وقتی اولین تار موی سفید را روی سرمان می‌بینیم، چه احساسی پیدا می‌کنیم؟ این احساس ناخوشایند باعث می‌شود نخواهیم موی سفید بیشتری داشته باشیم.
در این مقاله علت سفید شدن مو را با هم مرور می‌کنیم.
یکی از عواملی که عموم مردم از آن به عنوان علت سفید شدن مو یاد می‌کنند، استرس یا همان حرص و جوش است.
شاید شما هم داستان ماری آنتوانت، ملکه فرانسه را خوانده باشید که در شب پس از انقلاب فرانسه، وقتی منتظر اجرای حکم گیوتین بود، یک شبه همه موهایش سفید شد؛ اما واقعاً چقدر استرس به سفید شدن مو منجر می‌شود؟
در ادامه، بررسی می‌کنیم چه اتفاقی در بدن می‌افتد که مو رنگ طبیعی خود را از دست می‌دهد و سفید می‌شود؟
رنگ طبیعی مو
می‌دانیم در پیاز مو سلول‌هایی وجود دارند که رنگدانه‌های طبیعی مو را تولید می‌کنند. تا زمانی که ساخت رنگدانه مو به اندازه کافی در پیاز مو انجام می‌شود، رنگ مو تغییر نمی‌کند.
گاهی رنگ طبیعی تار مو کم‌رنگ می‌شود، نه سفید. در این حالت، ساخت رنگدانه در پیاز مو کم شده، ولی متوقف نشده است.
چرا سفیدی مو؟
در حالت طبیعی، هر از گاهی موها می‌ریزند و دوباره تجدید می‌شوند. با بالا رفتن سن، وقتی که تار مویی می‌ریزد ممکن است سلول‌های مسئول تولید رنگدانه بمیرند. این مرگ، حاصل چرخه طبیعی زندگی این سلول‌هاست. بدین ترتیب، تار موی تازه‌ای که در می‌آید، رنگ ندارد و سفید خواهد بود.
در بیشتر مردم میزان مرگ سلول‌هایی که ساخت رنگدانه مو را به عهده دارند از حدود سن 35 سالگی زیاد می‌شود. سن آغاز سفید شدن مو به‌شدت تحت تاثیر ژنتیک قرار دارد.
نقش استرس در سفید شدن مو
می‌دانیم که استرس سرعت ریزش مو را تا سه برابر حد طبیعی زیاد می‌کند.
تا چند ماه پیش شواهد علمی کافی وجود نداشت که ثابت کند استرس می‌تواند باعث سفیدی مو شود، اما یک پژوهش مهم پزشکی نشان داد استرس با چه مکانیسمی باعث سفید شدن مو می‌شود.
نقش تحریک اعصاب سمپاتیک در سفید شدن مو
وقتی دچار استرس می‌شویم، دستگاه عصبی غیرارادی ما به نام سمپاتیک تحریک می‌شود. کار اصلی دستگاه عصبی سمپاتیک این است که بدن فرد را برای جنگ یا گریز آماده می‌سازد، یعنی آمادگی برای واکنش‌هایی که در حالت خطرناک ممکن است لازم شود.
رشته‌های اعصاب سمپاتیک به طور مستقیم تا پیاز مو پیش می‌روند. استرس مزمن با تحریک مداومِ اعصاب سمپاتیک به سلول‌های سازنده رنگدانه مو آسیب دائمی می‌زند و سفید شدن مو را جلو می‌اندازد.
در حال حاضر، وقتی سلول سازنده رنگدانه مو از بین برود، دیگر به هیچ شکلی (به‌جز با روش‌های مصنوعی) امکان برگرداندن رنگ طبیعی به موی سر وجود ندارد.
کدام بیماری‌ها مو را سفید می‌کنند؟
بیشتر مردم به واسطه بالا رفتن سن و گاهی استرسِ مداوم یا شدید، دچار سفیدی مو می‌شوند.
هر چند، گاهی سفید شدن مو می‌تواند نشانه یک بیماری باشد به‌خصوص وقتی در سنین جوانی مو سفید می‌شود.
برخی از بیماری‌ها و شرایطی که باعث سفید شدن مو می‌شوند، به شرح زیر هستند:
- کمبود ویتامین ب 12
- نوروفیبروماتوز (یا همان بیماری فون رِکلینگهاوزن) یا گروهی از بیماری‌های ژنتیکی که با شکل گرفتن تومورهایی در رشته‌های عصبی همراه است و با رشد و نمو غیرعادی استخوان‌ها و پوست شناخته می‌شوند.
- بیماری ژنتیکی نادر «توبروس سکلروزیس» که با تولید تومورهای متعدد در اعضای مختلف بدن مانند مغز و قلب و … شناخته می‌شود.
- بیماری‌های تیروئید
- ویتیلیگو یا لک و پیس که با نابودی سلول‌های سازنده رنگدانه پوست و مو و بی‌رنگی پوست و مو همراه است. علت آن احتمالا خطای دستگاه ایمنی در حمله به سلول‌های خودی است.
- طاسی منطقه‌ای که در آن گاهی به طور ناگهانی و یک‌شبه موی بخشی از سر یا بدن می‌ریزد. گاهی موهای تازه‌ای که می‌رویند بی‌رنگ هستند.
سخن پایانی
چه زمانی و با چه الگویی موهای ما سفید می‌شوند؟ پاسخ این سوال به ژن‌های ما بستگی دارد. اگرچه استرس در این زمینه بی‌تاثیر نیست، اما بهتر است به موهای والدین خود نگاه کنیم و درباره زمان آغاز سفید شدن مو از آن‌ها بپرسیم.
منبع: Harvard Medical School and The Harvard Gazette
یعنی اصلا درمان نداره ؟
درود. درست متوجه شدید. در حال حاضر فقط با کارهای ظاهری می‌توان رنگ آن را دگرگون کرد.
باپپ تشکر
درود همراه گرامی، توصیه می شود در این زمینه با پزشک معالج خود مشورت فرمایید، ایشان تنها مرجع اظهار نظر در زمینه تشخیص و درمان بیماری است و با داشتن اطلاعات دقیق پزشکی از شرایط شما، شما را راهنمایی خواهد کرد.