زگیل تناسلی و علائم آن در زنان و مردان

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی (genital wart) یک عفونت مقاربتی شایع است، یعنی از طریق ارتباط جنسی منتقل می‌شود. زگیل‌‌های تناسلی معمولاً به صورت یک برآمدگی کوچک یا گروهی از برجستگی‌ها در ناحیه تناسلی (روی فرج، واژن و آلت تناسلی)، مقعد یا پوست نزدیک این نواحی ظاهر می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به رنگ پوست، صورتی یا قهوه‌ای باشند، همچنین می‌توانند صاف باشند یا مانند گل‌کلم برآمده به نظر برسند.

عامل ایجاد زگیل تناسلی چیست؟

عامل ایجاد زگیل تناسلی بعضی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (human papillomavirus) است که به اختصار به آن HPV گفته می‌شود و بیش از 200 نوع از آن وجود دارد که خیلی از آن‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنند. بعضی از انواع ویروس HPV منجر به ایجاد زگیل در سایر قسمت‌های بدن به جز اندام تناسلی می‌شوند و بعضی از آن‌ها می‌توانند منجر به ایجاد زگیل‌های تناسلی ‌شوند. بعضی از آن‌ها هم می‌توانند منجر به ایجاد سرطان دهانه رحم، واژن، فرج، مقعد، دهان یا گلو شوند.

انواع کم‌خطر ویروس HPV

همانطور که اشاره شد، زگیل تناسلی از تظاهرات بالینی عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که توسط بعضی از انواع این ویروس ایجاد می‌شود. تقریباً نود درصد زگیل‌های تناسلی با HPV نوع 6 و یا 11 که پتانسیل انکوژنیک (قدرت ایجاد سرطان) پایینی دارند، مرتبط هستند. انواع دیگر HPV نیز (از جمله انواعی که پتانسیل ایجاد سرطان دارند) ممکن است در ابتلا به زگیل تناسلی یافت شوند، اما معمولاً عفونت با آن‌ها به صورت عفونت‌های همزمان با انواع 6 و 11 شناسایی می‌شوند.

انواع پرخطر ویروس HPV

انواع پرخطر 16 و 18 ویروس HPV عامل ایجاد حدود هفتاد درصد سرطان‌های دهانه رحم و انواع 31، 33، 45، 52 و 58 عامل 20 درصد دیگر از این سرطان‌ها در سراسر جهان هستند.
انواع 16 و 18 ویروس HPV همچنین عامل نزدیک به نود درصد سرطان‌های مقعد و بخش قابل‌توجهی از سرطان‌های دهان و حلق، فرج، واژن و آلت تناسلی هستند.

علائم زگیل تناسلی

زگیل‌های تناسلی ممکن است به صورت جداگانه یا به صورت خوشه‌ای و در ناحیه مقعد‌، آلت تناسلی، کیسه بیضه، واژن یا لابیای بیرونی ایجاد شوند. آن‌ها همچنین می‌توانند در سطوح داخلی واژن و مقعد یافت شوند.

زگیل‌ها ممکن است کوچک باشند (با قطر پنج میلی‌متر یا کمتر) یا به توده‌های بزرگ در ناحیه تناسلی یا مقعدی گسترش پیدا کنند. رنگ آن‌ها متغیر و به رنگ پوست یا تیره‌تر است و گاهی ممکن است خود به خود خونریزی کنند.

زگیل‌ها گاهی اوقات ممکن است منجر به ایجاد خارش، قرمزی یا ناراحتی شوند.

علائم زگیل تناسلی در زنان

در زنان زگیل‌های تناسلی در اطراف واژن ، فرج ، مقعد و دهانه رحم ایجاد می‌شوند. آن‌ها ممکن است خیلی کوچک و یا به‌صورت خوشه‌های خیلی بزرگ، به رنگ قرمز یا سفید و بدون علامت و یا دارای علایمی مثل خارش، سوزش یا حساسیت در ناحیه تناسلی باشند .

زگیل‌‌ها ممکن است حتی  چندین ماه بعد از رابطه جنسی ظاهر شوند، بنابراین خانم‌ها باید به طور مرتب توسط پزشک متخصص معاینه شوند.

علائم زگیل تناسلی در مردان

در مردان زگیل‌های تناسلی معمولاً در نواحی زیر دیده می‌شوند:

• آلت تناسلی
• کیسه بیضه
• کشاله ران
• ران
• داخل یا اطراف مقعد

در آقایان تست تشخیصی دقیقی برای تشخیص نوع ویروس عامل بیماری زگیل تناسلی وجود ندارد، اما آن‌ها می‌توانند در این زمینه به پزشک خود مراجعه و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.

زگیل‌ها هم در آقایان و هم در خانم‌ها ممکن است بر روی لب‌ها، دهان و زبان هم ظاهر شوند.

راه‌های انتقال زگیل تناسلی

ویروس عامل زگیل‌های تناسلی معمولاً از طریق تماس پوستی در زمان رابطه جنسی منتقل می‌شود و برای انتقال آن حتماً نباید دخول صورت بگیرد. همچنین ممکن است ویروس موقع زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود.

احتمال قرارگرفتن در معرض این ویروس و انتقال آن به دیگران در افرادی که از لحاظ جنسی فعال هستند و چند شریک جنسی دارند، بسیار  بیشتر است.

تشخیص زگیل تناسلی

پزشکانی که با تظاهرات بالینی زگیل تناسلی آشنا هستند، در بیشتر موارد می‌توانند زگیل تناسلی را با معاینه فیزیکی تشخیص دهند. گاهی اوقات، درموارد عدم قطعیت در تشخیص، لازم است بیوپسی برای تشخیص قطعی انجام شود که در آن یک قطعه کوچک از بافت برداشته می‌شود و  برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

درمان زگیل تناسلی

هیچ درمان قطعی برای HPV و از بین بردن ویروس در بدن وجود ندارد و درمان‌هایی که به آن‌ها اشاره می‌شود فقط برای برداشتن زگیل‌ها کاربرد دارند. توجه داشته باشیم برداشتن زگیل‌های قابل مشاهده لزوماً انتقال عفونت زمینه‌ای HPV را کم نکرده و ویروس را از بدن خارج نمی‌کنند. البته عفونت HPV در حدود هشتاد درصد از افراد مبتلا در عرض هجده تا بیست‌وچهار ماه به طور خود‌به‌خود بهبود پیدا می‌کند.

برای برداشتن ضایعات زگیل‌های تناسلی چند روش درمانی مختلف وجود دارد، و پزشک معالج می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین روش به ما کمک کند.

بیشتر داروها، لوسیون‌ها یا ژل‌هایی هستند که طبق تجویز و دستور پزشک معالج به صورت موضعی روی زگیل‌ها قرار می‌گیرند.

سایر روش‌هایی که ممکن است برای برداشتن ضایعه‌های زگیل تناسلی به کار بروند عبارتند از: کرایوتراپی (سرمادرمانی)، الکتروکوتری، عمل جراحی و لیزر.

با وجود آن‌که دارویی برای درمان قطعی عفونت HPV در دسترس نیست، بعضی از مکمل‌ها با تقویت سیستم‌ایمنی می‌توانند در این زمینه کمک‌کننده باشند .

AHCC از جمله مکمل‌هایی است که می‌تواند در افراد مبتلا به HPV میزان عفونت را کم کند. مصرف این مکمل، که حاوی آلفا‌گلوکان است، نقش موثری در تقویت سیستم‌ایمنی دارد و حتی در افراد مقاوم که عفونت آن‌ها بیش از  دو سال طول کشیده، می‌تواند میزان عفونت را سریع‌تر و به مقدار موثری کاهش بدهد.

پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی

واکسیناسیون HPV می‌تواند به جلوگیری از عفونت با بیشتر انواع HPV که باعث زگیل تناسلی می‌شوند کمک کند، اما واکسن‌ها تنها در صورتی می‌توانند از عفونت جلوگیری کنند که پیش از ابتلا به ویروس واکسینه شویم.

ما همچنین می‌توانیم با عدم داشتن رابطه جنسی با افراد آلوده به HPV از خود محافظت کنیم، هرچند پیشگیری از این طریق کمی سخت است به این دلیل که افراد مبتلا به این ویروس، لزوماً از ابتلای خود به آن آگاهی ندارند.

استفاده از کاندوم می‌تواند به کاهش خطر عفونت کمک کند. اما به‌طور کامل از ما محافظت نمی‌کند و این ویروس می‌تواند در نقاطی از پوست که با کاندوم پوشانده نمی‌شود، زندگی کند.

نقش واکسیناسیون در پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی

بعضی واکسن‌ها چهار ظرفیتی هستند که از ما در برابر انواع 6، 11، 16 و 18 ویروس پاپیلومای انسانی محافظت می‌کنند.

بعضی واکسن‌ها  نُه ظر فیتی هستند که از ما در برابر انواع 6، 11، 16 ،18، 52،45،33،31 و 58  ویروس پاپیلومای انسانی محافظت می‌کنند.

بعضی واکسن‌ها  دو ظر فیتی هستند که از ما در برابر انواع 16 و 18 ویروس پاپیلومای انسانی محافظت می‌کنند.

انواع 16 و 18 HPV حدود  هفتاد درصد از سرطان‌های دهانه رحم را ایجاد می‌کنند.

سویه های 52،45،33،31 و 58 عامل بیست درصد دیگر از سرطان‌های دهانه رحم هستند.

و سویه‌های6  و 11 این ویروس عامل  نود درصد زگیل‌های تناسلی هستند.

نباید از یاد ببریم که واکسن‌ها فقط در پیشگیری نقش دارند و  نقش درمانی ندارند.

تفاوت زگیل تناسلی با تبخال تناسلی

تبخال تناسلی و زگیل تناسلی هر دو نوعی از عفونت‌های مقاربتی هستند و از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند. با این حال، ضایعه‌های ناشی از ویروس تبخال تناسلی (HSV) با زگیل‌ها متفاوت هستند و به صورت تاول‌هایی پر از مایع هستند که به  دنبال ترکیدن، زخم‌های قرمز و باز در اطراف اندام تناسلی، مقعد و ران‌ها به جا می‌گذارند. درحالی که زگیل‌ها برآمدگی‌های کوچکی هستند که معمولاً منجر به زخم‌های باز نمی‌شوند. همچنین عفونت تبخال تناسلی منجر به سوزش و خارش اطراف ناحیه تناسلی می‌شود.

تفاوت زگیل تناسلی با عفونت قارچی

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو بیماری، بین عامل ایجاد‌کننده آن‌ها است. عفونت قارچی توسط کاندیدا ایجاد می‌شود که نوعی قارچ است در حالی که عامل زگیل تناسلی ویروس HPV است. علائم عفونت قارچی شامل احساس سوزش، خارش، قرمزی و التهاب در ناحیه تناسلی و افزایش ترشحات واژینال است.

سوالات متداول درباره زگیل تناسلی

آیا زگیل تناسلی واگیردار است؟

زگیل تناسلی می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود و راه اصلی انتقال آن تماس پوست‌ به ‌پوست در رابطه جنسی است.

آیا ممکن است بدون ضایعات زگیل تناسلی مبتلا به ویروس HPV باشیم؟

بعضی از افراد می‌توانند ویروس این بیماری را بدون داشتن زگیل تناسلی و بدون آن که بدانند، در بدن خود حمل کنند و با رابطه جنسی آن را به دیگران منتقل کنند.

به طور کلی با افزایش آگاهی خود از زگیل تناسلی، علل و راه‌های انتقال آن می‌توانیم با انجام چند اقدام از جمله واکسیناسیون در جهت پیشگیری از آن و حفظ سلامت خود گامی موثر برداریم.

منابع: ncbi, medlineplus, uptodate

IR-0826-ABD-2251-AS