ویروس کرونا چیست؟

ویروس کرونا از خانواده ویروسی کروناویریده هستند که به وفور در میان انسان‌ها و سایر پستانداران یافت می‌شوند. اگرچه بیشتر عفونت‌های انسانی ناشی از ویروس‌های کرونا، خفیف هستند، اما در دو دهه گذشته، دو ویروس بتاکرونا، در مجموع بیش از ده هزار نفر را به عفونت حاد و شدید تنفسی (ناشی از ویروس SARS-CoV) و سندروم تنفسی خاورمیانه (ناشی از ویروس MERS-CoV) مبتلا کردند که با مرگ و میر بالا همراه بود: ده درصد برای SARS-CoV و 37 درصد برای MERS-CoV. آن تعداد از ویروس‌های کرونا که تاکنون شناخته شده‌اند فقط نوک کوه یخ هستند و بخش بزرگ و ناشناخته‌ای از آنها پتانسیل این را دارند که باعث حوادث تازه و شدیدی برای جانوران و شاید انسان‌ها بشوند.

در نیمه نخست دی ۱۳۹۸، افرادی با علائم بیماری بسیار شبیه به ذات‌الریه ویروسی، با دلیل ناشناخته در شهر ووهان از استان هوبی کشور چین گزارش شدند. در آزمایش‌های انجام‌شده یک ویروس کرونای تازه کشف شد که در ابتدا نام ویروس تازه کرونای ۲۰۱۹ (۲۰۱۹-nCoV) به آن اختصاص داده شد و هم اکنون با نام رسمی SARS-CoV-2 خوانده می‌شود. بیماری حاصل از عفونت با این ویروس COVID-19 نامیده شده است از آن زمان تاکنون شمار بیشتری از افراد مبتلا در کشورهای چین، تایلند، ژاپن، کره جنوبی و آمریکا و ایران و بسیاری کشورهای دیگر گزارش شده‌اند.

بیشتر بخوانید: علائم کرونا – تفاوت سرماخوردگی و کرونا

انتقال ویروس کرونا

بیشتر موارد تایید شده عفونت COVID-19 در چین که فوت شدند، سابقه تماس مستقیم با بازار غذاهای دریایی هوانان را داشته‌اند و بقیه افراد به یک بیماری زمینه‌ای مبتلا بوده‌اند. دیابت، فشار خون و بیماری‌های قلبی به‌ترتیب شایع‌ترین بیماری‌های زمینه‌ای بودند که به   COVID-19  مبتلا شدند. حدود ۷۳ درصد مبتلایان مرد بودند و هیچ یک از مبتلایان کودک یا نوجوان نبودند.

به هر حال، شواهد موجود نشان می‌دهد که این ویروس تازه می‌تواند به‌راحتی از انسانی به انسان دیگر سرایت کند. آزمایش ویروس روی ادرار و مدفوع مبتلایان فعلی در تقریبا همه موارد منفی بوده است و به نظر می‌رسد انتقال ویروس از راه تنفسی صورت می‌گیرد، به همین دلیل استفاده از ماسک‌های‌N95  برای کادر پزشکی بشدت توصیه می‌شود. استفاده درست از ماسک طوری که هوا نتواند از لبه‌های آن وارد یا خارج شود اهمیت زیادی دارد.

 

علائم عفونت ویروس کرونا

در تقریبا همه موارد، این بیماری با تب آغاز می‌شود. سرفه، درد عضلانی، خستگی و بی‌حالی از علائمی هستند که پس از تب در بیماران دیده می‌شوند. فقط یک سوم کسانی که سرفه می‌کنند، با سرفه خلط دفع می‌نمایند. نیمی از همه بیماران با گذشت زمان (حدود یک هفته پس از آغاز علائم)، دچار تنگی‌نفس می‌شوند و برخی از همین بیماران هستند که شاید به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نیاز داشته باشند. یک سوم کل بیماران، به سبب نیاز به دریافت اکسیژن با جریان یا فشار بیشتر و برطرف شدن کمبود اکسیژن خون در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده اند. سردرد، خلط حاوی خون و اسهال در تعداد بسیار کمی از بیماران ممکن است دیده شود.

ممکن است سندروم حاد تنفسی، حضور RNA ویروس در خون، آسیب حاد قلبی یا عفونت ثانویه در طول دوره بیماری به علائم اصلی بیماری افزوده شود. متاسفانه شاید برخی بیماران (آمار فعلی حدود 2 تا ۱۵ درصد) بر اثر نارسایی تنفسی و ذات‌الریه شدید جان خود را از دست بدهند.

 

تشخیص عفونت ویروس کرونا

در صورت بروز علائم، به پزشک متخصص داخلی یا متخصص بیماری‌های عفونی مراجعه شود. پزشک ممکن است علاوه بر شرح حال و معاینه، آزمایش ترشحات تنفسی و سی‌تی‌اسکن قفسه‌سینه هم درخواست نماید یا دستور بستری در بیمارستان برای فرد بنویسد.

 

درمان عفونت ویروس کرونا

متاسفانه هنوز درمان اختصاصی و موثری برای این عفونت به اثبات نرسیده است. با توجه به این که نتایج آزمایشگاهی نشان می‌دهد که واکنش بدن به این ویروس تازه، شبیه واکنش به ویروس‌های قبلی کرونا است، درمان ترکیبی با دو تا چهار داروی ضدویروس برای این بیماران انجام می‌شود. برخی مطالعات تازه از تاثیر کلروکین، یک داروی قدیمی ضدمالاریا، حکایت دارد. هنوز هیچ مطالعه‌ای، زیان‌بخشی یا کارآمدی داروهای کورتونی خوراکی یا تزریقی را در این بیماران ثابت نکرده است و استفاده از آنها در برخی بیمارانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نبودند هم، نتایج دقیقی به همراه نداشته است.

بیشتر بخوانید: پیشگیری و درمان ویروس کرونا

پیشگیری از سرایت ویروس کرونا

هم اکنون هیچ واکسنی برای پیشگیری از گسترش ویروس COVID-19 وجود ندارد. بهترین راه پیشگیری از عفونت، این است که در معرض این ویروس قرار نگیریم. بنابراین همان توصیه‌هایی که برای پیشگیری از انتقال ویروس‌های مسبب عفونت تنفسی مانند آنفلوانزا کارآیی دارد، در این مورد هم باید جدی گرفته شوند:

  • دستان خود را مرتب با آب و صابون هر نوبت به مدت حداقل ۲۰ ثانیه بشوییم. شستن دست‌ها به‌خصوص پس از برگشتن از سرویس بهداشتی، پیش از غذا خوردن، و پس از سرفه، عطسه یا پاک کردن بینی توصیه می‌شود.
  • اگر آب و صابون در دسترس نیست، محلول ضدعفونی کننده دست با حداقل ۶۰ درصد الکل همراه داشته باشیم. اگر دسترسی به آب و صابون داریم، شستشوی دست بهتر است.
  • از تماس دست نشسته با چشم، بینی و دهان بپرهیزیم.
  • از تماس نزدیک با افراد بیمار (کسانی که عطسه و سرفه می کنند)، اجتناب کنیم. بهتر است به طور کلی از دست دادن و روبوسی خودداری کنیم.
  • اگر بیمار شدیم در منزل بمانیم.
  • در صورت عطسه یا سرفه جلوی دهان را با دستمال بپوشانیم و آن را زود در سطل زباله دردار بیندازیم.
  • اجسام و سطوحی که زیاد مورد لمس قرار می‌گیرند را با اسپری های تمیزکننده عادی خانگی پاکیزه نگه داریم.
  • استفاده از ماسک برای افراد سالم توصیه نمی‌شود. افراد مبتلا، نزدیکان و مراقبین مبتلایان و کادر پزشکی بهداشتی باید به درستی از ماسک مناسب استفاده کنند.