کمر درد بارداری، علل، پیشگیری و روش‌های درمان

کمردرد دردی است که بیشتر زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. کمردرد معمولاً از نیمه دوم بارداری شروع می‌شود. در این مقاله به راه‌های کاهش کمردرد در بارداری اشاره خواهیم کرد.

علت‌های کمردرد در زنان باردار چیست؟

کمردرد بارداری معمولاً در محل اتصال لگن به ستون فقرات ایجاد می‌شود. دلایل زیادی برای بروز کمردرد در دوران بارداری وجود دارد که برخی از علل کمردرد در بارداری عبارتند از:

افزایش وزن: در طی یک بارداری سالم، زنان معمولاً بین 11 تا 16 کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند. ستون فقرات باید این وزن را تحمل کند که این موضوع می‌تواند باعث کمردرد شود. وزن کودک و رحم در حال رشد نیز به رگ‌های خونی و اعصاب لگن و پشت فشار وارد می‌کند.

تغییر وضعیت: بارداری مرکز ثقل زن باردار را جابه‌جا می‌کند. در نتیجه، ممکن است به تدریج -حتی بدون توجه- شروع به تنظیم وضعیت و نحوه حرکت خود کنیم. این کار ممکن است منجر به کمردرد یا کشیدگی شود.

تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، بدن ما هورمونی به نام ریلکسین (Relaxin) می‌سازد که به رباط‌های ناحیه لگن اجازه می‌دهد تا شل شوند و مفاصل را در هنگام آماده‌سازی برای روند تولد نوزاد، شل کنند. همین هورمون می‌تواند باعث شل شدن رباط‌هایی شود که از ستون فقرات حمایت می‌کنند و در نتیجه، به بی‌ثباتی و درد منجر گردند.

فاصله پیدا کردن عضلات شکم: با انبساط رحم، دو عضله موازی شکم که بین دنده‌ها و استخوان لگن قرار دارند، ممکن است در امتداد خط مرکزی از هم فاصله بگیرند، این فاصله می‌تواند درد کمر را بدتر کند.

استرس: استرس‌های عاطفی می‌توانند باعث ایجاد تنش عضلانی در کمر شوند که ممکن است به صورت کمردرد یا اسپاسم پشت احساس شود. شاید به خاطر بیاوریم که در دوره‌های استرس‌زای بارداری خود، افزایش کمردرد را تجربه کرده‌ایم.

چه روش‌هایی برای درمان کمر درد در دوران بارداری وجود دارد؟

کمردرد ما قبل از زایمان به تدریج و خودبه‌خود کاهش می‌یابد، مگر اینکه قبل از بارداری دچار کمردرد مزمن بوده باشیم.

در عین حال، رعایت چند نکته می‌تواند در درمان کمردرد ، درمان کمر درد در بارداری یا خفیف‌تر کردن آن کمک‌کننده باشد:

ورزش: ورزش منظم باعث تقویت عضلات و انعطاف‌پذیری آن‌ها می‌شود و می‌تواند فشار روی ستون فقرات ما را کاهش دهد. تمرینات مناسب برای بیشتر خانم‌های باردار شامل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری ثابت است. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند تمریناتی را برای تقویت کمر و شکم به ما توصیه کند.

کمپرس سرد یا گرم: استفاده از گرما و سرما می‌تواند به کاهش درد پشت بدن کمک کند. در صورت موافقت پزشک معالج خود، کمپرس سرد (مانند کیسه یخ پیچیده شده در حوله) را به مدت 20 دقیقه چند بار در روز روی محل درد قرار دهیم. بعد از دو یا سه روز، کمپرس سرد را با کمپرس گرم جایگزین کنیم و یک پد گرم‌کننده یا یک بطری آب گرم را روی محل درد قرار دهیم. مراقب باشیم در دوران بارداری به شکم خود گرما ندهیم.

وضعیت بدن خود را بهبود ببخشیم: شل شدن بدن باعث درد ستون فقرات می‌شود. بنابراین، قرار دادن بدن در وضعیت مناسب هنگام کار، نشستن یا خواب، اقدام خوبی است. به عنوان مثال، خوابیدن به پهلو با بالش بین زانو، فشار روی کمر را کمتر می‌کند.

• هنگام نشستن پشت میز، یک حوله لوله‌شده پشت خود قرار دهیم. پاها را روی دسته‌ای از کتاب‌ها قرار دهیم، صاف بنشینیم و شانه‌ها را به عقب بکشیم.
• هنگام ایستادن‌، ران‌ها را به سمت جلو و شانه‌ها را به عقب بکشیم؛ زیرا ممکن است به خاطر وزن شکم در حال رشد خود، متمایل به خم شدن باشیم.

به طور منظم حرکات کششی انجام دهیم: در مورد حرکات کششی مناسب خود از ماما یا پزشک معالج خود سوال کنیم. این حرکات می‌توانند عضلات کمر و لگن ما را تقویت کنند.

مشاوره: اگر کمردردمان مربوط به استرس‌های روحی باشد، صحبت با یک دوست یا مشاور مطمئن می‌تواند کمک‌کننده باشد.

طب سوزنی: طب سوزنی نوعی درمان چینی است که در آن سوزن‌های نازکی در مکان‌های خاصی از پوست وارد می‌شوند. مطالعات نشان داده است که طب سوزنی می‌تواند در تسکین کمردرد در دوران بارداری موثر باشد. اگر می‌خواهیم آن را امتحان کنیم، با پزشک خود مشورت کنیم.

کایروپراکتیک: دستکاری کایروپراکتیک ستون فقرات اگر به درستی انجام شود می‌تواند در دوران بارداری بی‌خطر باشد. اما لازم است قبل از انجام آن حتما با پزشک خود مشورت کنیم.

چند نکته برای پیشگیری از کمردرد بارداری

• اگر می‌خواهید جسمی را از زمین بلند کنیم، به جای اینکه خم شویم، از پاها برای چمباتمه زدن استفاده کنیم.
• از کفش‌های پاشنه بلند استفاده نکنیم، کفش‌های پاشنه کوتاه با قوس مناسب انتخاب بهتری هستند. به یاد داشته باشیم با شل شدن مفاصل توسط هورمون‌ها، ممکن است لازم باشد اندازه کفش بزرگتری بخریم.
• به پشت نخوابیم.
• از گن استفاده کنیم.
• اگر کمر دردمان همچنان ادامه دارد، ممکن است بخواهیم با پزشک خود مشورت کنیم تا ببینیم چه راه حل دیگری را پیشنهاد می‌کند.
• قبل از مصرف داروهای ضد درد، حتماً با پزشک خود مشورت کنیم. مصرف استامینوفن برای اکثر خانم‌ها در دوران بارداری بی خطر است، اما مصرف آسپرین و سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن توصیه نمی‌شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد درد یا داروهای شل‌کننده عضلات را که در دوران بارداری بی‌خطر هستند، توصیه کند.

برای کمردرد بارداری چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

کمر درد به خودی خود معمولاً آنقدر نگران کننده نیست که به پزشک مراجعه کنیم، اما اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردیم، لازم است فوراً با پزشک خود تماس بگیریم:

• درد شدید
• درد شدید رو به افزایش یا دردی که به طور ناگهانی شروع می‌شود
• درد ریتمیک
• مشکل در ادرار کردن یا احساس سوزن سوزن شدن در اندام‌های انتهایی
• در موارد نادر، درد شدید کمر ممکن است مربوط به مشکلاتی مانند پوکی استخوان مرتبط با بارداری، آرتروز مهره‌ها یا آرتروز عفونی باشد. دردهای ریتمیک هم ممکن است نشانه‌ای از زایمان زودرس باشند. بنابراین اگر هر یک از این مشکلات را تجربه می‌کنیم، مهم است که توسط پزشک بررسی شویم.

منبع: webmd