آزمون‌های غربالگری سرطان در مردان

مردان نسبت به زنان بیشتر به سرطان مبتلا می‌شوند و جان خود را به علت ابتلا به سرطان از دست می‌دهند. سرطان‌ پروستات، کولورکتال (روده بزرگ)، سرطان ریه و سرطان پوست شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان هستند. آگاهی در مورد این سرطان‌ها و اقداماتی که می‌توانیم برای پیشگیری از آن‌ها یا تشخیص زودهنگام آن‌ها انجام دهیم، ممکن است باعث نجات جانمان شود. تشخیص زود هنگام به معنی پیدا کردن سرطان زمانی است که توده کوچک است، گسترش نیافته‌ و ممکن است درمان آن آسان‌تر باشد.

اکثر سرطان‌ها سال‌ها طول می‌کشد تا ایجاد شوند. مواردی که شانس ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند، عوامل خطر نامیده می‌شوند.

بعضی عوامل خطر، مانند افزایش سن را نمی‌توانیم کنترل کنیم. اما بسیاری از این عوامل قابل کنترل هستند. در واقع، اقداماتی وجود دارد که می‌توانیم هر روز برای پیشگیری از ابتلا به سرطان انجام دهیم.

دو مورد از مهم‌ترین کارها، داشتن انتخاب‌های سالم و انجام آزمایش‌های غربالگری مناسب است.

بیشتر بخوانید: سرطان چیست | انواع، علت، علائم، تشخیص و درمان سرطان

انتخاب‌های سالم جهت جلوگیری از ابتلا به سرطان

ترک سیگار یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش خطر ابتلا به سرطان است. سیگار تقریباً در هر نقطه از بدن می‌تواند باعث سرطان شود.

حتی اگر سیگار نمی‌کشیم، باید مطمئن شویم که تا حد امکان در معرض دود سیگار دیگران هم قرار نمی‌گیریم.

بجز سیگار، موارد دیگری نیز وجود دارد که با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبطند:

• اشعه فرابنفشِ (UV) خورشید یا منابع مصنوعی مانند تخت برنزه کننده (سولاریوم) می‌تواند باعث سرطان پوست شود.
• نوشیدن الکل، خطر ابتلا به پنج نوع سرطان از جمله سرطان کبد و سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
• حدود 40 درصد از تمام سرطان‌ها با اضافه وزن و چاقی مرتبط هستند.

تست‌های غربالگری برای پیشگیری از ابتلا به سرطان

غربالگری به این معناست که قبل از بروز علائم، بدن خود را از نظر سرطان بررسی کنیم. همه‌ی آزمایش‌های غربالگری فواید و مضراتی دارند. غربالگری زمانی توصیه می‌شود که فواید آن بیشتر از مضرات آن باشد.

غربالگری سرطان پروستات

مردان باید به کمک آزمایش خون جهت بررسی سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) از نظر سرطان پروستات مورد غربالگری قرار گیرند. معاینه پروستات از راه مقعد نیز ممکن است به عنوان بخشی از غربالگری انجام شود. فواصل این بررسی‌ها، به سطح PSA، وضعیت سلامت عمومی و نیز ترجیح فرد بستگی دارد.

طبق دستورالعمل‌های بین المللی:

• مردان 55 تا 69 ساله باید با مشورت با پزشک در مورد غربالگری سرطان پروستات با آزمایش PSA تصمیم‌گیری کنند.
• مردان70 سال به بالا نباید به طور معمول از نظر سرطان پروستات غربالگری شوند.

بیشتر بخوانید: نشانه های سرطان پروستات در آزمایش خون

غربالگری سرطان کولورکتال

اکثرسرطان‌های کولورکتال از پولیپ‌های پیش‌سرطانی در روده بزرگ یا رکتوم ایجاد می‌شوند. آزمایش‌های غربالگری می‌توانند پولیپ‌های پیش‌سرطانی را پیدا کنند تا بتوان آن‌ها را قبل از تبدیل شدن به سرطان برداشت. آزمایش‌های غربالگری همچنین می‌توانند سرطان کولورکتال را در مراحل اولیه پیدا کنند، زمانی که درمان بهترین نتیجه را دارد.

غربالگری منظم که از سن 45 سالگی شروع می‌شود، کلید پیشگیری از سرطان کولورکتال و یافتن زودهنگام آن است. براساس دستورالعمل‌ها، توصیه می‌شود افراد 45 تا 75 ساله از نظر سرطان کولورکتال غربالگری شوند. بزرگسالان 76 تا 85 ساله باید در مورد نیاز به انجام غربالگری با پزشک خود مشورت کنند.

روش‌های غربالگری سرطان کولورکتال عبارتند از: آزمایش مدفوع، سیگموئیدوسکوپی منعطف، کولونوسکوپی و سی‌تی‌کولونوگرافی که درباره آن‌ها در ادامه توضیح داده‌ایم.

آزمایش‌های مدفوع

• آزمایش خون مخفی در مدفوع: این آزمایش سالی یکبار انجام می‌شود. برای این آزمایش، پس از تهیه کیت تست، در خانه، از چوب یا برس برای تهیه مقدار کمی مدفوع استفاده می‌کنیم. کیت آزمایش را باید برای بررسی از نظر وجود خون، به پزشک یا آزمایشگاه برگردانیم.
• آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT): در این روش از آنتی‌بادی‌ها برای تشخیص خون در مدفوع استفاده می‌شود. این آزمایش نیز یک بار در سال انجام می‌شود.
• تست FIT-DNA (که به آن آزمایش DNA مدفوع نیز گفته می‌شود): برای این آزمایش، کل اجابت مزاج برای بررسی از نظر وجود خون در مدفوع و DNA تغییر یافته به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این آزمایش هر سه سال یک بار انجام می‌شود.

سیگموئیدوسکوپی منعطف

برای این آزمایش، پزشک با قرار دادن یک لوله کوتاه، نازک و منعطف در مقعد، وجود هرگونه پولیپ یا سرطان را در راست روده و یک سوم پایینی روده بزرگ بررسی می‌کند. این آزمایش هر 5 سال یا هر 10 سال به همراه تست FIT سالانه انجام می‌شود.

کولونوسکوپی

این روش شبیه به سیگموئیدوسکوپی منعطف است، با این تفاوت که پزشک از یک لوله بلندتر برای بررسی وجود پولیپ یا سرطان در داخل راست روده و کل کولون (روده بزرگ) استفاده می‌کند. در طول این آزمایش، پزشک می‌تواند بیشتر پولیپ‌ها و برخی سرطان‌ها را پیدا کرده و از بین ببرد. این روش هر 10 سال برای افرادی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ ندارند، انجام می‌شود.

در صورت مشاهده یافته‌های غیرعادی در یکی از روش‌های غربالگری دیگر (آزمایش مدفوع، سیگموئیدوسکوپی منعطف و …)، از کولونوسکوپی جهت بررسی بیشتر آن یافته استفاده می‌شود.

سی‌تی‌کولونوگرافی

این روش از اشعه ایکس و پردازش کامپیوتری برای تولید تصاویری از کل روده بزرگ استفاده می‌کند. پزشک این تصاویر را تجزیه و تحلیل می‌کند. این بررسی هر 5 سال یکبار انجام می‌شود.

ممکن است بعضی افراد، پیش از 45 سالگی یا در فواصل کوتاه‌تر نیاز به بررسی داشته باشند. اگر فکر می‌کنیم که در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال هستیم، باید با پزشک خود در موارد زیر مشورت کنیم:

• چه زمانی باید غربالگری را شروع کنیم.
• کدام آزمون برای ما مناسب است.
• هر چند وقت یکبار باید آزمایش بدهیم.

غربالگری سرطان ریه

تنها آزمایش غربالگری توصیه شده برای سرطان ریه، سی‌تی‌اسکن با دوز پایین اشعه (LDCT) است.

طبق دستورالعمل‌ها، غربالگری سالانه سرطان ریه با LDCT برای افرادی که:

• سابقه مصرف 20 پاکت-سال (Pack-year) دارند*
• اکنون سیگار می‌کشند یا در 15 سال گذشته آن را ترک کرده‌اند
• بین 50 تا 80 سال سن دارند، انجام می‌شود.

*: یک پاکت-سال یعنی مصرف روزانه یک پاکت سیگار به مدت یک سال به طور متوسط. به عنوان مثال، یک فرد می‌تواند با کشیدن یک پاکت در روز به مدت 20 سال یا دو پاکت در روز به مدت 10 سال سابقه مصرف 20 پاکت-سال را داشته باشد.

بیشتر بخوانید: علائم سرطان ریه چیست  و درمان انواع سرطان ریه

غربالگری سرطان پوست

همه‌ی افراد ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، اما افرادی که پوست روشن دارند بیشتر از افرادی که پوست تیره‌تری دارند به سرطان پوست مبتلا می‌شوند. اکثر سرطان‌های پوست در اثر قرار گرفتن مکرر و محافظت نشده پوست در برابر اشعه فرابنفش (UV) نور خورشید و منابع مصنوعی مانند تخت‌های برنزه‌کننده (سولاریوم) ایجاد می‌شوند.

مهم‌ترین راه برای کاهش خطر ابتلا به اکثر سرطان‌های پوست، محدود کردن قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش (UV) خورشید و سایر منابع است. متخصصان پوست رعایت موارد زیر را برای کاهش قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش آفتاب توصیه می‌کنند:

• استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با پوشش مناسب ( با فاکتور محافظتی (SPF) حداقل ۳۰)
• پرهیز از قرار گرفتن زیر نور خورشید برای مدت طولانی، به خصوص زمانی که تابش آفتاب در بیشترین حالت خود قرار دارد.
• استفاده از پیراهن آستین بلند، شلوار بلند، کلاه آفتابی و عینک آفتابی در محیط بیرون

باید به تمام خال‌ها و لکه‌های روی پوست خود توجه کنیم و هر گونه تغییر را فورا به پزشک اطلاع دهیم. بهتر است در زمان انجام معاینات دوره‌ای، در مورد معاینه پوست با پزشک مشورت کنیم.

منبع: American Cancer Society

 Centers for Disease Control and Prevention 

 Centers for Disease Control and Prevention

 Centers for Disease Control and Prevention  

Centers for Disease Control and Prevention

IR-0423-ABD-8002-AS