درباره سرطان پروستات متاستاتیک بیشتر بدانیم

اگر سرطان پروستات به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند، پزشک ممکن است به ما بگوید که سرطان «متاستاتیک» است یا سرطان ما «متاستاز» پیدا کرده است.

سرطان پروستات چگونه گسترش می‌یابد؟

اغلب اوقات، سرطان پروستات به استخوان‌ها یا غدد لنفاوی گسترش می‌یابد. همچنین، گسترش آن به کبد یا ریه‌ها معمول است. کمتر اتفاق می‌افتد که سرطان پروستات به سمت اندام‌های دیگر مانند مغز حرکت کند.

سرطان پروستات حتی وقتی گسترش می‌یابد هم هنوز سرطان پروستات است، به عنوان مثال، سرطان پروستات متاستاتیک در استخوان ران ما سرطان استخوان نیست. این سرطان همان سلول‌‌های سرطانی پروستات را دارد که تومور اصلی داشته است.

سرطان پروستات متاستاتیک نوعی پیشرفته از سرطان است که متاسفانه درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما می‌توانیم آن را کنترل کنیم. بیشتر مردان مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته، سال‌ها زندگی عادی دارند.

بیشتر بخوانید: سرطان پروستات چیست؟ علت، علائم و درمان سرطان پروستات

اهداف درمان سرطان پروستات متاستاتیک چیست؟

این اهداف عبارتند از:

• مدیریت علائم
• کاهش سرعت رشد سرطان
• کوچک کردن تومور

برخی از سرطان‌ها «به صورت موضعی پیشرفته» نامیده می‌شوند. این بدان معنی است که سرطان، از پروستات به بافت‌های مجاور گسترش یافته است. خوب است بدانیم که این همان سرطان متاستاتیک نیست؛ زیرا به سایر قسمت های بدن ما سرایت نکرده است. بسیاری از سرطان‌های پیشرفته موضعی پروستات قابل درمان هستند.

سرطان پروستات چگونه گسترش می‌یابد؟

سلول‌‌های سرطانی گاهی اوقات از تومور اصلی جدا شده و به یک رگ خونی یا لنفاوی می‌روند. وقتی این سلول‌ها در مسیر جریان خون قرار گرفتند، از طریق رگ‌های ما حرکت می‌کنند. سلول‌‌ها در مویرگ‌ها –رگ‌های خونی کوچک- در مکانی دور متوقف می‌شوند. پس از آن، سلول‌‌ها از دیواره رگ خونی خارج شده و به هر بافتی که پیدا کنند، متصل می‌شوند. سلول‌ها تکثیر پیدا کرده و برای رساندن مواد مغذی به تومور جدید، رگ‌های خونی جدید ایجاد می‌کنند.

سرطان پروستات متاستاتیک ترجیح می‌دهد در مناطق خاصی مانند غدد لنفاوی، دنده‌ها، استخوان‌های لگن و ستون فقرات رشد کند.

بیشتر سلول‌‌های سرطانی جداشده از تومور اصلی، تومورهای جدید ایجاد می‌کنند. بسیاری دیگر هم در جریان خون زنده نمی‌مانند و برخی در محل بافت جدید می‌میرند. برخی دیگر هم ممکن است سال‌ها در بدن غیرفعال باقی بمانند و هرگز فعال نشوند.

احتمال ابتلا به سرطان پروستات متاستاتیک چقدر است؟

حدود 50٪ از مردان مبتلا به سرطان موضعی پروستات در طول زندگی خود به سرطان متاستاتیک مبتلا می‌شوند. تشخیص به‌موقع سرطان و درمان آن می‌تواند این میزان را کاهش دهد.

درصد کمی از مردان مبتلا تا زمانی که متاستاتیک نشوند، تشخیص داده نمی‌شوند. پزشکان وقتی نمونه کوچکی از بافت را برداشته و سلول‌‌ها را مطالعه می‌کنند، می‌توانند متوجه سرطان متاستاتیک آن شوند.

پزشکان چگونه سرطان پروستات متاستاتیک را پیدا می‌کنند؟

در صورت تشخیص سرطان پروستات، پزشک ممکن است اقدامات تشخیصی تکمیلی زیر را درخواست کند:

• رادیو گرافی با اشعه ایکس
• سی تی اسکن
• اسکن MRI
• اسکن PET

این اقدامات تشخیصی ممکن است بر روی استخوان‌ها، شکم و نواحی لگن ما متمرکز باشند. به این ترتیب پزشک می‌تواند علائم گسترش سرطان را بررسی کند.

اگر علائمی مانند درد استخوان و شکستگی استخوان بدون دلیل داریم، ممکن است پزشک اسکن استخوان را تجویز کند. این تصویربرداری، علائم احتمالی گسترش سرطان در استخوان‌ها را نشان خواهد داد.

پزشک همچنین از ما آزمایش خون، از جمله بررسی سطح PSA را برای یافتن سایر علائم گسترش سرطان درخواست خواهد کرد.

PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات ساخته می‌شود. افزایش PSA یکی از اولین علائم رشد سرطان پروستات است، اما سطح PSA می‌تواند بدون وجود سرطان هم بالا باشد. برای نمونه اگر پروستات بزرگ شده باشد، عفونت پروستات، ضربه به پرینه یا فعالیت جنسی نیز می‌تواند باعث شود سطح PSA بالا باشد.

اگر تحت درمان قرار گرفته‌ایم، به‌ویژه اگر جراح، پروستات ما را برداشته باشد، سطح PSA ما باید پایین بیاید. پزشکان معمولاً هفت هفته پس از جراحی، سطح PSA را بررسی می‌کنند. افزایش PSA پس از درمان، احتمال بازگشت یا گسترش سرطان را نشان می‌دهد. در آن صورت، پزشک ممکن است همان آزمایشاتی که برای تشخیص سرطان اصلی استفاده می‌شوند، از جمله سی تی اسکن، MRI یا اسکن استخوان را انجام دهد.
اگرچه بسیار نادر است، اما ممکن است سرطان پروستات متاستاتیک بدون سطح PSA بالاتر از حد نرمال باشد.

درمان‌های سرطان پروستات متاستاتیک

چه روش‌های درمانی برای سرطان پروستات متاستاتیک وجود دارد؟

اگر به تازگی مبتلا به سرطان پیشرفته پروستات شده‌ایم، ممکن است درمان‌های زیر به ما پیشنهاد شود:

• شیمی‌درمانی همراه با هورمون‌درمانی
• هورمون‌درمانی به تنهایی
• شرکت در یک کارآزمایی بالینی

تحقیقات نشان داده است که انجام پرتودرمانی همراه با یکی از درمان‌های اصلی ذکر شده در بالا می‌تواند باعث افزایش طول عمر بیماران شود. اما پرتودرمانی، برای همه مردان مبتلا به سرطان پیشرفته پروستات مناسب نیست. ممکن است نوعی هورمون‌درمانی به نام ابیراترون آستات (abiraterone acetate) همراه با هورمون درمانی استاندارد به ما پیشنهاد شود.

درمان‌هایی برای کمک به کنترل علائم

سرطان پیشرفته پروستات می‌تواند علائمی مانند درد استخوان ایجاد کند. خوب است در صورت بروز علائم با پزشک یا پرستار خود صحبت کنیم؛ چراکه روش‌هایی درمانی برای کمک به کنترل آنها وجود دارد.

درمان‌های فوق ممکن است در به تاخیر انداختن یا تسکین برخی علائم کمک کنند. همچنین روش‌های درمانی خاصی برای کمک به کنترل علائم وجود دارد. به این روش‌ها، درمان‌های تسکینی نیز گفته می‌شود که عبارتند از:

• داروهای تسکین‌دهنده درد
• پرتودرمانی
• بیس فسفونات‌ها (Bisphosphonates، دسته‌ای از داروها که مانع از دست دادن توده استخوانی بدن می‌شوند)

چشم انداز بیماری من چیست؟

اگر مبتلا به سرطان پیشرفته پروستات هستیم، ممکن است بخواهیم بدانیم که درمان ما به چه میزان و برای چه مدت سرطان را کنترل می‌کند. به این موضوع، چشم‌انداز یا پیش‌آگهی گفته می‌شود، اما همه مردان نمی‌خواهند این را بدانند.

همانطور که گفتیم، بهبود کامل سرطان پیشرفته پروستات امکان‌پذیر نیست، اما درمان‌ها می توانند به کنترل آن و اغلب برای مدت چندین سال کمک کنند. درمان‌ها همچنین به کنترل هرگونه علائمی مانند درد نیز کمک می‌کنند.

هیچ‌کس نمی‌تواند دقیقاً به ما بگوید که چشم‌انداز بیماری‌مان چگونه خواهد بود؛ زیرا این امر به موارد زیادی بستگی دارد، از جمله اینکه سرطان به کجا منتقل شده است و سرعت گسترش آن و پاسخگویی ما به درمان چگونه است.

برخی از مردان ممکن است به یک درمان پاسخ خوبی نداشته باشند، اما به روش دیگری پاسخ بهتری دهند. خوب است بدانیم، هنگامی که اولین درمان ما تاثیر مناسبی ندارد، درمان‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند کمک کنند تا سرطان برای مدت بیشتری کنترل شود. در مورد وضعیت خود و هرگونه سوال یا نگرانی‌مان با پزشک صحبت کنیم.

منبع: webmd, prostatecanceruk

IR-0622-ABD-6763-WE