1403/12/19
زگیل تناسلی و علائم آن در زنان و مردان
زگیل تناسلی شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با تبخال تناسلی دارد. در این مقاله ضمن آشنایی با زگیل تناسلی، مهمترین تفاوت‌های آن با تبخال تناسلی را بازگو می‌نماییم.
گاستروانتریت (اسهال و استفراغ) عفونی حاد، یک بیماری شایع است که در سراسر جهان دیده می‌شود. این بیماری می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و در بیشتر موارد توسط عوامل ویروسی ایجاد می‌شود که به آن گاستروانتریت ویروسی گفته می‌شود. در این مطلب به این بیماری، علل، عوارض، درمان و راه‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم.
اسهال و استفراغ ویروسی چیست؟
اسهال و استفراغ ویروسی که آن را با نام گاستروانتریت ویروسی (Viral Gastroenteritis) هم می‌شناسیم، نوعی عفونت روده‌ای است. عامل این نوع گاستروانتریت، ویروس‌ها هستند. ویروس‌های عامل گاستروانتریت می‌توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند.
اسهال و استفراغ ویروسی یک بیماری حاد است؛ به این معنی که به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد و برای مدت کوتاهی طول می‌کشد. این بیماری در بیشتر موارد، کمتر از یک هفته طول می‌کشد و بیشتر افراد مبتلا به آن خود‌به‌خود و بدون درمان دارویی بهبود پیدا می‌کنند. در بعضی موارد، اسهال و استفراغ ویروسی ممکن است علائم شدیدی ایجاد کند یا به کم‌آبی بدن منجر شود.
علائم اسهال و استفراغ ویروسی
علائم گاستروانتریت ویروسی عبارتند از:
- اسهال آبکی
- درد شکم یا دل‌پیچه
- حالت تهوع یا استفراغ
- گاهی تب
عوارض اسهال و استفراغ ویروسی
کم‌آبی شایع‌ترین عارضه گاستروانتریت ویروسی است. استفراغ یا اسهال ناشی از گاستروانتریت ویروسی باعث می‌شود، بدن مایعات و الکترولیت‌هایش را از دست بدهد. در صورت عدم جایگزینی مایعات و الکترولیت‌ها، ممکن است دچار کم‌آبی شویم که در نتیجه آن بدن نمی‌تواند عملکرد صحیحی داشته باشد.
کم‌آبی به‌ویژه در کودکان، سالمندان و افرادی که سیستم‌ایمنی ضعیفی دارند، خطرناک است و در صورت عدم‌درمان می‌تواند به مشکلات جدی مثل آسیب اندام‌ها، شوک، کما یا حتی مرگ منجر شود.
علائم کم‌آبی ناشی از اسهال و استفراغ ویروسی در بزرگسالان
علائم کم آبی که شایع‌ترین عارضه گاستروانتریت ویروسی است، در بزرگسالان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تشنگی شدید و خشکی دهان
- کاهش حجم ادرار
- احساس خستگی
- ادرار تیره‌رنگ
- چشم‌ها یا گونه‌های گود‌افتاده
- سبکی سر یا غش کردن
علائم کم‌آبی ناشی از اسهال و استفراغ ویروسی در نوزادان و کودکان
اگر پدر، مادر یا مراقب یک نوزاد یا کودک خردسال مبتلا به گاستروانتریت ویروسی هستیم، لازم است به علائم زیر که می‌توانند نشان‌دهنده کم‌آبی باشند، توجه کنیم.
- تشنگی
- کاهش حجم ادرار یا خشک بودن پوشک به مدت سه ساعت یا بیشتر
- بی‌حالی
- خشکی دهان
- نداشتن اشک هنگام گریه کردن
- گودافتادگی چشم‌ها یا گونه‌ها
چه زمانی باید سریع به پزشک مراجعه کنیم؟
گاستروانتریت ویروسی اگر به کم‌آبی منجر شود، می‌تواند خطرناک شود. در صورت بروز علائم کم‌آبی، لازم است خیلی سریع به پزشک مراجعه کنیم، چرا که در صورت بروز کم‌آبی شدید، ممکن است به درمان در بیمارستان نیاز داشته باشیم.
همچنین بعضی علائم که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، ممکن است نشان‌دهنده این باشند که فرد بیمار دچار فرم شدید گاستروانتریت ویروسی، کم‌آبی یا یک مشکل سلامتی جدی‌تر (چیزی به غیر از گاستروانتریت ویروسی) شده است که در این شرایط لازم است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند.
در بزرگسالان:
- تغییر در وضعیت ذهنی (مثل تحریک‌پذیری یا کمبود انرژی)
- طول کشیدن اسهال بیش از دو روز
- تب شدید
- استفراغ مکرر
- دفع مدفوع شل شش مرتبه یا بیشتر در روز
- درد شدید شکم
- مدفوع سیاه یا حاوی خون یا چرک
- علائم کم‌آبی بدن
همچنین اگر فرد نمی‌تواند مایعات کافی بنوشد یا بعد از نوشیدن مایعات بهبود پیدا نمی‌کند، مسن یا باردار است، سیستم‌ایمنی ضعیفی دارد یا دچار سایر بیماری‌ها است، در صورت داشتن علائم گاستروانتریت ویروسی باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کند.
در کودکان و نوزادان:
به طور کلی اگر نوزاد یا کودکی علائم اسهال و استفراغ ویروسی را دارد، بهتر است با پزشک مشورت کنیم. اسهال به ویژه در نوزادان و شیرخواران می‌تواند خطرناک باشد و تنها در یک یا دو روز منجر به کم‌آبی شدید شود. کودک دچار کم‌آبی در صورت عدم درمان در معرض خطر مرگ قرار دارد.
ضمن این‌که در صورت مشاهده هرکدام از علائم زیر در کودکان یا نوزادان باید هرچه سریع‌تر از پزشک کمک بگیریم:
- تغییر در وضعیت ذهنی کودک (مثل تحریک‌پذیری یا بی‌حالی)
- طول کشیدن اسهال بیش از یک روز
- بروز هر گونه تب در نوزادان
- تب بالا در کودکان بزرگتر
- دفع مکرر مدفوع شل
- استفراغ مکرر
- درد شدید شکم
- علائم یا نشانه‌های کم‌آبی
- مدفوع سیاه یا حاوی خون یا چرک
همچنین اگر فرد دچار علائم اسهال و استفراغ ویروسی، نوزاد است، نارس به دنیا آمده، سابقه بیماری‌های دیگری را دارد، نمی‌تواند مایعات کافی بنوشد یا علائمش بعد از نوشیدن مایعات بهبود پیدا نمی‌کند هم، باید خیلی سریع به پزشک مراجعه شود.
علت‌های اسهال و استفراغ ویروسی
ویروس‌های مختلفی می‌توانند باعث گاستروانتریت ویروسی شوند که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:
نوروویروس (شایع‌ترین علت گاستروانتریت ویروسی)، روتاویروس، آدنوویروس و آستروویروس.
نوروویروس می‌تواند به عفونت در هر سنی منجر شود. روتاویروس، آدنوویروس و آستروویروس معمولاً نوزادان و کودکان خردسال را آلوده می کنند، اما می‌توانند بزرگسالان را هم آلوده کنند.
ویروس‌های عامل این بیماری می‌توانند در هر زمانی از سال باعث ابتلای افراد به آن شوند.
آیا ویروس آنفلوانزا باعث اسهال و استفراغ ویروسی می‌شوند؟
ویروس‌های عامل آنفلوانزا باعث گاستروانتریت ویروسی نمی‌شوند، بلکه به عفونت سیستم تنفسی منجر می‌شوند، در حالی که گاستروانتریت ویروسی یک نوع عفونت روده‌ای است.
آیا ویروس‌ها تنها عامل اسهال و استفراغ هستند؟
فراموش نکنیم که انواع دیگری از گاستروانتریت (غیر از گاستروانتریت ویروسی) هم وجود دارند که عامل آن‌ها ممکن است باکتری‌ها، انگل‌ها و… باشند.
اسهال و استفراغ ویروسی چگونه منتقل می‌شود؟
اسهال و استفراغ ویروسی از راه تماس با مدفوع یا استفراغ فرد آلوده، از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند.
ابتلای ما به اسهال و استفراغ ویروسی، به‌معنای وجود ویروس در مدفوع و استفراغ ماست و این ویروس به ویژه در صورت عدم شستن کامل دست‌ها بعد از استفاده از دستشویی، ممکن است از راه باقی‌مانده های مدفوع یا استفراغ روی دست، پخش شود و از راه‌های زیر افراد دیگر را آلوده کند:
- لمس سطوح یا اشیاء مورد استفاده توسط افراد دیگر
- آماده یا سرو کردن غذا و نوشیدنی برای افراد دیگر
- تماس یا دست دادن با افراد دیگر
افراد آلوده بدون علامت هم، می‌توانند ویروس را پخش کنند. برای مثال، نوروویروس ممکن است پیش از بروز علائم و تا دو هفته بعد از بهبودی هم در مدفوع فرد آلوده وجود داشته باشد.
نوروویروس که یکی از عوامل ایجاد گاستروانتریت ویروسی است، قدرت انتقال زیادی هم دارد، به این معنی که به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. این ویروس می‌تواند ماه‌ها روی سطوح آلوده به آن، زنده بماند.
گاستروانتریت ویروسی ممکن است در مهدکودک‌ها، مدارس، خانه‌های سالمندان، رستوران‌ها و مکان‌های دیگری که در آن‌ها افراد به صورت گروهی جمع می‌شوند، گسترش پیدا کند.
آب آلوده به مدفوع حاوی ویروس هم می‌تواند از راه آلوده کردن غذاها و نوشیدنی‌ها، به ابتلای دیگران منجر شود. افرادی که در آب‌های آلوده شنا می‌کنند هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
پزشک چگونه اسهال و استفراغ ویروسی را تشخیص می‌دهد؟
در بیشتر موارد، پزشک گاستروانتریت ویروسی را بر اساس علائم ما تشخیص می‌دهد. اگر علائم خفیف باشند و فقط برای مدت کوتاهی طول بکشند، معمولاً نیازی به آزمایش نخواهیم داشت.
در بعضی موارد، بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش مدفوع برای تشخیص گاستروانتریت ویروسی انجام می‌شود. همچنین ممکن است پزشک برای بررسی از نظر سایر مشکلات احتمالی آزمایش‌های دیگری هم درخواست کند.
درمان اسهال و استفراغ ویروسی در کودکان و بزرگسالان
در بیشتر موارد، افراد مبتلا به گاستروانتریت ویروسی خود‌به‌خود و بدون درمان دارویی بهبود پیدا می‌کنند. ما میتوانیم گاستروانتریت ویروسی را با جایگزینی مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته برای جلوگیری از کم‌آبی درمان کنیم. اما اگر کودک ما علائم گاستروانتریت ویروسی را دارد، لازم است به پزشک مراجعه کنیم.
تحقیقات نشان می‌دهند که پیروی از یک رژیم غذایی خاص به درمان گاستروانتریت ویروسی کمک نمی‌کند.
جایگزینی مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته در کودکان و بزرگسالان
درصورت ابتلا به اسهال و استفراغ ویروسی، لازم است برای جلوگیری از کم‌آبی یا درمان کم‌آبی خفیف، مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته را با مصرف مایعات فراوان جایگزین کنیم و اگر استفراغ مانع نوشیدن می‌شود، سعی کنیم کم‌کم و جرعه‌جرعه مایعات شفاف بنوشیم.
بیشتر بزرگسالان مبتلا به گاستروانتریت ویروسی می‌توانند مایعات و الکترولیت‌ها را با مصرف آب، آب‌میوه طبیعی یا آب ِ گوشت جایگزین کنند.
اگر کودک مبتلا به گاستروانتریت ویروسی باشد، برای جایگزینی مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته، میتوانیم به او ORS (محلولهای آبرسان خوراکی) بدهیم. این محلول‌ها حاوی آب، قند و نمک (الکترولیت) است. در مورد استفاده از این محلول‌ها برای نوزادان و شیرخواران باید با پزشک مشورت کنیم و باید به نوزادان و شیرخواران مثل همیشه، شیر مادر یا شیر خشک بدهیم.
سالمندان، افراد مبتلا به ضعف سیستم‌ایمنی و بزرگسالان مبتلا به اسهال شدید یا دارای علائم کم‌آبی هم باید از محلولهای آبرسان خوراکی استفاده کنند.
پیشگیری از اسهال و استفراغ ویروسی
با انجام کارهای زیر، میتوانیم به جلوگیری از ابتلا یا گسترش عفونت‌هایی که باعث اسهال و استفراغ ویروسی می‌شوند کمک کنیم:
– شستن کامل دست‌ها با آب و صابون در همه شرایط زیر:
• بعد از رفتن به دستشویی
• بعد از تعویض پوشک
• قبل و بعد از تهیه یا خوردن غذا
– ضدعفونی کردن سطوحی که ممکن است با مدفوع یا استفراغ آلوده در تماس بوده باشند.
– شستن لباس‌ها یا ملحفه‌های آلوده به مدفوع یا استفراغ فرد بیمار، با مواد شوینده.
– استفاده از دستکش پلاستیکی در زمان دست زدن به لباس‌های کثیف و شستن دست‌ها بعد از این‌کار.
– تهیه نکردن غذا برای دیگران در زمان ابتلا به گاستروانتریت ویروسی و تا دو روز بعد از برطرف شدن علائم آن.
– به‌خوبی شستن میوه‌ها و سبزیجات قبل از استفاده.
– کامل پختن انواع گوشت.
در صورت ابتلا به اسهال و استفراغ ویروسی چه چیزهایی بخوریم؟
در دوره ابتلا به اسهال و استفراغ ویروسی باید مایعات زیادی بنوشیم تا مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته را جایگزین کنیم.
در زمان ابتلا به گاستروانتریت ویروسی ممکن است بعد از خوردن غذا استفراغ کنیم یا برای مدت کوتاهی اشتهای خود را از دست بدهیم. وقتی که اشتهایمان برگشت، میتوانیم حتی با وجود اسهال، به رژیم غذایی عادی خود بازگردیم.
در صورت ابتلای کودکان به گاستروانتریت ویروسی، باید به محض بازگشت اشتهای آن‌ها، آن‌ها را به رژیم غذایی عادی بازگردانیم. نوزادان و شیرخواران هم باید مثل همیشه، با شیر مادر یا با شیر خشک تغذیه بشوند.
در صورت ابتلا به اسهال و استفراغ ویروسی باید از خوردن چه خوراکی‌هایی بپرهیزیم؟
تحقیقات نشان می‌دهند که محدود کردن رژیم غذایی، کمکی به درمان گاستروانتریت ویروسی نمی‌کند و بیشتر متخصصان هم پیروی از یک رژیم غذایی محدود را در زمان ابتلا به این بیماری توصیه نمی‌کنند.
در بعضی افراد، ممکن است بعضی مواد غذایی علائمی مثل اسهال را بدتر کنند، از جمله:
- نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل قهوه و چای و بعضی از نوشابه‌های گازدار.
- غذاهای چرب، مثل غذاهای سرخ شده، پیتزا و فست فودها.
- غذاها و نوشیدنی‌های حاوی مقادیر زیاد قندهای ساده، مثل نوشیدنی‌های شیرین و برخی آب‌میوه‌ها.
- شیر و فرآورده‌های لبنی حاوی لاکتوز (بعضی از افراد بعد از بهبودی هم تا یک ماه یا بیشتر، در هضم لاکتوز مشکل دارند)
به طور کلی، با توجه به عارضه مهم گاستروانتریت (کم‌آبی)، لازم است با افزایش آگاهی خود از این بیماری، رعایت نکات بهداشتی و توجه به علائم کم‌آبی، از خود و کودکانمان در مقابل این عفونت شایع مراقبت کنیم.
IR-0527-ABD-3615-AS
دیدگاه کاربران