صرع مقاوم به درمان چیست؟

صرع یک بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی است که نشانه آن بروز حملات تشنجی است. صرع انواع متفاوتی دارد و فرد برای جلوگیری از بروز حملات تشنج نیاز به مصرف داروهای ضدتشنج دارد. مبتلایان به صرع که تشنج آن‌ها به کمک حداقل دو داروی ضدتشنج، متناسب با نوع تشنج و با دوز مناسب، کنترل نشود، مبتلا به صرع مقاوم به درمان در نظر گرفته می‌شوند. حدود 20 تا 40 درصد از مبتلایان به صرع، صرع مقاوم به درمان دارند.

صرع مقاوم به درمان می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی فرد داشته باشد. افراد مبتلا به این نوع صرع ممکن است در مورد زمان وقوع تشنج بعدی خود نگران باشند. علاوه بر این ممکن است تشنج باعث آسیب به آن‌ها شود.

بیشتر بخوانید: انواع صرع

علت صرع مقاوم به درمان چیست؟

مشخص نیست که چرا گاهی داروهای ضدصرع کمکی به کنترل حملات تشنجِ برخی از مبتلایان به صرع نمی‌کنند. گاهی صرع از ابتدا مقاوم به درمان است و در بعضی موارد در طول زمان نسبت به درمان مقاوم می‌شود. ممکن است فعالیت الکتریکی مغز در طول تشنج آنقدر زیاد شود که داروها دیگر قادر به کنترل آن نباشند؛ اما اینکه چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد، هنوز مشخص نیست.

علائم تشنج در صرع مقاوم به درمان چیست؟

در صرع مقاوم به درمان، همان علایمی که فرد سابقا داشته، با وجود دریافت درمان مناسب با داروی ضدتشنج، همچنان ادامه می‌یابد. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• لرزش بدن و اندام‌ها همجون لرزش دست
• از دست دادن هوشیاری
• گیجی
• گاز گرفتن زبان
• صدا دادن دهان (ملچ مولوچ کردن)
• از دست دادن کنترل روده یا مثانه
• حرکات کنترل نشده چشم
• خیرگی
• زمین خوردن
• سفتی، لرزش یا پرش عضلات
• رفتارهای عجیب و غریب (مانند جیغ زدن یا فریاد زدن)

بیشتر بخوانید: علت لرزش دست

صرع مقاوم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

ما باید همکاری نزدیکی با پزشک خود داشته باشیم تا بتوانیم به درستی به او کمک کنیم و متوجه شویم که آیا مبتلا به صرع مقاوم هستیم یا خیر.

ممکن است پزشک، پیش از اینکه به این تشخیص برسد که صرع ما مقاوم به درمان است نیاز به آزمایش هایی نظیر آزمایش خون و یا ام آر آی داشته باشد، یا لازم بداند که ما را در طول تشنج از نزدیک تحت نظر داشته باشد تا چندین دارو و ترکیبی از داروها را امتحان کند.

ممکن است پزشک از ما بخواهد برای ثبت حملات تشنج، گزارش علائم و عوارض جانبی حین آزمایش دوزهای مختلف دارو، یک دفترچه‌ی روزانه داشته باشیم.

صرع مقاوم چگونه درمان می‌شود؟

ممکن است پزشک داروهای ضدصرع ما را تغییر دهد. گاهی ممکن است برای کنترل تشنج، ترکیبی از داروهای مختلف ضدتشنج تجویز شود.

اگر داروها به کنترل تشنج کمک نکنند، ممکن است روش‌های دیگری به کار گرفته شود:

• جراحی: جراحی ممکن است بسیار کمک کننده باشد. اگر پس از استفاده از چندین داروی ضدصرع، همچنان دچار حملات تشنج می‌شویم، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند.
• تحریک الکتریکی: اگر شرایط جراحی را نداشته باشیم، ممکن است پزشک تحریک عصب واگ (VNS) به کمک کاشت یک دستگاه محرک الکتریکی را پیشنهاد کند. دستگاه محرک، زیر پوست در قفسه سینه قرار می‌گیرد و به کمک سیم‌هایی به عصب واگ در گردن متصل می‌شود. از این طریق، دستگاه جریان الکتریکی را به عصب می‌فرستد و آن را تحریک می‌کند. به کمک این دستگاه ممکن است دفعاتِ تشنج کمتر یا شدت حملات خفیف‌تری داشته باشیم.

آیا می‌توان از صرع مقاوم به درمان پیشگیری کرد؟

ممکن است نتوان از همه تشنج‌ها جلوگیری کرد. اما مصرف داروها دقیقاً طبق دستور پزشک بسیار مهم است. مصرف صحیح داروها به پزشک کمک می‌کند تا بتواند برای کنترل وضعیت ما بهتر تصمیم‌گیری کند.

زندگی با صرع مقاوم به درمان

زندگی با صرع مقاوم می‌تواند دشوار باشد. افراد مبتلا به این مشکل ممکن است نگران زمان تشنج بعدی خود باشند.

در بعضی موارد، داشتن رژیم غذایی خاص مانند رژیم کتوژنیک، که توسط پزشک تجویز می‌شود، ممکن است به کنترل تشنج در برخی افراد کمک کند. این نوع رژیم غذایی سرشار از چربی است و مصرف کربوهیدرات در آن کم است. در صورت داشتن این رژیم غذایی، باید همکاری خوبی با پزشک خود داشته باشیم و در صورت نیاز، بعضی مکمل‌ها را مصرف کنیم.

بیشتر بخوانید: علت و علائم سکته مغزی چیست؟

چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیریم؟

حتما باید در مورد بیماری صرع خود با پزشک خود صحبت کنیم و در موارد زیر باید از ایشان راهنمایی بگیریم:

• اگر همچنان دچار حملات تشنج می‌شویم.
• اگر شدت یا دفعات تشنج افزایش یافته است.
• اگر علائم جدیدی در طول یا بعد از خاتمه‌ی تشنج پیدا کرده‌ایم.

در موارد زیر باید با اورژانس 115 تماس بگیریم:

• در تنفس یا بازگشت هوشیاری پس از تشنج اختلالی ایجاد شود
• تشنج بیش از 5 دقیقه طول بکشد
• تشنج پشت سر هم اتفاق بیافتد

منابع: Up to date , Cedars-Sinai

IR-0323-ABD-7967-AS