علت، تشخیص و درمان انواع بیماری‌های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی تأثیر مستقیمی بر سلامت جنسی و باروری افراد دارند و با مشکلاتی مثل ناباروری، سرطان‌ و عوارض بارداری سلامتی افراد را تهدید می‌کنند. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی روزانه بیش از یک میلیون عفونت‌ مقاربتی قابل‌درمان در افراد  پانزده تا چهل‌ونه ساله در سراسر جهان اتفاق می‌افتد که بیشتر این موارد بدون علامتند. در این مطلب به انواع عفونت‌های مقاربتی و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آن‌ها می‌پردازیم.

بیماری مقاربتی چیست؟

عفونت‌های مقاربتی (Sexually Transmitted Infections) که به اختصار STI نامیده می‌شوند، به عفونت‌هایی گفته می‌شود که از راه تماس جنسی از یک فرد به فرد دیگر منتقل می‌شوند این عفونت‌ها در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند به بیماری‌های مقاربتی (Sexually Transmitted Disease) یا به اختصار STD، تبدیل شوند.

علت، انواع و رایج‌ترین بیماری‌های مقاربتی

بیشتر از بیست نوع عفونت مقاربتی وجود دارند. سه عامل بیماری‌زای اصلی که باعث بیماری‌ها یا عفونت‌های مقاربتی می‌شوند، عبارتند از:

• باکتری‌ها که می‌توانند باعث عفونت‌هایی مثل کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس بشوند.
• ویروس‌ها مثل ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، ویروس هرپس سیمپلکس(HSV)، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ویروس هپاتیت B

• انگل‌ها مثل تریکوموناس واژینالیس (عامل تریکومونیازیس) و شپش ناحیه تناسلی (شپش عانه)

راه‌ انتقال عفونت‌ها و بیماری‌های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی معمولاً از راه رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی منتقل می‌شوند. اما در بعضی موارد می‌توانند از راه سایر انواع تماس جنسی که در آن‌ها آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد درگیرند، هم منتقل شوند . تعدادی از عوامل بیماری‌زایی که می‌توانند به بروز این نوع عفونت‌ منجر شوند، مثل ویروس هرپس سیمپلکس‌(HSV)  و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از راه  تماس مستقیم پوست با پوست نواحی تناسلی، مقعدی یا مخاطی انتقال پیدا می‌کنند.

بعضی از عفونت‌های مقاربتی می‌توانند در دوران بارداری یا موقع زایمان به جنین منتقل شوند. راه‌های دیگر انتقال تعدادی از عفونت‌های مقاربتی عبارتند از: شیردهی، انتقال خون آلوده و استفاده از سرنگ‌های آلوده.

استفاده مشترک از سرنگ‌های آلوده مثل سرنگ‌های تزریق مواد مخدر، یا استفاده از تجهیزات آلوده در پیرسینگ یا تتو هم می‌تواند بعضی از این عفونت‌ها مثل HIV، هپاتیت B و هپاتیت C را منتقل کند.

علائم عفونت‌های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی همیشه به بروزعلائم منجر نمی‌شوند، همچنین ممکن است فقط باعث بروز علائم خفیفی شوند و علائم واضحی ایجاد نکنند. بنابراین، ممکن است بعضی ازافراد از ابتلای خود به این عفونت‌ها مطلع نباشند. فراموش نکنیم این عفونت‌ها حتی بدون ایجاد علائم در فرد، می‌توانند آسیب‌زا باشند و از راه رابطه جنسی به دیگران منتقل شوند.

در صورت بروز، علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• زخم‌ یا زگیل در ناحیه تناسلی
• دفع ادرار دردناک یا تکرر ادرار
• خارش و قرمزی در ناحیه تناسلی
• تاول یا زخم در داخل یا اطراف دهان
• بوی غیرطبیعی واژن
• خارش، درد یا خونریزی ناحیه مقعد
• درد شکمی
• تب

راه‌های تشخیص عفونت‌های مقاربتی

به‌طور کلی هر فردی که رابطه جنسی دارد، باید درباره عوامل خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی و لزوم انجام آزمایش‌های پزشکی مرتبط، با پزشک معالج خود مشورت کند؛ چراکه ممکن است به این عفونت‌ها مبتلا باشیم بدون این‌که علامتی داشته باشیم. بنابراین، لازم است به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنیم و آزمایش‌های تشخیصی یا غربالگری لازم را انجام بدهیم.

برای تشخیص عفونت‌ مقاربتی، پزشک درباره فعالیت جنسی ما سوال می‌پرسد، ممکن است نواحی تناسلی یا مقعدی را معاینه کند و انجام بعضی از آزمایش‌ها را درخواست کند.

آزمایش‌هایی که برای تشخیص عفونت‌های مقاربتی به کار می‌روند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• آزمایش ادرار
• آزمایش‌ خون
• نمونه‌برداری از مجرای ادراری
• نمونه‌برداری از واژن یا مقعد

اگر آزمایش‌ها نشان‌دهنده ابتلای ما به یک عفونت مقاربتی باشند، باید به شریک جنسی فعلی یا قبلی خود هم اطلاع بدهیم تا آن‌ها هم در صورت نیاز آزمایش بدهند و در صورت ابتلا به عفونت درمان شوند.

پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی؛ راهکارهای مؤثر، مطمئن و علمی

در صورت داشتن تماس جنسی، با اقدامات زیر می‌توانیم خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را کاهش بدهیم:

• انجام آزمایش‌های تشخیصی و غربالگری مرتبط، برای خود و شریک جنسی قبل از شروع رابطه جنسی
• استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی؛ استفاده صحیح از کاندوم به طور قابل توجهی خطر ابتلا و انتقال این عفونت‌ها را کاهش می‌دهد اما به طور کامل از بین نمی‌برد.
• دریافت واکسن‌های مربوط به HPV و هپاتیت B

درمان عفونت‌های مقاربتی؛ اقدام سریع برای جلوگیری از شدت بیشتر

آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند عفونت‌های مقاربتی را که توسط باکتری‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شوند، درمان کنند، اما عفونت‌های مقاربتی ناشی از ویروس‌ها درمان قطعی ندارند، هرچند داروهای ضد ویروسی در بیشتر موارد می‌توانند علائم و خطر انتقال عفونت را کاهش بدهند.

در صورت ابتلا به یک عفونت مقاربتی، مهم است که تحت درمان قرار بگیریم؛ چراکه بعضی از انواع عفونت‌های مقاربتی در صورت عدم درمان می‌توانند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. برای مثال عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) شایع‌ترین عفونت مقاربتی (STI) است (5) و سالانه با بیش از ۳۱۱ هزار مرگ ناشی از سرطان دهانه رحم مرتبط است(1). در حال حاضر دارویی برای درمان قطعی عفونت HPV در دسترس نیست و اگر عفونت HPV منجر به مشکلات جدی‌ شود، پزشک در مورد گزینه‌های درمانی تصمیم‌گیری می‌کند. هرچند بعضی مکمل‌ها با تقویت سیستم‌ایمنی می‌توانند به روند موثرتر و سریع‌تر بهبود این بیماری کمک کنند.

نواکسا محصول داروسازی دکترعبیدی، تنها مکمل AHCC تخصصی (AHCC Pro) موجود در ایران است که بهترین راه‌حل برای کمک به پاکسازی سریع ویروس (با تقویت سیستم‌ایمنی)، به منظور کاهش انتقال آن و در نتیجه پیشگیری از سرطان‌های مرتبط با آن به‌شمار می‌آید. شرکت ژاپنی آمینوآپ تنها تولید‌کننده AHCC در دنیاست و محصول AHCC Pro را به‌صورت انحصاری، در اختیار داروسازی دکتر عبیدی قرارداده است.

همچنین شروع درمان عفونت‌های مقاربتی در سریع‌ترین زمان ممکن، بسیار مهم است تا از انتقال عفونت به دیگران جلوگیری شود و عوارض بلندمدت آن هم کاهش پیدا کنند. ضمن این‌که شرکای جنسی اخیر فرد باید درمان شوند تا از ابتلای مجدد و گسترش بیشتر عفونت جلوگیری شود و لازم است در مورد این‌که تا چه مدت بعد از درمان باید از برقراری رابطه جنسی پرهیز کنیم، با پزشک مشورت شود.

IR-1027-ABD-4302-AS

منابع:

1. https://www.who.int
2. https://medlineplus.gov
3. https://www.nichd.nih.gov/
4. https://www.nhs.uk/
5. https://www.cdc.gov/