شنوایی یک دارایی بسیار ارزشمند است و مراقبت از گوش و شنوایی برای همگان ضروری است؛ زیرا آسیب به سیستم شنوایی، می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. بااین‌حال، اگر دچار کم‌شنوایی شده باشیم، حفظ و محافظت از میزان شنوایی باقیمانده بسیار مهم است، زیرا برای برقراری ارتباط با دیگران امری حیاتی است.

ازآنجایی‌که کاهش شنوایی عموماً به‌تدریج رخ می‌دهد، بسیاری از افراد تا زمانی که دوستان یا اعضای خانواده‌شان به این موضوع اشاره نکنند، متوجه آن نمی‌شوند. مغز ما کلمات نامفهوم و جاهای خالی را از طریق ترکیبی از لب‌خوانی و دانستن زمینهی مکالمه بسیار خوب جایگزین می‌کند، بنابراین کاهش تدریجی شنوایی، اغلب موردتوجه قرار نمی‌گیرد.

شنوایی حساس است و حتی از طریق فعالیت‌های روزمره در معرض آسیب قرار می‌گیرد. بسیار مهم است که با هر سطح شنوایی، هر کاری می‌توانیم برای حفظ آن انجام دهیم. هرچند که همیشه نمی‌توانیم از کاهش شنوایی جلوگیری کنیم؛ چراکه گاهی این اتفاق بخشی از فرایند افزایش سن است. اما کاهش شنوایی به دلیل قرار گرفتن در معرض صداهای بلند کاملاً قابل‌اجتناب است.

با انجام چند کار ساده می‌توانیم از آسیب شنوایی جلوگیری کنیم. باید به خاطر داشته باشیم آسیب‌های ناشی از صداهای بلند به شنوایی دائمی هستند، مهم نیست چند سال داشته باشیم.

 

از صداهای بلند اجتناب کنیم

بهترین راه برای جلوگیری از کاهش شنوایی ناشی از سروصدا، این است که تا جایی که می‌توانیم از صدای بلند دوری‌کنیم.
به‌طورکلی، یک ‌صدا در صورتی آن‌قدر بلند است و احتمالاً به شنوایی ما آسیب می‌رساند که:

  • مجبور باشیم برای صحبت با دیگران صدای خود را بالا ببریم
  • نتوانیم بشنویم که افراد در فاصله نزدیک به ما چه می‌گویند
  • باعث آزار گوش می‌شود
  • پس از قرار گرفتن در معرض آن در گوش‌های خود صدای زنگ احساس می‌کنیم یا صداها را به‌صورت خفه می‌شنویم

بلندی صدا برحسب دسی‌بل (dB) اندازه‌گیری می‌شود. هر چه این عدد بیشتر باشد، صدا بلندتر است. هر صدای بلندتر از 85 دسی‌بل می‌تواند به شنوایی ما آسیب‌ برساند، به‌خصوص اگر برای مدت طولانی در معرض آن قرار بگیریم.

برای درک بهتر این موضوع بهتر است با میزان بلندی بعضی صداها آشنا شویم:

  • زمزمه: 30 دسی‌بل
  • مکالمه: 60 دسی‌بل
  • ترافیک شلوغ: 70 تا 85 دسی‌بل
  • صدای موتور: 90 دسی‌بل
  • گوش دادن به موسیقی با بیشترین صدا از طریق هدفون: 100 تا 110 دسی‌بل
  • بلند شدن هواپیما: 120 دسی‌بل

همچنین می‌توانیم به کمک بعضی از برنامه‌های تلفن‌های هوشمند، بلندی صدا را اندازه‌گیری کنیم، اما باید مطمئن شویم که این برنامه‌ها به‌درستی تنظیم (کالیبره) شده‌اند تا ارزیابی دقیق‌تری از شنوایی ما داشته باشند.

 

هنگام گوش دادن به موسیقی مراقب باشیم

گوش دادن به موسیقی با صدای بلند از طریق گوشی و هدفون یکی از بزرگ‌ترین خطرات برای شنوایی است.
برای جلوگیری از آسیب به شنوایی:

  • برای حذف صدای اضافی (نویز) از گوشی یا هدفون استفاده کنیم و صدا را زیاد نکنیم.
  • صدا را به‌اندازه‌ای زیاد کنیم که بتوانیم موسیقی را راحت بشنویم و نه بیشتر.
  • با بیش از 60 درصد از حداکثرِ صدا، به موسیقی گوش ندهیم.
  • در هر بار بیش از یک ساعت از هدفون یا گوشی استفاده نکنیم و به ازای هر ساعت حداقل 5 دقیقه به گوش خود استراحت بدهیم.

باید به خاطر داشته باشیم که حتی کم کردن مختصر صدا نیز می‌تواند خطر آسیب شنوایی را به میزان چشمگیری کاهش دهد.

 

از شنوایی خود در هنگام رویدادها و فعالیت‌ها با صدای بلند محافظت کنیم

برای محافظت از شنوایی خود در طول فعالیت‌ها و رویدادهای با صدای بلند (مانند کنسرت‌ها یا رویدادهای ورزشی):

  • از منابع صداهای بلند (مانند بلندگوها) فاصله بگیریم
  • سعی کنیم هر 15 دقیقه از سروصدا فاصله بگیریم
  • پس از قرار گرفتن در معرض صدای بلند، حدود 18 ساعت به شنوایی خود استراحت دهیم تا خود را بازیابی کند
  • از گوش‌گیر (earplug) استفاده کنیم. می‌توانیم از گوش‌گیرهایی با قابلیت استفاده مجدد که صدای موسیقی را کاهش می‌دهد اما آن را خفه نمی‌کند، استفاده کنیم.

 

در محل کار اقدامات احتیاطی را مدنظر قرار دهیم

اگر در طول ساعات کاری خود در معرض صداهای بلند باشیم، بهتر است با بخش منابع انسانی یا مدیر واحد بهداشت حرفه‌ای خود صحبت کنیم.
محیط‌های کاری باید تغییرات لازم را ایجاد کنند تا پرسنل کمتر در معرض صداهای بلند قرار بگیرند، به‌عنوان‌مثال:

  • در صورت امکان، استفاده از تجهیزات با صدای کمتر را برای پرسنل فراهم کنند
  • اطمینان حاصل کنند که پرسنل برای مدت طولانی در معرض صدای بلند قرار ندارند
  • محافظ شنوایی، مانند گوش‌بند یا گوشی‌های محافظ در اختیار پرسنل قرار بگیرد
  • اطمینان حاصل کنند که پرسنل از وسایل محافظ شنوایی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، استفاده می‌کنند

 

با مراجعه به پزشک، شنوایی خود را بررسی کنیم

اکثر افراد بزرگ‌سال هرگز تست شنوایی انجام نداده‌اند، اما باید بدانیم که این کار برای کند کردن روند کاهش شنوایی بسیار مؤثر است. بهتر است در معاینات سالانه خود، یک آزمایش شنوایی نیز انجام دهیم. این آزمایش با شناسایی شنواییِ پایه، می‌تواند معیاری برای مقایسه نتایج آینده و نظارت بر روند پیشرفت کاهش شنوایی باشد.

اگر نگران از دست دادن شنوایی خود هستیم، باید در اسرع وقت با مراجعه به پزشک، شنوایی خود را مورد ارزیابی قرار دهیم. هر چه کم شنوایی زودتر تشخیص داده شود، زودتر می‌توان اقدامات لازم را برای توقف یا کند کردن روند آن در نظر گرفت.

همچنین اگر خطر بیشتری برای از دست دادن شنوایی، ناشی از قرار گرفتن مداوم در معرض سروصدا، برای ما مطرح باشد، مثلاً برای موسیقی‌دانها یا افراد شاغل در محیط‌های کاری پر سروصدا، بهتر است ارزیابی منظم شنوایی (مثلاً یک‌بار در سال) را مدنظر قرار دهیم.

 

منابع: Johns Hopkins Medicine ,National Health Service, Hearing Link

IR-0323-ABD-7905-AS