تمامی مطالب علمی این سایت، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.
Medically Approvedمنظور از رفلاکس در حاملگی چیست؟
آنچه در این مطلب می‌خوانیم:
خلاصه صوتی این محتوا را بشنویم:
خلاصه صوتی این محتوا را بشنویم:
بیش از نیمی از خانم‌ها در دوران حاملگی به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری علائم سوزش سردل و رفلاکس را تجربه می‌کنند. سوزش سردل، به دلیل بازگشت اسید معده به داخل مری و تحریک شدن مری و به صورت احساس سوزش و ناراحتی در قفسه سینه بروز پیدا می‌کند.
معمولا اصطلاح سوزش سردل و رفلاکس به یک منظور استفاده می‌شوند اما هر کدام تعریف جداگانه‌ای دارند که در ادامه توضیح خواهیم داد.
- رفلاکس اسید؛ به معنی بازگشت محتویات اسیدی معده به داخل مری است.
- سوزش سردل؛ یکی از نشانه‌های رفلاکس اسید است که به صورت ناراحتی و سوزش در قفسه سینه، گلو و حتی احساس تلخی دهان ظاهر می‌شود.
علائم رفلاکس اسید در دوران بارداری چیست؟
علائم رفلاکس یا سوءهاضمه در دوران بارداری به شرح زیر است:
- احساس درد و سوزش در قفسه سینه
- احساس پری، سنگینی و نفخ
- احساس تلخی در دهان
- گلودرد یا سرفه
- احساس تهوع
- استفراغ
این علائم معمولا بعد از خوردن غذا، زمانی که فرد دراز می‌کشد یا هنگام خم شدن به وجود می‌آید.
دلیل به وجود آمدن علائم رفلاکس در دوران بارداری
طی فرآیند هضم، مواد غذایی از طریق مری وارد معده می‌شود. در محل اتصال مری به معده لایه عضلانی وجود داشته که به آن اسفنکتر تحتانی مری گفته می‌شود و مشابه دریچه عمل می‌کند؛ به این صورت که به مواد غذایی اجازه ورود به معده را داده و از بازگشت محتویات معده به مری جلوگیری می‌کند.
زمانی که این دریچه عضلانی به هر دلیلی کارایی کامل نداشته باشد، اسید معده وارد مری شده و باعث بروز علائم سوزش و ناراحتی در اثر تحریک مری می‌شود. در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی که اتفاق می‌افتد اسفنگتر تحتانی مری تا حدودی انقباض طبیعی خود را از دست داده و منجر به بروز علائم رفلاکس می‌شود.
علاوه بر تغییرات هورمونی، زمانی که جنین رشد می‌کند به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری رحم برای تطابق بزرگ شده و با ایجاد فشار روی معده باعث بازگشت محتویات معده به داخل مری و بروز سوءهاضمه می‌شود.
چه کسانی در دوران حاملگی بیشتر به علائم رفلاکس مبتلا می‌شوند؟
در صورتی که مادر باردار شرایط زیر را داشته باشد، با احتمال بیشتری به رفلاکس مبتلا می‌شود:
- قبل از حاملگی علائم سوءهاضمه داشته باشد.
- سابقه بارداری قبلی داشته باشد.
- در مراحل انتهایی بارداری باشد.
درمان‌های خانگی برای رفع علائم رفلاکس در بارداری
تغییرات سبک زندگی بهترین و ایمن‌ترین روش برای رفع علائم رفلاکس در دوران بارداری است. برخی از این توصیه‌ها به شرح زیر است:
- وعده‌های غذایی با حجم کم و به دفعات بیشتری در طول روز مصرف شوند.
- غذا به طور کامل جویده شود.
- از مصرف غذا دقیقا قبل از خوابیدن خودداری شود.
- از مواد غذایی که باعث بروز علائم رفلاکس می‌شود پرهیز شود. از جمله: غذاهای چرب و پرادویه، شکلات، مرکبات، کافئین و نوشیدنی‌های گازدار
- حین غذا خوردن از نوشیدن آب خودداری شود.
- تا حداقل یک ساعت بعد از خوردن غذا از دراز کشیدن پرهیز شود. راه رفتن مختصر به هضم راحت‌تر مواد غذایی و رفع علائم کمک می‌کند.
- بهتر است لباس‌های راحت و گشاد پوشیده شود.
- وزن بدن بهتر است در محدوده نرمال حفظ شده و از اضافه وزن پیشگیری گردد.
- از بالش اضافه برای زیر سر هنگام خوابیدن استفاده شود.
- بهتر است فرد روی پهلوی سمت چپ بخوابد.
- جویدن آدامس بعد از صرف غذا باعث می‌شود ترشحات بزاقی تا حدودی اسید معده را خنثی کرده و از بروز علائم پیشگیری کند.
- در صورت بروز علائم می‌توان یک لیوان شیر یا ماست مصرف کرد.
درمان دارویی رفلاکس در حاملگی
در صورتی که علائم رفلاکس با توصیه‌های گفته شده برطرف نشود، پزشک ممکن است داروهای کاهنده اسید معده که مصرف آن‌ها در دوران بارداری بی‌خطر است، تجویز کند. این داروها عبارتند از:
- داروهای مهار کننده پمپ پروتون
- داروهای مسدود کننده گیرنده H2
- و برخی داروها مثل کلسیم کربنات یا منیزیوم هیدروکساید
در صورت مصرف مکمل آهن باید حتما به پزشک معالج اطلاع داده شود، چون برخی از داروهای ضد اسید ممکن است با مکمل آهن تداخل داشته باشند.
توجه به این نکته ضروری است که هر گونه دارویی در دوران بارداری فقط باید با صلاح‌دید پزشک مصرف شود.
در صورت داشتن رفلاکس در دوره بارداری چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه شود؟
خانم‌های باردار در صورت داشتن علائم شدید و مداوم سوءهاضمه یا سوزش سردل که با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نمی‌کند، باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند.
گاهی اوقات درد و سوزشی که فرد در دوران بارداری تجربه می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری مثل پره‌اکلامپسی (افزایش فشارخون در دوران بارداری) باشد که نیاز به رسیدگی فوری دارد. سایر علائم پره‌اکلامپسی عبارت است از:
- افزایش فشارخون
- تورم صورت، دست‌ها و پاها
- سردرد شدید
- مشکلات بینایی
همچنین درصورتی که مادر باردار دارای علائم زیر باشد باید سریع به پزشک مراجعه کند:
- درد و سوزش سردل که فرد را از خواب بیدار می‌کند.
- اختلال در بلع داشته باشد.
- استفراغ خونی داشته باشد.
- مدفوع بیمار تیره رنگ شده باشد.
- بیمار دچار کاهش وزن شده باشد.
- مادر برای اولین بار درد و سوزش قفسه سینه را تجربه کند بدون علائم هشداردهنده قبلی.
IR-0825-ABD-9933-AS
منابع: nhs , my.clevelandclinic , healthline , webmd , medicalnewstoday
در موقع ناهار و شام بعداز خوردن غذا همش حس میکنم که غذا در گلویم مانده و پایین نرفته(در هفته هشتم بارداری هستم)با راه رفتن هم این مشکل حل نمیشه چیکار کنم؟