نقش منیزیم در بدن چیست؟

منیزیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی است که نقش بسیار حیاتی در قسمت‌های مختلف بدن از جمله عضلات،عملکرد سیستم عصبی، تنظیم فشار خون و حمایت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند.دریافت مقدار کافی منیزیم می‌تواند از بیماری‌هایی مثل آلزایمر، دیابت نوع دو،میگرن و بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری کند.

بدن انسان دارای حدود ۲۵ گرم منیزیم است که از این مقدار ۵۰-۶۰درصد آن توسط سیستم اسکلتی ذخیره شده و مابقی آن هم در عضلات، مایعات بدن و بافت نرم وجود دارد.

بسیاری از مردم به اندازه کافی منیزیم از طریق رژیم غذایی دریافت نمی‌کنند با این وجود احتمال بروز عوارض ناشی از کمبود منیزیم در افراد سالم بسیار کم است.
پزشکان کمبود منیزیم را عامل بسیاری از مشکلات سلامتی می‌دانند، بنابراین بهتر است مقدار توصیه شده روزانه‌ی منیزیم را دریافت کنیم.

 

خواص منیزیم برای بدن چیست؟

در اینجا به برخی فواید منیزیم در بدن اشاره می‌کنیم:

  • سلامت استخوان‌ها

گرچه اکثر تحقیقات روی نقش کلسیم در سلامت استخوان‌ها متمرکز شده، اما منیزیم هم برای داشتن ساختار اسکلتی سالم ضروری است.

منیزیم سلامت استخوان‌ها را هم به صورت مستقیم و هم غیر مستقیم با تنظیم سطح کلسیم و ویتامین دی بهبود می‌بخشد.

دریافت مقدار کافی منیزیم با افزایش تراکم استخوان و کاهش ریسک پوکی استخوان در خانم‌ها بعد از یائسگی ارتباط مستقیم دارد.

  • دیابت

رژیم غذایی غنی از منیزیم ریسک ابتلا به دیابت نوع دو را کم می‌کند؛که می‌تواند به دلیل نقش منیزیم در سازوکار انسولین و کنترل قند باشد.

بیشتر مبتلایان به دیابت سطح منیزیم بدنشان پایین است. همچنین منیزیم شرایط مقاومت به انسولین را تشدید می‌کند.

هرچند هنوز شواهد بیشتری نیاز است تا پزشکان بتوانند از منیزیم برای کنترل قند در افراد دیابتی به صورت روتین استفاده کنند.

  • سلامت قلب و عروق

بدن برای حفظ سلامت عضلات از جمله عضله قلب به منیزیم نیاز دارد.کمبود منیزیم ریسک ابتلا به بماری‌های قلبی عروقی را زیاد می‌کند. کمبود منیزیم در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی شایع است. پزشکان گاهی اوقات از منیزیم در درمان نارسایی قلبی استفاده میکنند که خطر ایجاد آریتمی را کم می‌کند.

همچنین خطر مرگ و میر در بیمارانی که بعد از حمله قلبی منیزیم دریافت می‌کنند کاهش می‌یابد.

از طرفی منیزیم با کاهش سطح فشارخون که یکی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی است، به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند.

  • پیشگیری از حمله‌های میگرن

همانطور که اشاره کردیم منیزیم به عملکرد سیستم عصبی کمک کرده و می‌تواند در پیشگیری از حمله‌ها و کاهش درد میگرن موثر باشد.

  • بهبود علائم سندرم پیش قاعدگی

دریافت مکمل منیزیم می‌تواند در بهبود علائم سندرم پیش قاعدگی مثل نفخ، حساسیت پستان‌ها و وضعیت روحی اثرگذار باشد.

  • کاهش علائم مربوط به اضطراب

افزایش دریافت منیزیم با کاهش علائم افسردگی و اختلالات اضطرابی همراهی دارد.

  • بهبود شرایط خواب

افزایش دریافت منیزیم از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌‌ها ممکن است به درمان مشکلات خواب کمک کرده باعث بهبود کیفیت خواب شود.

بیشتر بخوانید: ویتامین K چیست ؛ شناخت علائم و نحوه درمان کمبود ویتامین کا

مقدار مورد نیاز منیزیم در بدن چقدر است؟

مقدار توصیه شده روزانه منیزیم با توجه به سن و جنسیت متفاوت است. در افراد بالغ این مقدار روزانه در خانم‌ها 310-320 میلی‌گرم و در آقایان 400-420 میلی‌گرم برآورد شده است. مقدار مورد نیاز منیزیم در کودکان و نوجوانان کمتر از افراد بالغ است.

 

علت کمبود منیزیم در بدن

اگرچه منیزیم در مواد غذایی متنوعی وجود دارد، تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از مردم مقدار توصیه شده منیزیم را دریافت نمی‌کنند.

کمبود خفیف سطح منیزیم در افراد سالم باعث ایجاد علائم نمی‌شود. از طرفی بدن هم با افزایش جذب منیزیم از روده و مانع شدن از دفع آن از طریق ادرار به حفظ سطح منیزیم بدن کمک می‌کند.

کمبود واقعی منیزیم زمانی اتفاق می‌افتد که برای مدت طولانی منیزیم دریافتی از طریق رژیم غذایی کم باشد، سوء جذب داشته باشیم، یا دفع مقدار زیادی منیزیم به خاطر مصرف زیاد الکل یا بعضی داروها(مثل برخی آنتی2بیوتیک‌ها و داروهای ادرارآور)وجود داشته باشد.

 

علائم کمبود منیزیم در بدن

علائم کمبود منیزیم در بدن شامل موارد زیر است:

  • از دست دادن اشتها
  • تهوع و استفراغ
  • ضعف و خستگی

در صورتی که کمبود منیزیم درمان نشود می‌تواند علائم جدی‌تری از جمله موارد زیر ایجاد کند:

  • بی حسی و مور مور شدن دست و پاها
  • تشنج
  • تغییرات ریتم قلبی
  • گرفتگی‌های عضلانی

 

تشخیص کمبود منیزیم در بدن چگونه است؟

در صورتی که علائم کمبود منیزیم در ما وجود داشته باشد پزشک بعد از بررسی شرح حال و معاینه بالینی از آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح سرمی منیزیم در بدن استفاده می‌کند.

سطح نرمال منیزیم خون بین 1.46 الی 2.68 میلی‌گرم در هر دسی لیتر است.

در کنار آزمایش منیزیم پزشک ممکن است آزمایشات دیگر و نوار قلب هم برای بررسی بیشتر علل و عوارض کمبود منیزیم درخواست کند.

 

چه افرادی بیشتر در خطر کمبود منیزیم هستند؟

عوامل خطر ایجاد کننده کمبود منیزیم شامل موارد زیر است:

  • سوء مصرف الکل

کسانی که برای مدت طولانی مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنند به دلیل اختلال جذبی که به دنبال آن به وجود می‌آید و همچنین دفع مقدار زیادی منیزیم از طریق ادرار در معرض ابتلا به کمبود منیزیم هستند.

  • سن بالا

افراد مسن به طور طبیعی منیزیم کمتری از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کنند؛ علاوه بر این مصرف دارو به خاطر بیماریهای مزمن در این افراد بیشتر است که می‌تواند سطح ذخیره منیزیم بدن را کم کند.

  • شرایط ایجاد کننده سوء جذب

منیزیم بیشتر از طریق روده باریک جذب می‌شود. به همین خاطر بیماری هایی مثل سلیاک و بیماری التهابی روده که به آن کرون هم گفته می‌شود با جلوگیری از جذب منیزیم بدن ما را با کمبود منیزیم مواجه می‌کند.

  • دیابت نوع ۲

مقاومت به انسولین و کنترل ناکافی قند در افراد دیابتی باعث افزایش قند خون می‌شود؛ در نتیجه کلیه برای حذف قند اضافی بدن مقدار بیشتری ادرار تولید کرده و منیزیم هم از این طریق دفع می‌شود.

بیشتر بخوانید: مواد معدنی مورد نیاز بدن + علائم و عوارض کمبود آنها

منابع طبیعی تامین منیزیم چیست؟

بسیاری از مواد غذایی که ما مصرف می‌کنیم دارای مقدار زیادی منیزیم هستند. بهترین منابع برای منیزیم مواد غذایی زیر هست:

  • بادام، بادام هندی، بادام زمینی
  • اسفناج
  • کره بادام زمینی
  • سویا، شیر سویا
  • سیب‌زمینی همراه با پوست
  • موز
  • شکلات
  • شیر، ماست
  • لوبیا

 

درمان کمبود منیزیم

درمان کمبود منیزیم بستگی به شدت آن دارد.

در موارد خفیف با توصیه پزشک می‌توانیم از مکمل‌های خوراکی حاوی منیزیم استفاده کنیم.

موارد شدید با نظر پزشک معالج ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت مایعات حاوی منیزیم به صورت تزریقی باشد.

 

مسمومیت با منیزیم

مسمویت با منیزیم به دنبال مصرف مواد غذایی بسیار نادر است چون کلیه‌ها همیشه مقدار اضافی منیزیم را از بدن دفع می‌کنند.

این شرایط در افرادی دیده می‌شود که برای مدت طولانی دوزهای بالای مکمل منیزیم را مصرف کرده اند یا کسانی که مشکلات کلیه دارند و نمی‌توانند منیزیم اضافی را دفع کنند.

علائم مسمومیت با منیزیم شامل موارد زیر است:

  • تهوع، استفراغ
  • اسهال
  • افسردگی
  • ضعف عضلانی
  • افت فشار خون
  • حمله قلبی

 

منابع: hsph.harvard , medicalnewstoday, healthline , Cleveland Clinic 

IR-0125-ABD-9099-AS