آیا کمردرد دارید؟
درست است که درد کمر بسیار سخت و گاهی طاقت فرساست، اما شما تنها شخصی نیستید که آن را تجربه می‌کنید. در حقیقت 80 درصد از انسان‌ها در مقطعی از زندگی‌شان، کمردرد را تجربه می‌کنند.
شاید جالب باشد بدانید که شایع‌ترین علت ناتوانی مرتبط با شغل و عامل غیبت از کار، کمردرد است. شدت کمردرد ممکن است گُنگ و ثابت یا ناگهانی و شدید باشد.
کمردرد شاید در پی یک تصادف یا بلند کردن جسمی سنگین حاصل شود یا در طول زمان و به دنبال تغییرات تدریجی در ستون فقرات پدید آید.
بیشتر کمردردها حاد و کوتاه‌مدت هستند و اغلب چند روز و گاهی دو یا سه هفته بیشتر طول نمی‌کشند. این دردها در بیشتر مواقع، به مرور زمان بهبود می‌یابند و در عملکرد کمر تأثیری نمی‌گذارند.
همچنین، کمردرد مزمن به کمردردی گفته می‌شود که 12 هفته یا بیشتر طول می‌کشد. این درد ممکن است در اثر یک تصادف یا پس از یک کمردرد حاد بهبود یافته ایجاد شود.
حال شاید این سوال مطرح شود که آیا هر دردی که در پشت بدن خود احساس کردیم،کمردرد است؟خیر.
برای آنکه کمردرد را به خوبی بشناسیم، در ابتدا باید بدانیم که اصلاً به چه قسمتی از بدن «کمر» می‌گویند. در ناحیه قوس کمری ستون فقرات، 5 مهره‌ی کمری وجود دارند که مسئول تحمل قسمت عمده‌ی وزن بالاتنه هستند.
بین این مهره‌ها، بالشتک‌های گرد و انعطاف پذیری قرار دارند که به آنها دیسک بین مهره‌ای گفته می‌شود.
به طور خلاصه، ستون مهره‌ها مسئول جذب شوک‌هایی است که در هنگام حرکت پدید می‌آید و در حالت طبیعی نباید به مهره‌ها وارد شود.برای این که این مهره‌ها روی هم بمانند، نوارهایی از بافت که به آنها «لیگامان» می‌گویند، مهره‌ها و دیسک‌ها را در جای خود و روی هم نگه می‌دارند.
از سوی دیگر، زردپِی (تاندون)، عضلات اطراف کمر را به ستون مهره‌ها وصل می‌کند. جفت رشته عصبی از نخاع جدا می‌شوند و از سوراخ‌های بین مهره‌ای خارج می‌شوند که حرکات بدن و تبادل پیام‌های عصبی بین مغز و بدن را به‌عهده دارند. مهره‌ی کمری به همراه همه‌ی اجزای دیگر اطراف آنها در همین ناحیه را کمر می‌نامیم.
علل ایجاد کمردرد چه هستند؟
بیشتر دلایل بروز کمردرد مزمن، مکانیکی است. با گذشت عمر، تخریب و نوسازی طبیعی بافت ستون مهره‌ها در استخوان، مفاصل و دیسک‌ها به‌گونه‌ای باعث تغییراتی می‌شود که سپوندیلوز نام دارد و بیشتر کمردردها با سپوندیلوز همراه هستند.
برخی از علل مکانیکی ایجاد کمردردها عبارتند از:
- کشیدگی و پیچیدگی در اثر کِش آمدن زیاد، بلند کردن جسم بسیار سنگین یا بد بلند کردن یک جسم به وجود می‌آید. این کشیدگی می‌تواند هم باعث پارگی لیگامان و هم گرفتگی عضلات کمر شود.
- تخریب ساختار دیسک بین مهره‌ای که یکی از شایع‌ترین علل کمردرد مزمن است و به خاطر کاهش انعطاف‌پذیری دیسک با افزایش سن پدید می‌آید.
- پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک
- آسیب به رشته‌های عصبی نخاعی (رادیکولوپاتی) به‌خاطر فشار، التهاب یا ضایعه پدید می‌آید.
این آسیب باعث درد، بی‌حس شدن، ضعف، گزگز و تیر کشیدن پاها می‌شود. سیاتیک عبارتی است که برای همین ضایعه استفاده می‌گردد.وقتی روی ریشه‌های عصبی سازنده عصب سیاتیک فشار می‌آورد و علاوه بر کمردرد، در ساق پا و پا هم درد تیرکشنده حس می‌شود. - از سایر علل مکانیکی کمردرد مزمن می‌توان به جابه‌جایی مختصر یکی از اجزای ستون فقرات، ضربه در تصادف یا ورزش یا امثال آن، تنگی کانال نخاعی و مشکلات استخوانی مانند اختلال در انحنای کمر و امثال آن اشاره کرد.
- گاهی کمردرد در اثر یک بیماری جدی پدید می‌آید که لازم است در این موارد، به سرعت به پزشک مراجعه کرد از جمله: عفونت‌ها، تومورها و سنگ کلیه.
- فیبرومیالژی، پوکی استخوان، و بیماری‌های التهابی مفاصل هم می‌توانند با کمردرد همراه باشند.
درمان کمردرد به چه شکل است؟
درمان کمردرد در انواع حاد و مزمن با هم تفاوت دارد. به‌طور کلی جراحی فقط در مواردی توصیه می‌شود که یک عصب در معرض آسیب بیشتر قرار داشته باشد، مشخص باشد که تغییر اصلاحی با جراحی می‌تواند عصب را از فشار یا آسیب بیشتر رها سازد. همچنین، دارو درمانی یکی از پایه‌های درمان کمردرد است.
برای تسکین کمردرد داروهای ضد درد غیرنسخه‌ای مرسوم، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدالتهاب غیرکورتونی و داروهای ضدصرع ممکن است تجویز شود.
از سایر روش‌های درمان کمردرد می‌توان به کمپرس سرد یا گرم، فیزیوتراپی، ورزش برای قوی کردن عضلات کمر،
مانورهای کایروپراکتیک توسط پزشک متبحر، تحت کشش گذاشتن و طب سوزنی و … اشاره کرد.
تمرین‌های بدنی برای پیشگیری از کمردرد
آیا می‌خواهید از عود کمردرد جلوگیری کنید؟ چند ورزش ساده کششی و قدرتی با افزایش حمایت عضلات از ساختارهای استخوان ها و مفاصل کمر، به ما کمک خواهد کرد.
اگر کمرمان آسیب دیده یا بیماری خاصی مانند پوکی استخوان داریم، پیش از انجام این ورزش‌ها باید با پزشک معالج مشورت کنیم.
زانو به داخل سینه
روی پشت خود دراز بکشیم. با کمک هر دو دست، یک زانو را به داخل قفسه سینه بکشیم. احساس انقباض عضلات شکم و فشرده شدن ستون فقرات به زمین، حاکی از درستی انجام این ورزش است. همین حرکت را با پای دیگر و سپس هر دو پا انجام دهیم.
کشش چرخشی کمر
همینطور که به پشت دراز کشیده‌ایم، زانوها را خم کنیم. در حالی که شانه‌هایمان با زمین تماس دارند، زانوها را از بغل به زمین نزدیک کنیم و 5 تا 10 ثانیه نگه داریم. سپس این حرکت را در طرف مقابل انجام دهیم. دو تا سه بار این حرکت را تکرار کنیم.
انعطاف‌پذیری کمر
به پشت روی زمین دراز بکشیم و زانوها را در حالت تاشده نگه داریم. کف پاها روی زمین بماند. عضلات شکم را منقبض کنیم. این کار باعث می‌شود کمر از زمین فاصله بگیرد. پس از چند ثانیه به عضلات استراحت بدهیم. این حرکت را پنج بار تکرار کنیم و به‌تدریج به 30 بار برسانیم.
حرکت پل
به پشت روی زمین دراز بکشیم و زانوها را در حالت تاشده نگه داریم. کف پاها روی زمین بماند. در حالی که سر و شانه‌ها با زمین در تماسند، باسن و کمر را از زمین جدا کنیم و بالا ببریم. چند ثانیه نگه داریم و بعد کمی استراحت کنیم. این حرکت را پنج بار تکرار کنیم و کم‌کم به 30 بار برسانیم.
حرکت کشش گربه
در حالت چهار دست و پا (یعنی کف دست‌ها و زانوها روی زمین باشد) قرار بگیریم سپس کمر را به نرمی طوری قوس دهیم که انگار می‌خواهیم شکم را به سقف نزدیک کنیم. سپس حرکت برعکس، به صورت نزدیک کردن شکم به کف زمین انجام می‌شود. این حرکت روزی دو بار و هر بار سه تا پنج حرکت تکرار شود.
بیشتر بخوانیم: درد و انواع آن
حرکت کشش چرخشی کمر در وضعیت نشسته
روی یک چهارپایه یا صندلی بدون دسته بنشینیم و زانوی راست را روی زانوی چپ بندازیم. طوری از کمر بچرخیم که آرنج چپ به بخش خارجی زانوی راست تکیه کند. 10 ثانیه در این حالت بمانیم سپس حرکت را در جهت مخالف انجام دهیم. این حرکت را در هر نوبت سه تا پنج بار و دو نوبت در روز تکرار کنیم.
حرکت به هم فشردن تیغه‌های شانه
همان طور که روی چهارپایه یا صندلی بدون دسته نشسته‌ایم، تلاش می‌کنیم شانه‌ها را از پشت به هم نزدیک کنیم. شانه ها را پنج ثانیه در این وضعیت نگه داریم و سپس استراحت کنیم. این حرکت را در هر نوبت سه تا پنج بار و دو نوبت در روز تکرار کنیم.
منبع: mayoclinic
