ریزش مو (Hair Loss) یکی از نگرانی‌های شایع بسیاری از زنان و مردان است که می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تاثیر چشم‌گیری بگذارد. این مشکل می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد که شناسایی دقیق آن‌ها، نقشی کلیدی در انتخاب روش درمانی مناسب ایفا می‌کند.

ریزش مو چیست؟

افراد معمولاً روزانه پنجاه تا صد تار مو از دست می‌دهند. این مسئله معمولاً به این دلیل که هم‌زمان با رشد موهای جدید است، مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما زمانی‌که موهای جدید جایگزین موهای ریخته شده نشوند، ریزش مو اتفاق می‌افتد.

ریزش مو که با عنوان آلوپسی (Alopecia) هم شناحته می‌شود، می‌تواند فقط پوست سر یا تمام بدن ما را درگیر کند، به طور ناگهانی یا تدریجی آغاز شود و موقت یا دائمی باشد. این مشکل می‌تواند ارثی، ناشی از تغییرات هورمونی یا بعضی شرایط پزشکی یا بخشی طبیعی از روند پیری باشد.

هر فردی ممکن است ریزش مو در ناحیه سر را تجربه کند، اما این مشکل در مردان شایع‌تر است. طاسی معمولاً به ریزش بیش از حد موی سر اشاره دارد و ریزش موی ارثی با افزایش سن شایع ترین علت طاسی است.

علائم و نشانه‌های ریزش مو

ریزش مو می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد و شکل بروز و علائم آن باتوجه به نوع علتش، متفاوت باشد.
این علائم و نشانه‌ها، عبارتند از:

نازک شدن تدریجی مو در بالای سر

شایع‌ترین نوع ریزش مو که با افزایش سن دیده می‌شود. در مردان، در بیشتر موارد خط رویش مو روی پیشانی شروع به عقب‌نشینی می‌کند، در حالی‌که در زنان معمولاً فرق مو عریض‌تر می‌شود.

بروز نواحی طاس به شکل دایره‌ای یا تکه‌تکه

بعضی افراد دچار ریزش مو به شکل نواحی دایره‌ای یا تکه‌تکه روی پوست سر، ریش یا ابروها می‌شوند. پوست ممکن است پیش از ریزش موها خارش‌دار یا دردناک شود.

ریزش ناگهانی مو‌ها

یک شوک فیزیکی یا روحی می‌تواند باعث سست شدن ریشه موها شده و  باعث شود در زمان شانه زدن، شستن یا حتی پس از کشیدن ملایم موها، دسته‌ای از موها بریزد. این نوع ریزش مو معمولاً به کم‌پشت شدن کلی مو منجر می‌شود، اما موقتی است.

ریزش موی سرتاسری بدن

بعضی بیماری‌ها و درمان‌های پزشکی، مثل شیمی‌درمانی برای سرطان، می‌توانند به ریزش موی کل بدن منجر شوند، که در این شرایط، در بیشتر موارد موها دوباره رشد می‌کنند.

گسترش نواحی پوسته‌پوسته روی پوست سر

این حالت نشانه یک نوع عفونت قارچی پوست است که ممکن است با موهای شکسته، قرمزی، تورم و گاهی ترشح همراه باشد.

علت‌های ریزش مو

ریزش مو معمولاً با یک یا چند مورد از عوامل زیر مرتبط است:

سابقه خانوادگی (وراثت)

شایع‌ترین علت ریزش مو آلوپسی آندروژنیک است؛ یعنی یک وضعیت ارثی که با افزایش سن بروز پیدا می‌کند. این نوع ریزش مو معمولاً به تدریج و با الگوهای قابل پیش‌بینی پیش می‌آید. آلوپسی آندروژنیک در مردان به شکل عقب‌رفتن تدریجی خط رویش مو و ایجاد نقاط طاس بروز پیدا می‌کند (طاسی با الگوی مردانه) و در زنان به صورت نازک‌شدن موها در ناحیه وسط و بالای سر دیده می‌شود (طاسی با الگوی زنانه).

تغییرات هورمونی و شرایط پزشکی

شرایط پزشکی مختلفی می‌توانند باعث ریزش موی دائمی یا موقت بشوند، از جمله تغییرات هورمونی به دلیل بارداری، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئید. بعضی مشکلات سلامتی هم می‌توانند به ریزش مو منجر شوند، مثل آلوپسی آره‌آتا که یک بیماری خودایمنی است و باعث ریزش مو به صورت تکه‌ای می‌شود، عفونت‌های پوست سر و اختلال موکنی (تریکوتیلومانیا) که در آن فرد به طور مکرر موهای خود را می‌کند.

داروها و مکمل‌ها

ریزش مو می‌تواند یکی از عوارض جانبی بعضی داروها باشد، مثل داروهایی که برای سرطان، آرتریت، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس و  فشار خون بالا مورداستفاده قرار می‌گیرند.

رادیوتراپی سر

در این شرایط ممکن است موها دوباره مثل قبل رشد نکنند.

یک اتفاق بسیار استرس‌زا

بسیاری از افراد تا چند ماه بعد از یک شوک فیزیکی یا روحی، کم‌پشت شدن کلی مو را تجربه می‌کنند، این نوع ریزش مو موقتی است.

بعضی روش‌های آرایشی و مدل‌های مو:

آرایش بیش از حد مو یا مدل‌هایی که موهای ما را به شدت می‌کشند، می‌توانند باعث نوعی ریزش مو به نام آلوپسی کششی بشوند. بعضی فرایندهای آرایشی و مواد مورد استفاده در آن‌ها مثل فر دائمی هم می‌توانند منجر به ریزش دائمی یا موقت مو شوند.

عوامل خطر ریزش مو

تعدادی از عوامل می توانند خطر ریزش مو را بیشتر کنند، از جمله:

  • سابقه خانوادگی
  • سن
  • کاهش وزن زیاد
  • بعضی شرایط پزشکی مثل دیابت و لوپوس
  • استرس
  • تغذیه نامناسب

تشخیص ریزش مو

قبل از تشخیص، پزشک ما را معاینه می‌کند و در مورد رژیم غذایی، روال مراقبت از مو و سابقه پزشکی و خانوادگی ما سوال می‌پرسد. همچنین ممکن است آزمایش‌هایی از جمله موارد زیر را انجام بدهد:

آزمایش خون

این آزمایش می‌تواند به شناسایی بیماری‌هایی که ممکن است باعث ریزش مو شوند، کمک کند.

آزمایش کشش مو

در این روش، پزشک دسته‌ای از موها را به آرامی می‌کشد، تا ببیند چه تعداد از آن‌ها جدا می‌شوند. این آزمایش به تعیین مرحله ریزش مو کمک می‌کند.

بیوپسی پوست سر

در این روش پزشک نمونه‌هایی از پوست سر یا تعدادی از موهای کنده‌شده را برمی‌دارد و ریشه موها را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. این آزمایش می‌تواند عفونت‌های احتمالی عامل ریزش مو را مشخص کند.

میکروسکوپی نوری

در این روش، پزشک تعدادی از موها را از پایه (نزدیک‌ترین نقطه به پوست سر) کوتاه و با استفاده از میکروسکوپ، ساقه مو را از نظر اختلال‌های احتمالی بررسی می‌کند.

درمان ریزش مو

برای بعضی از انواع ریزش مو درمان‌های موثری در دسترسند. ممکن است بتوانیم ریزش مو را متوقف یا حداقل سرعت آن را کم کنیم. در بعضی شرایط، مثل ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا)، ممکن است موها بدون درمان در عرض یک سال دوباره رشد کنند. درمان ریزش مو شامل استفاده از داروها و جراحی است.

درمان دارویی ریزش مو

اگر ریزش موی ما ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، درمان آن بیماری ضروری است و اگر مصرف داروی خاصی باعث ریزش مو می‌شود، ممکن است پزشک به ما توصیه کند که مصرف آن را برای مدتی متوقف کنیم.

داروهایی که برای درمان ریزش مو در دسترسند، شامل داروهای خوراکی و موضعی می‌شوند، مثل ماینوکسیدیل موضعی که به شکل مایع، فوم و شامپو عرضه می‌شود و به رشد مجدد مو، کاهش سرعت ریزش مو یا هر دو در بسیاری از افراد کمک می‌کند. بعضی داروهای خوراکی‌ هم برای درمان ریزش مو به کار می‌روند که فقط با نسخه پزشک قابل تهیه‌اند.

جراحی کاشت مو

در شایع‌ترین نوع ریزش موی دائمی (یعنی ریزش موی آندروژنیک)، فقط ناحیه بالای سر درگیر می‌شود. روش‌های کاشت مو یا جراحی ترمیم مو می‌توانند با استفاده از موهای باقی‌مانده ظاهر موها را بهتر کنند.

طی عمل کاشت مو، یک متخصص پوست یا جراح زیبایی، مو را از ناحیه‌ای از سر که هنوز مو دارد، برمی‌دارد و به نقاط طاس پیوند می‌زند‌. هر بخش پیوندی ممکن است شامل یک یا چند تار مو باشد و گاهی نوار بزرگتری از پوست که شامل گروه‌های متعدد مو است، برداشته می‌شود. در هرصورت، ریزش موی ارثی حتی با وجود جراحی هم قطع نمی‌شود.

لیزر درمانی

سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از یک دستگاه لیزر با توان پایین را به عنوان روشی برای درمان ریزش موی ارثی (آندروژنیک) در مردان و زنان تایید کرده است.

به طور کلی ریزش مو می‌تواند دلایل و در نتیجه درمان‌های مختلفی داشته باشد، بنابراین پیش از شروع درمان، باید علت ریزش موی خود را با کمک پزشک پیدا کنیم و با توجه به آن، مناسب‌ترین راهکار درمانی را به‌کار ببندیم.

IR-0727-ABD-3870-AS

 

منابع:

  1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/
  2. https://www.mayoclinic.org/