زخم پای دیابتی چیست و چگونه درمان می‌شود؟

چرا درمان زخم پای دیابتی اهمیت دارد؟

باید پس از مشاهده زخم، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی مناسب باشیم. زخم پا در بیماران دیابتی به چند دلیل باید بلافاصله درمان شود:

• کاهش خطر عفونت و قطع عضو
• بهبود عملکرد و کیفیت زندگی فرد
• کاهش هزینه‌های مراقبت‌های درمانی (بستری، جراحی و …)

زخم پای دیابتی چگونه درمان می‌شود؟

هدف اولیه در درمان زخم پا، بهبودی زخم در اسرع وقت است. هرچه زخم سریعتر بهبود یابد، احتمال عفونت کاهش می‌یابد.

چندین عامل کلیدی در درمان مناسب زخم پای دیابتی وجود دارد:

• پیشگیری از عفونت
• برداشتن فشار از روی ناحیه‌ای که دچار زخم شده است
• برداشتن پوست و بافت مرده
• استفاده از دارو و پانسمان مناسب بر روی زخم
• کنترل قند خون و مدیریت سایر بیماری‌های زمینه‌ای

لازم است بدانیم که همه زخم‌ها عفونی نیستند، با این حال، اگر پزشک تشخیص دهد که زخم دچار عفونت شده، برنامه درمانی شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، مراقبت از زخم و احتمالاً بستری شدن در بیمارستان در نظر گرفته می‌شود.

پیشگیری از عفونت

چندین عامل مهم برای جلوگیری از عفونی شدن زخم را باید مدنظر قرار دهیم:

• کنترل دقیق سطح قند (گلوکز) خون
• تمیز نگه داشتن زخم
• تمیز کردن روزانه زخم و تعویض منظم پانسمان زخم
• پابرهنه راه نرفتن

برداشتن فشار از روی ناحیه‌ای که دچار زخم شده است

برای بهبودی هرچه سریعتر زخم‌، به‌ویژه آنهایی که در کف پا قرار دارند، باید فشار از روی ناحیه‌ای که دچار زخم شده است، برداشته شود. ممکن است پزشک از ما بخواهد که از کفش مخصوص، بریس (وسیله‌ی کمکی که باعث برداشته شدن فشار مستقیم از ناحیه مورد نظر می‌شود)، ویلچر یا عصا استفاده کنیم. این اقدامات فشار و تحریک ناحیهای که دچار زخم شده است را کاهش می‌دهند و به تسریع روند بهبودی زخم کمک می‌کنند.

علم مراقبت از زخم در سال‌های گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. باورهای قدیمی ممکن است در روند درمان اخلال ایجاد کنند. امروزه می‌دانیم که زخم‌هایی سریع‌تر بهبود می‌یابند و خطر عفونت کمتری دارند، که به خوبی از آنها مراقبت شده باشد. بنابراین استفاده از بتادین، پراکسید یا هر روش دیگر بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است منجر به عوارض بیشتر شود.

استفاده از دارو و پانسمان مناسب بر روی زخم

مدیریت مناسب زخم شامل استفاده از پانسمان و داروهای مناسب است. این داروها از شستشو با سرم تا داروهای پیشرفته مانند فاکتورهای رشد، پانسمان‌های زخم و جایگزین‌های پوستی را شامل می‌شود.

برای بهبود زخم باید گردش خون کافی در ناحیه زخم وجود داشته باشد. ممکن است پزشک برای ارزیابی جریان خون پا، فرد را معاینه و یا با جراح عروق مشورت کند.

کنترل و مدیریت قند خون

کنترل دقیق قند خون در درمان زخم پای دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است. همکاری نزدیک با پزشک برای انجام این کار، ضمن تسریع روند بهبودی، خطر بروز عوارض را کاهش می‌دهد.

جراحی

اکثر زخم‌های غیرعفونی پا بدون جراحی بهبود می‌یابند. با این حال، در بعضی موارد مداخله جراحی ممکن است ضروری باشد.

عوامل موثر بر روند بهبودی زخم پای دیابتی

زمان بهبودی به عوامل مختلفی مانند اندازه و محل زخم، میزان فشار روی زخم، میزان تورم، گردش خون، سطح قند خون، و مراقبت از زخم بستگی دارد. بهبودی ممکن است در عرض چند هفته اتفاق بیفتد و یا حتی چند ماه طول بکشد.

منابع:  Diabetes.co.uk , Michigan Medicine , Diabetes.co.uk

IR-0623-ABD-8301-AS