سلولیت (cellulitis) یا عفونت پوست چیست؟

سلولیت (cellulitis) نام پزشکی عفونت پوست و بافت نرم است. در این مطلب نام این عبارت را خلاصه کرده و از عبارت عفونت پوست استفاده می‌کنیم.

عفونت پوستی به طور معمول حاصل فعالیت بیماری‌زای گروهی از باکتری‌هاست. استرپتوکوک‌ها و استافیلوکوک‌ها شایع‌ترین باکتری‌ها در ایجاد عفونت پوستی هستند. هر فرد سالمی می‌تواند روی پوست، سطح داخلی بینی یا دهان خود این باکتری‌ها را داشته باشد. اگر جایی در پوست خللی مانند یک خراش یا زخم وجود داشته باشد، این باکتری‌ها وارد پوست و بافت زیر آن می‌شوند، رشد می‌کنند، تکثیر می‌یابند و عفونت و تورم را پدید می‌آورند.

عفونت پوستی اغلب خفیف و بی‌خطر است، با این حال امکان شدت گرفتن این بیماری وجود دارد تا جایی که شاید باعث عفونت عمومی بدن شود. پس اگر عفونت پوستی با تب همراه بود، تغییرات پوستی به سرعت پیشرفت کرد و علائم جدی دیگر حاصل گردید و یا فرد مبتلا به بیماری‌های دیگری مانند دیابت دچار شد، باید بدون معطلی به پزشک مراجعه نماید.

 

عوامل خطرزا برای عفونت پوستی کدامند

وجود شرایط زیر احتمال وقوع عفونت پوستی را افزایش می‌دهند:

  • زخم تازه روی پوست مانند زخم پس از اصلاح موهای زائد یا تزریق دارو
  • پوست منطقه پرتودرمانی (رادیوتراپی) شده
  • عفونت پوستی قبلی مانند تاول آبله مرغان یا عفونت قارچی لای انگشتان پا که اغلب در بین ورزشکاران شایع است.
  • جاهای ورم کرده به دلیل جریان ضعیف خون، نارسایی قلب، بیماری کبدی یا برداشتن غدد لنفاوی طی عمل جراحی
  • داشتن اضافه وزن
  • ناراحتی‌های مزمن پوستی مانند اگزما

البته بدون داشتن این عوامل خطرزا هم ممکن است عفونت پوستی رخ دهد.

بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی + علائم، تشخیص و درمان

شایع‌ترین نشانه‌ عفونت پوستی درد و دردناکی در برابر فشار است؛ یعنی محل عفونت هم بدون فشار درد می‌کند و  هم با فشار بسیار دردناک‌تر می‌شود. تورم، گرم بودن و قرمزی در ناحیه عفونی از دیگر نشانه‌های این بیماری هست. قابل ذکر است که خارش از علامت‌های عفونت پوستی نیست.

عفونت پوستی می‌تواند ناگهانی یا به آرامی آغاز شود. ممکن است نشانه‌هایش ظرف چند ساعت تا چند روز گسترش یابند یا تشدید شوند. ساق پا شایع‌ترین محل بروز عفونت پوستی به شمار می‌آید. دیگر نواحی شایع عبارتند از: بازو، اطراف چشم، پستان و روی شکم. ناگفته نماند که آبسه‌ها و جوش‌ها که با تجمع چرک همراه هستند، از انواع عفونت‌های پوستی به شمار می‌آیند.

 

عفونت پوستی چگونه درمان می‌شود؟

اساس درمان عفونت پوستی تجویز آنتی‌بیوتیک توسط پزشک معالج است. البته در کنار آن، درمان یا کنترل بیماری یا زمینه‌ای که شرایط را برای ظهور عفونت پوستی فراهم کرده، بسیار اهمیت دارد.

کارهای زیر می‌تواند به بهبود زودتر این عفونت کمک کند:

  • اگر محل عفونت در ساق یا بازو است آن را بالاتر از سطح قلب قرار دهیم. این کار باعث کاهش تورم و بهبود سریع‌تر عفونت می‌شود.
  • محل عفونی را پاکیزه و خشک نگه داریم. می‌توانیم طبق روال عادی دوش بگیریم و در پایان استحمام با گذاشتن یک حوله‌ تمیز، محل را خشک کنیم. توجه داشته باشیم که نباید حوله را روی پوست بمالیم. استفاده از پماد یا کرم آنتی‌بیوتیک به طور معمول لزومی ندارد.

پزشک معالج بر پایه‌ باکتری‌های شایع در محل عفونت، آنتی‌بیوتیک مناسب را تجویز می‌کند. دوره درمان بنا به صلاح‌دید پزشک ۵ تا ۱۴ روز طول می‌کشد. حتماً آنتی‌بیوتیک را در موعد مقرر مصرف و دوره درمان را کامل کنید. بی‌دقتی در مصرف دارو ممکن است باکتری را مقاوم کند و دوره‌ درمان طولانی‌تر شود. اگر عفونت شدید باشد، ممکن است پزشک دستور بستری در بیمارستان را بدهد و از آنتی بیوتیک تزریقی برای درمان استفاده کند.

در صورت مصرف درست و به‌موقع آنتی‌بیوتیک، انتظار داریم تب و درد در روز اول یا دوم پس از آغاز درمان فروکش کند. قرمزی، گرم بودن و تورم شاید دیرتر خوب شوند، حتی دو هفته بعد. اگر علائم بدتر شوند بهتر است به پزشک معالج (عمومی، داخلی، عفونی یا پوست) مراجعه کنید که بتواند دوباره محل درد را معاینه نماید.

بیشتر عفونت‌های پوستی آن‌قدرها واگیردار نیستند که باعث ایجاد عفونت در سایر اعضای خانواده شوند. با وجود این، بهتر است شخص مبتلا دست‌های خود را به‌خوبی و به طور منظم با آب و صابون بشوید و از حوله‌ جداگانه استفاده نماید.