بیشتر زنان درد قاعدگی را تجربه می کنند. به صورت عمومی دردهای قاعدگی به شکل فشار و پیچش در پایین شکم هم‌زمان  یا کمی قبل از آغاز قاعدگی ظاهر می‌شوند. درد پریود عموما ۲۴ -۷۲ ساعت طول می‌کشد و از هر ۴ زن، ۳ نفر آن را تجربه می‌کنند. جالب است بدانید درد پریود در بعضی از افراد آن‌قدر شدید است که فرد از انجام کارهای روزمره‌اش باز می‌ماند (یک نفر از هر ۱۰ نفر). اما در بعضی از خانم‌ها درد بسیار خفیف است.

علت شروع این دردها و چگونگی کاهش درد آن را با هم می‌خوانیم.

علت درد پریودی چیست؟

درد قاعدگی که در پزشکی اصلاحا به آن دیسمنوره گفته می‌شود، به دلیل انقباض دیواره عضلانی رحم اتفاق می‌افتد. انقباضات خفیف به طور مداوم در رحم به وجود می‌آید؛ هر چند این انقباضات به اندازه‌ای خفیف هستند که فرد متوجه آن‌ها نخواهد شد.

در دوره قاعدگی، انقباضات رحمی برای کمک به ریزش دیواره داخلی رحم شدت می‌گیرند.

زمانی که دیواره رحم منقبض می‌شود، عروق خونی موجود در لایه‌های دیواره رحم فشرده شده و خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به رحم به طور موقت، قطع می‌گردد. در غیاب اکسیژن، بافت رحم شروع به آزادسازی نوعی ماده‌ شیمیایی کرده که باعث تشدید درد می‌شود.

وقتی بدن ما شروع به آزادسازی این مواد شیمیایی محرک درد می‌کند، در ادامه مواد دیگری از جمله پروستاگلاندین‌ها تولید می‌شوند. پروستاگلاندین با انقباض بیشتر دیواره رحم درد را زیاد می‌کند.

با توجه به تحقیقات انجام شده هنوز مشخص نیست که چرا برخی زنان درد پریودی شدیدتری را نسبت به سایرین تجربه می‌کنند. یکی از تئوری‌های مطرح شده برای توجیه این مشکل این است که برخی زنان مقداری پروستاگلاندین آماده در بدن خود دارند که باعث به وجود آمدن درد شدید می‌شود.

درد پریودی یا دیسمنوره به دونوع اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود:

  • درد پریودی اولیه: این نوع درد به انقباضات و درد شکمی گفته می‌شود که هر بار در دوران قاعدگی تجربه می‌کنیم و ایجاد آن به مشکل خاصی ارتباط ندارد. درد معمولا یک الی دو روز قبل از قاعدگی یا هم‌زمان با شروع خونریزی آغاز شده و شدت آن می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. درد قاعدگی اولیه معمولا در ناحیه تحتانی شکم، کمر و یا ران‌پا احساس شده و در عرض دو تا سه روز از بین می‌رود. شایع‌ترین نوع دیسمنوره همین درد پریودی اولیه است.
  • درد پریودی ثانویه: این دردها ممکن است به دلیل اختلال رحمی مثل اندومتریوز، فیبروم رحم یا بیماری التهابی لگن باشند. درد قاعدگی ثانویه معمولا چندین روز پیش از شروع دوره پریودی ظاهر شده و مدت طولانی‌تری باقی می‌ماند.

بیشتر بخوانید: کمردرد مزمن چیست؟ علت و درمان کمرد درد شدید

درمان و تسکین درد پریودی

هدف از درمان و تسکین درد پریودی، به حداقل رساندن میزان درد است. درد باید حداقل به اندازه‌ای کاهش یابد که به فرد اجازه انجام اغلب فعالیت‌های روزانه‌ را بدهد.

درمان دیسمنوره اولیه (درد قاعدگی اولیه) معمولا به صورت تجربی است و نیازی به انجام اقدامات تشخیصی از جمله؛ آزمایشات، تصویربرداری و لاپاروسکوپی ندارد. این در حالی است که برای درمان دیسمنوره ثانویه (درد قاعدگی ثانویه) لازم است با استفاده از اقداماتی که گفته شد، عامل ایجاد آن شناسایی و در صورت امکان برطرف شود.

درمان‌هایی که برای بهبود درد پریودی اولیه توسط پزشک توصیه می‌شوند شامل موارد زیر است؛

  • استفاده از مسکن‌های غیراستروئیدی ضد التهابی: این داروها علاوه بر اثر ضددردی که دارند، با کاهش سطح پروستاگلاندین به کاهش درد کمک می‌کنند.
  • استفاده از داروهای هورمونی: داروهای هورمونی که معمولا برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌شوند، با تجویز پزشک ممکن است برای کم کردن درد پریودی مورد استفاده قرار بگیرند.

درمان های خانگی درد پریود

اقداماتی که می‌توانیم در منزل برای کاهش درد پریودی انجام دهیم شامل موارد زیر است؛

  • قرار دادن کیسه آب گرم روی قسمت تحتانی شکم و کمر
  • استراحت کردن
  • دوری از مصرف الکل و دخانیات
  • خودداری از مصرف غذاهای حاوی کافئین، نمک و شکر زیاد
  • ماساژ دادن شکم و کمر
  • ورزش کردن به طور منظم؛ همچنین انجام یوگا و حرکات کششی در دوره‌ی قاعدگی به کاهش درد کمک می‌کند.
  • داشتن خواب کافی

 

برای کاهش درد پریود چه بخوریم؟

برای کاهش درد پریودی علاوه بر مواد غذایی برخی مکمل‌های حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی زیر توصیه شده‌است؛

مواد غذایی که به تسکین درد پریود کمک می‌کنند، شامل موارد زیر است؛

  • نوشیدن آب به مقدار کافی
  • برخی ادویه‌جات و مواد گیاهی از جمله: دارچین، رازیانه، زیره
  • مرکبات
  • توت‌فرنگی
  • لبنیات
  • شکلات
  • روغن زیتون
  • آووکادو
  • سبزیجات

بیشتر بخوانید: علائم کبد چرب چیست و چگونه درمان میشو؟

چه زمانی لازم است برای درد قاعدگی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که درد پریودی، هر ماه باعث ایجاد اختلال در عملکرد فرد می‌شود بهتر است به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد.

همچنین در صورت داشتن علائم زیر مراجعه به پزشک ضروری است:

  • طولانی شدن درد بعد از قرار دادن آی‌یودی
  • داشتن حداقل سه دوره قاعدگی دردناک
  • دفع لخته خون
  • درد همراه با تهوع و استفراغ
  • درد لگن در فاصله بین قاعدگی‌ها
  • تب
  • ترشحات بدبوی واژن

درد قاعدگی چه تفاوتی با سندروم حوالی قاعدگی یا PMS دارد؟

در ادامه سوال PMS چیست باید بدانیم معمولا علائم PMS بین ۱-۲ هفته قبل از شروع پریود ظاهر می‌شوند. افزایش وزن، احساس نفخ در شکم، زودرنجی و آزرده‌خاطری، خستگی مفرط و بی‌حوصلگی از علائم بارز PMS است.

این سندروم قابل درمان است و در صورتی که ما را اذیت می‌کند با مراجعه به پزشک می‌توانیم بهترین درمان لازم را با توجه به شرایط خودمان آغاز کنیم.

 

IR-0625-ABD-9657-AS

منابع: mayoclinic، nhs.uk، acog، healthline , my.clevelandclinic , uptodate