نشانه‌های فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و درمان آنها

اعداد فشار خون ما چه معنایی دارند؟

تنها راه برای تشخیص اینکه آیا شما مبتلا به پرفشاری خون هستید، اندازه‌گیری فشارخون است. اما اعداد فشار خون ما چه معنایی دارند؟

فشار خون سیستولیک چیست؟

فشار خون سیستولیک همان عدد اول یا عدد بالا در اندازه‌گیری فشار خون است. این عدد نشان‌دهنده حداکثر فشاری است که خون شما به دیواره شریان‌ها (سرخرگ‌ها) هنگام ضربان قلب وارد می‌کند.

علل افزایش فشار خون سیستولیک

معمولا فشارخون سیستولیک (عدد اول)، به عنوان یک علامت هشداردهنده بیماری‌های قلبی و عروقی در افراد بالای پنجاه سال بیشتر مورد توجه است. در اغلب افراد، فشارخون سیستولیک با بالا رفتن سن افزایش پیدا می‌کند. این امر ممکن است به علت بروز یکی از موارد زیر اتفاق بیفتد:

• افزایش سفتی جداره شریان‌های بزرگ،
• ایجاد «پلاک» در شریان‌ها درگذر زمان
• افزایش شیوع بیماری‌های قلبی با افزایش سن

فشار خون دیاستولیک چیست؟

فشار خون دیاستولیک همان عدد دوم یا عدد پایین در اندازه‌گیری فشار خون است. این عدد نشان‌دهنده حداقل فشاری است که خون شما به دیواره شریان‌ها (سرخرگ‌ها) هنگام استراحت قلب وارد می‌کند.

رنج نرمال فشار خون سیستولیک و دیاستولیک

در جدول زیر می‌توانیم اعداد فشارخون، طبیعی یا غیرطبیعی بودن آنها را بر مبنای تحقیقات انجمن قلب آمریکا مشاهده کنیم. توجه داشته باشیم که تشخیص پرفشاری خون، همواره باید توسط یک پزشک انجام شود. به‌هرحال، هم افزایش فشار سیستولیک و هم افزایش فشار دیاستولیک ممکن است به عنوان «پرفشاری خون» در نظر گرفته شوند. بر اساس مطالعات جدید، احتمال مرگ به علت سکته قلبی یا سکته مغزی در افراد بین 40 تا 89 سال، با افزایش هر 20 میلی‌متر جیوه در فشار خون سیستولیک و هر 10 میلی متر جیوه در فشار خون دیاستولیک، دوبرابر می‌شود.

درمان پرفشاری خون سیستولیک و دیاستولیک

تغییر نحوه زندگی می تواند در کنترل فشار خون بالا کمک کننده باشد این تغییرات شامل:

• انتخاب رژیم غذایی مناسب مشکلات قلبی و عروقی و کنترل مصرف نمک
• ورزش روزانه و مداوم
• داشتن وزن مناسب، کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
• کنترل مصرف الکل

ولی همیشه رعایت موارد ذکر شده نمی تواند پرفشاری خون را کنترل کند در چنین مواردی با مراجعه به پزشک لازم است تا توسط داروهای پائین آورنده فشار خون ، پرفشاری خون به حد نرمال کاهش داد شود . گاها برای رساندن فشار خون به حد نرمال نیاز است که چند دارو بطور همزمان تجویز گردد .

اندازه‌گیری فشار خون سیستولیک و دیاستولیک

یک دستگاه به نام فشار سنج برای گرفتن فشارخون استفاده می شود. این دستگاه دارای یک بازوبند یک پمپ و یک درجه است. یک گوشی پزشکی نیز برای اندازه گیری فشار خون مورد نیاز است. برای گرفتن فشار خون، بهتر است که شما در حالت نشسته بوده و پاها روی هم نباشد. آستین دست مورد نظر را کاملا بالا بزنید به گونه‌ای که بازوبند کاملا روی بازوی شما قرار گیرد. در این حالت بازوبند توسط پمپ تا جایی باد می‌شود که جریان خون دست شما قطع شود، سپس کم کم باد موجود در بازوبند خارج شده تا مجددا جریان خون برقرار شود و در دو نقطه صدای نبض ثبت می‌شوند. این دو نقطه همان فشار خون سیستولیک و دیاستولیک هستند.

بیشتر بخوانید: علائم فشار خون پایین؛ علل و درمان افت فشار خون

اختلاف فشار سیستولیک و دیاستولیک در تشخیص میزان فشار خون

فشارخون نرمال

فشارخون پایین‌تر از 80/120 میلی‌متر جیوه، به عنوان فشارخون طبیعی در نظر گرفته می‌شود. اگر فشارخون ما در این دسته قرار دارد، عادات مناسب زندگی سالم مانند رژیم غذایی سالم و ورزش مداوم را دنبال کنیم.

بیشتر بخوانید: فشار خون نرمال و طبیعی مناسب برای سنین مختلف

فشارخون افزایش یافته

این دسته از فشارخون به مواردی اطلاق می‌شود که فشارخون سیستولیک دائما بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه و فشارخون دیاستولیک پایین‌تر از 80 میلی‌متر جیوه باشد. افراد با فشارخون افزایش‌یافته با احتمال بیشتری به پرفشاری خون مبتلا می‌شوند، مگر اینکه اقدامات لازم جهت کنترل افزایش فشارخون انجام گیرد.

پرفشاری خون درجه یک

به مواردی گفته می‌شود که فشار خون سیستولیک دائما بین 130 تا 139 میلی‌متر جیوه یا فشارخون دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی‌متر جیوه باشد. در این مرحله از پرفشاری خون، پزشک ما را به تغییر روش زندگی توصیه می‌کند تا از پیشرفت افزایش پرفشاری خون جلوگیری کند. در مواردی نیز به علت وجود ریسک‌ بیماری‌های قلبی عروقی، مانند گرفتگی عروق، پزشک ممکن است برای ما دارو تجویز کند.

پرفشاری خون درجه دو

پرفشاری خون درجه دو هنگامی اتفاق می‌افتد که فشارخون به طور دائم بالاتر از 90/140 میلی متر جیوه باشد. در این مرحله شاید لازم باشد با تجویز ترکیبی از چند دارو توسط پزشک، پرفشاری خون کنترل شود. همچنین پزشک ما را به تغییر در عادات زندگی توصیه خواهد کرد.

حمله پرفشاری خون

• این شرایط حتما نیاز به اقدامات فوری پزشکی دارد.
• در این حالت، اگر فشار خون ما بالاتر از 120/180 میلی‌متر جیوه بود، پنج دقیقه صبر کنیم و دوباره فشار خون خود را اندازه بگیریم.
• در صورتی که فشارخون ما کماکان بالاتر از 120/180 میلی متر جیوه بود، لازم است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیریم.
• اگر فشارخون ما در اولین نوبت اندازه‌گیری بالاتر از 120/180 میلی متر جیوه بود و علائمی مانند درد قفسه سینه، درد پشت، کوتاه شدن نفس‌ها، احساس ضعف و بی‌حالی، عرق سرد یا تاری دید را تجریه کردیم، بلافاصله و قبل از اندازه‌گیری مجدد، ضروری است با اورژانس تماس بگیریم.

منبع: American heart association