برای درمان عفونت مثانه چه بخوریم

سیستم ادراری بدن ما شامل کلیه‌ها، حالب‌ها (مجرای انتقال دهنده ادرار از کلیه‌ها به مثانه)، مثانه و مجرای ادراری است. عفونت‌ها بیشتر دستگاه ادراری تحتانی، شامل مثانه و مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند) را درگیر می‌کنند.

زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند.

التهاب مثانه در زمینه عفونت باکتریایی، سیستیت باکتریایی نام دارد و شایع‌ترین نوع عفونت ادراری، به ویژه در زنان است. عفونت مثانه می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد و در صورت گسترش عفونت به کلیه‌ها، می‌تواند به یک مشکل جدی تهدیدکننده سلامت تبدیل شود.

موارد خفیف، اغلب در عرض چند روز به خودی خود بهبود می‌یابند، اما برخی از افراد ممکن است به درمان منظم یا طولانی‌مدت نیاز داشته باشند. به همین دلیل، ضروری است در صورت عدم بهبود علائم به پزشک مراجعه کنیم. معمولاً پزشکان برای درمان سیستیت باکتریایی، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند، اما ما نیز می‌توانیم برای کاهش شانس ابتلا به عفونت ادراری اقداماتی را انجام دهیم.

علائم عفونت مثانه

علائم عفونت مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس شدید و مداوم برای ادرار کردن
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• دفع مکرر مقدار کمی ادرار
• کدر شدن ادرار
• ادرار قرمز یا صورتی روشن (نشانه وجود خون در ادرار)
• ادرار با بوی بد
• درد لگن در زنان، به ویژه در مرکز لگن و اطراف ناحیه استخوان شرمگاهی
• احساس فشار در قسمت پایین شکم
• تب تخفیف

بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی چیست؛ تشخیص و علائم آن در زنان و مردان

این علائم ممکن است در سالمندان نادیده گرفته شود یا با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود.

در کودکان خردسال، دوره‌های جدید ادرار کردن غیر ارادی (خیس کردن خود) در طول روز نیز ممکن است نشانه عفونت دستگاه ادراری باشد. شب‌ادراری به خودی خود نشانه عفونت ادرار نیست. علائم احتمالی در کودکان خردسال عبارتند از:

• درد شکم
• نیاز به ادرار کردن فوری یا افزایش دفعات ادرار کردن
• تب ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر
• ضعف یا تحریک‌پذیری
• کاهش اشتها و استفراغ

چه چیزی باعث عفونت مثانه می‌شود؟

تصور می‌شود عفونت مثانه بیشتر زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های بی‌ضرری که در روده یا روی پوست ما زندگی می‌کنند، از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شوند.

اما برخی موارد ممکن است خطر ابتلا به عفونت مثانه را افزایش دهد، از جمله:

• داشتن رابطه جنسی
• شستن یا خشک کردن خود، پس از رفتن به توالت، از پشت بدن به سمت جلو
• استفاده از سوند یا کاتتر ادراری (قرار دادن یک لوله نازک در مجرای ادرار برای تخلیه مثانه)
• سن کمتر از ۱ سال یا بیشتر از ۷۵ سال
• باردار بودن
• استفاده از دیافراگم برای پیشگیری از بارداری
• ابتلا به دیابت
• سیستم ایمنی ضعیف

زنان معمولا بیشتر از مردان به سیستیت مبتلا می‌شوند؛ زیرا فاصله‌ی مقعد با مجرای ادرار در آنها کمتر است و مجرای ادرار بسیار کوتاهتری دارند، بنابراین باکتری‌ها می‌توانند راحت‌تر وارد مثانه شوند.

درمان عفونت مثانه

سیستیت باکتریایی به طور معمول با تجویز آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.

علائم خفیف و کمتر از 3 روز را می‌توانیم به کمک روش‌های زیر تسکین دهیم:

• قرار دادن کیسه آب گرم روی شکم یا بین ران‌ها
• اجتناب از رابطه جنسی تا برطرف شدن علائم
• خودداری از نگه‌داشتن ادرار
• شستن و پاک کردن بدن، از سمت جلو به عقب
• شستن آرام ناحیه تناسلی با صابون مخصوص پوست‌های حساس
• استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد (داروها حتما باید با مشورت پزشک یا داروساز مصرف شوند.)

بیشتر بخوانید: علت شب ادراری در کودکان و روش های درمان آن چیست؟

خوراکی‌های مناسب برای بهبود عفونت مثانه

متخصصان، تاثیر رژیم غذایی یا تغذیه را برای پیشگیری یا درمان عفونت مثانه تایید نکرده‌اند. هر چند موارد زیر می‌تواند به کاهش علائم کمک کند:

• نوشیدن مقدار زیادی مایعات، به ویژه آب
• مصرف میوه‌هایی مانند موز، زغال اخته، هندوانه، انواع ملون (خربزه، طالبی)، گلابی، سیب و …
• استفاده از سبزی‌هایی مانند مارچوبه، آووکادو، کرفس، زیتون سیاه، خیار، لوبیا سبز، فلفل دلمه‌ای، انواع لوبیا و …

مصرف نوشیدنی برای رفع عفونت مثانه

نوشیدن مایعات، به ویژه آب، ممکن است به دفع سریع‌تر عفونت از مثانه کمک کند.

برخی افراد بر این باورند که نوشیدن آب زغال اخته (کرن بری) به کاهش علائم کمک می‌کند.

در صورت سابقه‌ی بیماری قلبی یا کلیوی و ابتلا به هر نوع عفونت ادراری، باید در مورد میزان مصرف مایعات برای کمک به تسکین علائم، با پزشک خود مشورت کنیم.
بهتر است از مصرف قهوه، الکل، نوشابه‌های حاوی کافئین و آب مرکبات و نیز غذاهای تند، تا زمانی که عفونت برطرف شود، خودداری کنیم. این موارد می‌توانند با تحریک مثانه، نیاز مکرر یا فوری به دفع ادرار را تشدید کنند.

پیشگیری از عفونت مثانه

در صورت ابتلای مکرر به عفونت مثانه، با رعایت موارد زیر می‌توانیم از بازگشت این عفونت جلوگیری کنیم:

• عدم استفاده از صابون معطر یا پودر تالک برای شستن ناحیه تناسلی خود (از انواع صابون‌های ساده بدون عطر استفاده کنیم)
• دوش گرفتن، به جای دراز کشیدن در وان حمام (این کار از قرار گرفتن بیش از حد ناحیه تناسلی در معرض مواد شیمیایی موجود در محصولات شوینده برای مدت طولانی جلوگیری می‌کند)
• رفتن به دستشویی به محض احساس نیاز به ادرار کردن و تخلیه کامل مثانه
• نوشیدن مایعات به میزان کافی در طی روز
• شستن و خشک کردن بدن از جلو به سمت عقب
• خالی کردن مثانه در اسرع وقت پس از رابطه جنسی
• عدم استفاده از دیافراگم برای پیشگیری از بارداری (استفاده از روش‌های دیگر برای پیشگیری از بارداری)
• پوشیدن لباس‌ زیرِ پنبه‌ای به جای مواد مصنوعی، مانند نایلون
• نپوشیدن شلوار جین و شلوار تنگ

نوشیدن آب زغال اخته به طور سنتی به عنوان راهی برای کاهش احتمال ابتلا به سیستیت توصیه می‌شود، هرچند مطالعات بزرگ اثربخشی آن را تایید نکرده است.

منابع:
National Health Service (NHS), National Health Service (NHS), National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, MayoClinic, MayoClinic and Urology Care Foundation

IR-1222-ABD-7417-AS