علت و درمان سرفه شبانه

برای همه ما پیش آمده است که هنگام خوابیدن با ناراحتی در گلو مواجه شده‌ایم که رفته رفته به سرفه‌های شدید می‌انجامد یا حتی در نیمه‌های شب از شدت سرفه شبانه از خواب پریده‌ایم. جالب است بدانیم که بدن از طریق سرفه کردن، ریه‌ها و راه هوایی را از تحریک ناشی از خلط، میکروب و آلودگی رها می‌کند. در این مطلب با روش‌های درمان سرفه شبانه و علت بروز آن آشنا می‌شویم.

چگونه می‌توانیم سرفه شبانه را متوقف کنیم؟

برای جلوگیری از بروز سرفه شبانه در کودکان و بزرگسالان راه‌های مختلفی از تغییر در سبک زندگی تا درمان‌های خانگی وجود دارد. این درمان‌ها به علت بروز سرفه شبانه بستگی دارند.

• هنگام خواب سر خود را بالاتر قرار دهیم

وقتی سر ما در سطح پایین‌تری قرار دارد، عوامل تحریک‌کننده راحت‌تر به گلو می‌رسند. این امر می‌تواند یکی از دلایل بروز سرفه شبانه باشد. برای متوقف کردن آن‌ها خوب است اگر چند بالش زیر سر خود قرار دهیم.

• از دستگاه بخور استفاده کنیم

هوای خشک و گرم می‌تواند باعث تحریک گلو و راه هوایی شود. برخی افراد در اثر روشن کردن بخاری در زمستان دچار سرفه شبانه می‌شوند؛ زیرا آلودگی‌های کانال بخاری در خانه پراکنده می‌شود. دستگاه بخور با تولید هوای مرطوب می‌تواند رطوبت اتاق خواب را حفظ کند.

• عسل را امتحان کنیم

عسل و نوشیدنی‌های گرم موجب کاهش خلط در گلو می‌شوند. با اضافه کردن دو قاشق چایخوری عسل به یک فنجان چای یا دمنوش گیاهی و نوشیدن آن قبل از خواب می‌توانیم سرفه شبانه را متوقف کنیم. توجه داشته باشیم که عسل را به کودکان زیر یک سال ندهیم.

• ریفلاکس معده به مری را کنترل کنیم

دراز کشیدن باعث می‌شود اسید معده به راحتی به سمت مری برگردد. این حالت ریفلاکس اسید معده نامیده می‌شود. بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) حالت مزمن ریفلاکس اسید معده است که می‌تواند موجب سرفه شبانه شود. اما با چند تغییر ساده در سبک زندگی می‌توان سرفه‌های ناشی از آن را کاهش داد. برای مثال:

• • از خوردن غذاهایی که منجر به بازگشت اسید به مری می‌شوند بپرهیزیم. اگر با این غذاها آشنا نیستیم یک دفترچه غذایی تهیه کنیم. به این ترتیب می‌توانیدم لیست غذاهایی که باعث ایجاد ریفلاکس معده در ما می‌شوند را تعیین کنیم.
  • حداقل تا ۲.۵ ساعت بعد از خوردن غذا دراز نکشیم.
  • مسر خود را ۹-۱۲ سانتی‌متر بالاتر از بدن قرار دهیم.

• از فیلتر هوا برای پاکسازی اتاق خواب از عوامل آلرژن استفاده کنیم.

وقتی سیستم ایمنی بدن به یک عامل آلرژن یا آلرژی‌زا واکنش شدید نشان دهد، علائمی مثل سرفه شبانه ظاهر می‌شوند. گرد و غبار و موی حیوانات در اتاق خواب، از علل متداول سرفه شبانه است.

راهکارهایی برای پاکسازی اتاق خواب از آلرژن‌ها:

• • برای رویه بالش و تشک از ملحفه ضد آلرژی استفاده کنیم.
  • هفته‌ای یکبار ملحفه‌های تخت‌خواب را با آب گرم بشوییم.
  • برای جلوگیری از عوامل آلرژن، فیلتر هوا در اتاق خواب نصب کنیم.
  • ورود حیوانات خانگی به اتاق و تخت‌خواب را ممنوع کنیم.
  • فرش‌ها را مرتب جاروبرقی بکشیم.

• با حشرات خانگی مثل سوسک مقابله کنیم.

بزاق، مدفوع و دیگر بخش‌های بدن سوسک می‌تواند باعث سرفه شبانه و دیگر علائم آلرژی شود. بر اساس تحقیقات انجام شده، سوسک یکی از علل متداول حمله‌های آسم و آلرژی است. راهکارهای زیر به ما کمک می‌کند از ورود سوسک به خانه جلوگیری کرده یا آن‌ها را کم کنیم:

• • ظروف غذا را با در بسته نگهداری کنیم تا توجه سوسک‌ها را به خود جلب نکند.
  • از مچاله کردن روزنامه و مجله بپرهیزیم زیرا فضای مناسبی برای آلودگی و سوسک ایجاد می‌کند.
  • اگر خانه‌مان سوسک زیادی دارد از حشره‌کش برای نابودی آن‌ها استفاده کنیم.

• درمان عفونت سینوسی را جدی بگیریم.

گرفتگی یا عفونت سینوس‌ها موجب ترشحات پشت بینی به خصوص زمان دراز کشیدن می‌شود. ترشحات پشت بینی با تحریک گلو موجب سرفه می‌شوند.

اگر سرفه شبانه در اثر بیماری‌هایی مانند عفونت سینوسی ایجاد شده است باید پیش از هر چیز برای درمان بیماری اقدام کنیم. ممکن است برای درمان آن به تجویز آنتی‌بیوتیک نیاز باشد. برای این منظور به پزشک مراجعه کنیم. همچنین می‌توانیم برای پاکسازی سینوس، بینی را با آب نمک شست‌و‌شو دهیم.

• برای درمان سرماخوردگی بیشتر استراحت کنیم.

سرفه یکی از علائم سرماخوردگی است که در شب یا هنگام دراز کشیدن تشدید می‌شود. معمولا استراحت، مصرف سوپ مرغ و مایعات و گذشت زمان بهترین درمان برای سرماخوردگی است. سرفه شدید ناشی از سرماخوردگی در بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال، با داروهای ضدسرفه درمان می‌شود.

• اگر آسم داریم آن را جدی بگیریم.

آسم موجب تنگی و التهاب راه هوایی شده و سرفه خشک یکی از علائم متداول آسم است.

• سیگار را ترک کنیم.

سرفه مزمن یکی از عوارض جانبی مصرف طولانی‌مدت سیگار است. درمان سریعی برای این مشکل وجود ندارد. ولی اگر سیگاری هستیم می‌توانیم برای ترک آن به پزشک مراجعه کنیم. می‌بینیم که نه تنها سرفه‌ها بهبود یافته‌اند بلکه سلامت کلی ما تقویت شده است.

بیشتر بخوانید: راه‌های درمان سرفه خشک

چگونه می‌توانیم سرفه شبانه در کودکان را کاهش دهیم؟

با قرار دادن یک دستگاه بخور در اتاق کودکمان می‌توانیم سرفه را کمتر کنیم. با این کار نفس کشیدن آن‌ها بهتر می‌شود. قرار گرفتن در معرض هوای خنک نیز می‌تواند سرفه را کم کند. اما باید توجه کنیم که هوای خنک، سرفه ناشی از آسم را تشدید می‌کند.

در کودکان برای سرفه‌ همراه با عوامل زیر لازم است به پزشک مراجعه کنیم:

• تب
• استفراغ
• تندی نفس یا مشکلات تنفسی
• خس خس سینه
• همچنین اگر سرفه‌های کودکمان با صدای فریاد مانند تمام می‌شود یا با خلط سبز، زرد یا خونی همراه است باید فورا به پزشک مراجعه کنیم.

برای سرفه‌های شدید شبانه باید چه کرد؟

معمولا سرفه‌ها خودبخود برطرف می‌شوند. ولی سرفه شبانه شدید می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد. برای مثال نارسایی قلب گاهی با سرفه‌های مزمن شبانه همراه است. مشکلات تنفسی مانند برونشیت، ذات‌الریه و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) نیز موجب سرفه مزمن شدید می‌شوند.

اگر همراه با سرفه دچار یکی از حالات زیر هستیم خوب است به پزشک مراجعه کنیم:

• تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
• مشکلات تنفسی
• احساس خفگی
• تورم در پاها و معده
• خس خس سینه
• ترشحات سبز، زرد و خونی
• تداوم سرفه‌ها بیش از ۳ هفته