فواید ترک سیگار

سیگار یکی از مهمترین علت‌های قابل پیشگیری مرگ‌و‌میر است. به همین دلیل قصد داریم در این مطلب به بررسی بیشتر فواید ترک سیگار و روش‌های آن بپردازیم.

فواید ترک سیگار چیست؟

ترک سیگار می‌تواند نقش موثری در بهبود سلامتی و افزایش طول عمر ما ایفا کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، ریوی، پوکی استخوان، نارسایی کلیه، عفونت، سرطان و زخم معده را کاهش بدهد.

ترک کامل سیگار برای بیشتر افراد کار آسانی به‌شمار نمی‌آید و ممکن است مستلزم تلاشی چندباره باشد، اما نباید فراموش کنیم که در هر سنی و حتی اگر مدتی طولانی سیگار کشیده باشیم، ترک‌ سیگار می‌تواند سلامتی ما را بهبود ببخشد. ضمن این‌که می‌توانیم در این زمینه از افراد متخصص کمک و مشاوره بگیریم.

کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی‌-عروقی

مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر (عروق خون‌رسان به قلب) را تا دو برابر افزایش می‌دهد؛ این بیماری می‌تواند به سکته‌قلبی منجر شود؛ در حالی‌که ترک سیگار می‌تواند به سرعت این خطر را کاهش بدهد، به‌طوری که یک‌سال بعد از ترک سیگار، خطر مرگ ناشی از بیماری عروق کرونر تقریباً به نصف کاهش پیدا می‌کند و با گذشت زمان این روند کاهشی همچنان ادامه خواهد داشت.

مصرف سیگار خطر سکته مغزی و بیماری عروق محیطی را هم افزایش می‌دهد، درحالی‌که ترک سیگار، این خطرها را هم کاهش خواهد داد.

کاهش آسیب ریوی

مصرف سیگار با افزایش خطر ابتلا به آسم همراه است. همچنین مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه را افزایش می‌دهد. با وجود آن‌که بسیاری از آسیب‌های ریوی ناشی ازمصرف سیگار برگشت‌پذیر نیستند، ترک سیگار می‌تواند از آسیب بیشتر ریه‌ها جلوگیری کند.

کاهش احتمال ابتلا به سرطان

مصرف سیگار عامل تقریباً نود درصد موارد سرطان ریه است. ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه را ظرف مدت پنج‌سال بعد از ترک کاهش می‌دهد. هرچند افرادی که قبلاً سیگار می‌کشیده‌اند، همچنان نسبت به افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. ترک سیگار همچنین ممکن است خطر ابتلا به سرطان‌های دیگر مثل سرطان‌های سر و گردن، مری، پانکراس و مثانه را هم کم کند.

کاهش خطر ابتلا به زخم گوارشی

مصرف سیگار خطر ابتلا به زخم‌های گوارشی را افزایش می‌دهد، درحالی‌که ترک سیگار علاوه بر کاهش این خطر، سرعت بهبود زخم‌هایی که از قبل ایجاد شده‌اند را هم بیشتر می‌کند.

کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان

مصرف سیگار باعث افزایش تحلیل استخوان و افزایش خطر شکستگی لگن در زنان می‌شود، در حالی‌که از تقریباً ده‌ سال بعد ازترک سیگار، این خطر شروع به کاهش خواهد کرد.

برای ترک سیگار چه کنیم؟

ترک سیگار به‌تنهایی هم امکان‌پذیر است، اما کمک گرفتن از پزشک، شانس ما را برای ترک موفق بیشتر می‌کند.  زمانی که برای ترک سیگار آماده شدیم، لازم است برای موارد زیر برنامه‌ریزی کنیم:

• تاریخ ترک سیگار را تعیین کنیم.
• به خانواده و دوستان خود بگوییم که قصد ترک سیگار را داریم.
• برای چالش‌های پیش‌رو (مثل میل به سیگار کشیدن)، از قبل برنامه‌ریزی کنیم.
• در خانه، ماشین و محل کار، همراه خود سیگار نداشته باشیم.

پزشک چگونه می‌تواند برای ترک سیگار به ما کمک کند؟

پزشک می‌تواند درمورد بهترین روش‌ ترک سیگار توصیه‌های لازم را در اختیار ما قرار بدهد. ممکن است پزشک برای کمک به ما دارو(هایی) تجویز کند که تمایل ما به سیگار کشیدن و علائم ترک سیگار را کم کنند.(منظور از علائم ترک، علائمی است که با ترک سیگار ظاهر می‌‍‌‌شوند.)

همچنین ممکن است پزشک ما را به یک مشاور در این زمینه ارجاع بدهد؛ برای بیشتر افرادی که تلاش برای ترک سیگار دارند، بهترین روش، بهره گیری هم زمان از داروی مناسب و مشاوره است.

ترک سیگار چه علائمی دارد؟

در زمان ترک سیگار، ممکن است با علائمی مثل اختلال در خواب، تحریک‌پذیری، اضطراب یا بی‌قراری، حساس‌شدن، ناامیدی یا عصبانیت مواجه بشویم. مقابله با این علائم می‌تواند سخت باشد، اما بعضی داروها می‌توانند این روند را آسان کرده و به کاهش علائم کمک کنند. برای مثال بعضی از افرادی که سیگار را ترک می‌کنند، به‌طور موقت دچار افسردگی می‌شوند و ممکن است برای این موضوع به درمان نیاز پیدا کنند. بعضی از علائم افسردگی عبارتند از:

• لذت نبردن از چیزهایی که تا پیش از این لذت‌بخش به‌نظر می‌رسیدند و اهمیت ندادن به آن‌ها
• داشتن احساساتی مثل غم، ناراحتی، ناامیدی، عصبانیت یا بدخلقی تقریباً هر روز و در بیشتر ساعت‌ها
• کاهش یا افزایش‌وزن
• کم خوابی یا پُرخوابی
• خستگی یا بی‌انرژی بودن
• داشتن احساس گناه یا بی‌ارزشی
• فراموشی یا احساس سردرگمی
• کندی در حرکت یا صحبت‌کردن
• احساس بی‌قراری
• فکر کردن به مرگ یا خودکشی

اگر فکر می‌کنیم که ممکن است افسرده باشیم، باید این موضوع را خیلی فوری به پزشک خود اطلاع بدهیم. پزشک می‌تواند در مورد علائم با ما صحبت کند و در صورت نیاز، درمان لازم را برای ما در نظر بگیرد.

مشاوره در زمینه ترک سیگار چگونه به ما کمک می‌کند؟

مشاوره می‌تواند به ما کمک کند تا جواب و راه‌حل موارد زیر را پیدا کنیم:

چه‌چیزهایی میل به سیگارکشیدن را در ما به‌وجود می‌آورند و چطور می‌توانیم در برابر چنین چیزهایی مقاومت کنیم؟

چطور در برابر وسوسه سیگار کشیدن مقاومت کنیم؟

اگر قبلاً در زمینه ترک سیگار موفق نبوده ایم، با انجام چه کارهای متفاوتی، می‌توانیم در این زمینه موفق بشویم؟

مشاوره می‌تواند در جلسه‌های حضوری انفرادی یا گروهی انجام بشود. ضمن این‌که در دنیای امروز، امکان دریافت مشاوره‌های تلفنی یا آنلاین هم وجود دارد.

چه داروهایی برای ترک سیگار وجود دارند؟

داروهای مختلفی برای کمک به ترک سیگار وجود دارند که میل به سیگار کشیدن و علائم ترک را کاهش می‌دهند. بعضی از آن‌ها مثل آدامس‌ها و چسب‌های نیکوتین نیازی به نسخه پزشک ندارند و بعضی دیگر فقط با تجویز پزشک قابل‌تهیه‌اند.

آیا سیگارهای الکترونیکی به ترک سیگار کمک می‌کنند؟

ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا استفاده از سیگارهای الکترونیکی می‌تواند به ما در ترک سیگار کمک کند یا نه. در جواب باید گفت پزشکان برای ترک سیگار، معمولاً روش‌هایی را توصیه می‌کنند که بیشتر موردمطالعه قرار گرفته‌اند، مثل استفاده از دارو و مشاوره. اما برای افرادی که سایر روش‌ها را امتحان کرده‌اند و نتوانسته‌اند سیگار را ترک کنند، سیگارهای الکترونیکی ممکن است به عنوان یک گزینه موقت مطرح شوند. به‌طور کلی اگر تصمیم داریم برای کمک به ترک سیگار از سیگار الکترونیکی استفاده کنیم، بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنیم و موارد زیر را درنظر بگیریم:

• استفاده از سیگار‌های الکترونیکی ممکن است کمتر از مصرف سیگار معمولی مضر باشد، اما آن‌ها هم حاوی نیکوتین و همچنین مواد دیگری‌اند که همچنان ممکن است مضر باشند.
• مشخص نیست که استفاده از سیگارهای الکترونیکی در درازمدت چه تاثیری بر سلامت افراد می‌گذارد.

به این دلایل، پزشکان توصیه می‌کنند که اگر برای کمک به ترک سیگار، از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کنیم، در نهایت باید برای ترک آن‌ها هم برنامه داشته باشیم.

سیگار کشیدن و بارداری

اگر باردار باشیم، ترک سیگار برای سلامتی فرزندمان بسیار مهم است و لازم است درمورد گزینه‌های پیش رویمان در این دوران و این‌که کدام‌یک از آن‌ها برای سلامتی کودکمان ایمن‌ترند، با پزشک خود مشورت کنیم.

آیا ترک سیگار باعث چاق شدن می‌شود؟

ممکن است بعد از ترک سیگار چند کیلو افزایش وزن داشته باشیم و این موضوع ممکن است برای بعضی از افراد ناامیدکننده باشد، اما مهم است که به خاطر داشته باشیم که با ترک سیگار سلامت خود را بهبود می‌بخشیم، ضمن این‌که می‌توانیم با فعالیت جسمی و داشتن یک رژیم غذایی سالم، از افزایش وزن خود جلوگیری کنیم.

اگر در روند ترک سیگار با مشکل مواجه شده‌ایم، چه‌کار کنیم؟

اگر در اولین تلاش خود نتوانستیم سیگار را ترک کنیم، یا اگر سیگار را ترک کردیم اما مصرفش را دوباره شروع کرده‌ایم، نباید ناامید شویم؛ بسیاری از افراد بعد از چندبار تلاش، می‌توانند به‌طور کامل سیگار را ترک کنند.

درک علت عدم‌موفقیت در ترک سیگار، ممکن است کمک‌کننده باشد تا زمانی که دوباره برای ترک تلاش می‌کنیم، بدانیم باید چه کار متفاوتی انجام بدهیم. علاوه براین مسئله، با دانستن این دلایل می‌توانیم متوجه بشویم در چه موقعیت‌هایی میل به مصرف سیگار داریم تا بتوانیم از آن‌ها بپرهیزیم.

چه کارهایی شانس ما را برای ترک سیگار افزایش می‌دهند؟

• ورزش منظم: هر نوع فعالیت بدنی، حتی حرکت‌های سبک، برای سلامتی ما مفید است. ضمن این‌که فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش استرس ما هم کمک کند.
• دوری از افراد سیگاری و مکان‌هایی که باعث ایجاد میل به مصرف مجدد سیگار در ما می‌شوند: اگر نزدیکان و اطرافیان ما سیگار می‌کشند، از آن‌ها بخواهیم که با ما سیگار را ترک کنند یا از مصرف سیگار در اطراف ما خودداری کنند.
• جویدن آدامس و یا مکیدن آبنبات در زمان احساس میل به مصرف سیگار.
• تسلیم نشدن: حتی اگر دوباره شروع به مصرف سیگار کردیم، تسلیم نشده و از ترک سیگار ناامید نشویم؛ بیشتر افراد بعد از چندبار تلاش ناموفق، موفق به ترک سیگار می‌شوند.

با وجود این‌که هرچه مدت طولانی‌تری سیگار مصرف کرده باشیم، احتمال ابتلا به مشکلات سلامتی در ما بیشتر می‌شود اما هیچ‌وقت برای ترک سیگار دیر نیست و ترک سیگار حتی در سنین بالا یا درمورد افرادی که سال‌ها سیگار مصرف کرده‌اند، به بهبود سلامتی کمک می‌کند.

منبع:uptodate

0227-ABD-3043-AS