبتلایان به سرطان و تاثیر آن بر اشتها
فعالیت بدنی فواید زیادی دارد، از جمله:
- حفظ توده عضلانی، قدرت، استقامت و استحکام استخوان‌ها
- کاهش افسردگی، استرس، خستگی، حالت تهوع و یبوست
- بهبود اشتها
بنابراین، اگر هنوز ورزش نمی‌کنیم، باید با پزشک خود درباره فعالیت بدنی با شدت متوسط مانند پیاده‌روی به مدت صدوپنجاه تا سیصد دقیقه در هفته، مشورت کنیم. در صورت تأیید پزشک، می‌توانیم از زمان‌های کوتاه‌تری مانند پنج تا ده دقیقه در روز شروع کنیم و به‌تدریج به هدف سیصد دقیقه در هفته برسیم.
باید به بدن خود توجه کنیم و در صورت نیاز، استراحت کنیم.
مصرف آنتی اکسیدان‌ها در طول درمان سرطان: مفید یا مضر؟
آنتی‌اکسیدان‌ها شامل ویتامین‌های A،، C و E و همین‌طور سلنیوم، روی و بعضی آنزیم‌ها هستند که با جذب و اتصال به رادیکال‌های آزاد (مولکول‌های مخرب)، مانع حمله آن‌ها به سلول‌های طبیعی می‌شوند.
اگر می‌خواهیم آنتی‌اکسیدان بیشتری مصرف کنیم، متخصصان سلامت توصیه می‌کنند انواع میوه‌ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانیم، چراکه آن‌ها منابع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها به‌شمار می‌آیند. مصرف دوزهای بالای مکمل‌های آنتی اکسیدانی یا مواد غذایی و نوشیدنی‌های غنی شده با ویتامین‌ها معمولاْ در دوران شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی توصیه نمی‌شود، بنابراین لازم است در باره این موضوع با پزشک معالج خود مشورت کنیم.
آیا مصرف گیاهان دارویی در طول درمان سرطان مفید است؟
گیاهان دارویی در طول قرن‌های گذشته برای درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و به نتایج متفاوتی منجر شده‌اند. امروزه گیاهان دارویی در بسیاری از محصولات مثل قرص‌ها، عصاره‌های مایع، دمنوش‌ها و پمادها وجود دارند. بسیاری از این محصولات بی‌خطر و ایمن محسوب می‌شوند، اما بعضی از آن‌ها می‌توانند عوارض جانبی مضری ایجاد کنند، بعضی دیگر حتی ممکن است با درمان‌های سرطان یا فرآیند بهبودی پس از جراحی تداخل داشته باشند. بنابراین لازم است پیش از مصرف هر یک از این محصولات، با پزشک معالج خود مشورت کنیم.
آیا مصرف مکمل‌ها در طول درمان سرطان مفید است؟
اگر رژیم غذایی متعادلی با کالری و پروتئین کافی داشته باشیم، معمولاً مقدار مناسبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را دریافت خواهیم کرد. اما در دوران درمان سرطان، به‌ویژه زمانی که با عوارض جانبی درمان مواجه می‌شویم، رعایت چنین رژیمی می‌تواند دشوار باشد. در این شرایط ممکن است پزشک مصرف یک مکمل روزانه حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی را توصیه کند.
به یاد داشته باشیم اگر قصد داریم از مکمل‌ها استفاده کنیم، لازم است پیش از شروع با پزشک خود مشورت کنیم. چرا که بعضی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مکمل‌های غذایی به ویژه در دوزهای بالا می‌توانند مضر باشند، ضمن این‌که مصرف زیاد بعضی ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است اثربخشی شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی را کاهش بدهد.
به‌طور کلی، لازم است علاوه بر رژیم غذایی، درباره تمام محصولات، مکمل‌ها یا داروهای گیاهی که قصد داریم استفاده کنیم هم با تیم درمانی خود مشورت کنیم.
IR-0627-ABD-3802-AS
منابع:
دیدگاه کاربران