علائم، دلایل، تشخیص و راهکارهای درمانی زخمهای گوارشی
زخم گوارشی هرسال چهار میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار میدهد. در این مطلب به این بیماری،...
تمامی مطالب علمی این سایت، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری یک عفونت شایع است که میتواند در بعضی از افراد با عوارضی مثل زخم معده همراه باشد. در این مطلب به بررسی بیشتر این عفونت، عوارض احتمالی آن و همینطور روشهای تشخیص و درمان آن میپردازیم.
هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) که آن را با نام H. pylori هم میشناسیم، یک باکتری است که معمولاً در معده وجود دارد و تقریباً در معده نیمی از جمعیت جهان دیده میشود.
بیشتر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری هیچ علامتی ندارند و هیچوقت دچار مشکل نخواهند شد. با این وجود، هلیکوباکتر پیلوری میتواند بعضی مشکلات گوارشی، مثل زخم گوارشی و با شیوع کمتر، سرطان معده را ایجاد کند، مشخص نیست که چرا بعضی از افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری به این اختلالات مبتلا میشوند و بعضی دیگر نه.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری زمانی پیش میآید که این باکتری معده ما را آلوده کند.
در کشورهای توسعهیافته، عفونت با هلیکوباکتر پیلوری در دوران کودکی غیرمعمول و در بزرگسالی شایعتر است. اما، در کشورهایی با منابع محدود، بیشتر کودکان پیش از سن ده سالگی به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا میشوند.
احتمالاً هلیکوباکتر پیلوری با مصرف غذا یا آب آلوده به این میکروب انتقال پیدا میکند؛ این میکروب در مدفوع افراد مبتلا وجود دارد و مصرف غذا یا آبی که با میکروب موجود در مدفوع این افراد آلوده شود، میتواند منجر به انتقال این میکروب شود.
هلیکوباکتر پیلوری باعث تغییراتی در معده و دوازدهه (اثنیعشر؛ قسمت ابتدایی روده کوچک) میشود، این باکتری بافت محافظتی پوشاننده معده را آلوده میکند. این اتفاق به آزاد شدن آنزیمها و سموم خاص و فعال شدن سیستمایمنی منجر میشود. این عوامل با هم ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم به سلولهای معده یا دوازدهه آسیب برسانند. همین مسئله باعث التهاب مزمن در دیواره معده (گاستریت) یا دوازدهه (دئودنیت) میشود.
در نتیجه این تغییرات، معده و دوازدهه در برابر آسیبهای ناشی از شیرههای گوارشی مثل اسید معده آسیبپذیرتر میشوند.
گاستریت مزمن به ندرت ممکن است باعث ایجاد تغییرات غیرطبیعی در پوشش معده شود؛ تغییراتی که میتوانند منجر به انواع خاصی از سرطان شوند. به طور کلی ابتلا به سرطان در نتیجه عفونت هلیکوباکتر پیلوری غیرمعمول است. با این وجود و به دلیل آنکه افراد زیادی در جهان به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا میشوند، این عفونت به عنوان یکی از عوامل ابتلا به سرطان معده در نظر گرفته میشود.
بیشتر افراد مبتلا به گاستریت (التهاب دیواره معده) یا دئودنیت (التهاب دوازدهه) مزمن ناشی از هلیکوباکتر پیلوری هیچ علامتی ندارند، البته بعضی از افراد دچار مشکلات جدیتری از جمله زخم معده یا دوازدهه میشوند. زخمها ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا علائم مختلفی ایجاد کنند که شایعترین آنها عبارتند از:
راههای مختلفی برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد. متداولترین تستهای مورد استفاده شامل موارد زیر میشوند:
اگر علائم داریم:
در صورت داشتن درد مزمن معده، حالت تهوع، زخم فعال معده یا اثنیعشر یا داشتن سابقه این زخمها در گذشته، توصیه میشود آزمایش تشخیصی عفونت هلیکوباکتر پیلوری را انجام بدهیم.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری شایعترین علت این زخمها است، اما همه بیماران مبتلا به این زخمها به هلیکوباکتر پیلوری آلوده نیستند.
اگر علائم نداریم:
اگر علامت و سابقه قبلی بیماری زخم معده یا دوازدهه نداشته باشیم، معمولاً انجام آزمایش هلیکوباکتر پیلوری به ما توصیه نمیشود. با این وجود ممکن است درمورد بعضی موارد خاص، مثل کسانی که سابقه خانوادگی یا نگرانی در مورد سرطان معده دارند، انجام این آزمایش هم توصیه بشود.
اگر سابقه زخم گوارشی، زخم معده فعال یا زخم دوازدهه فعال مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری داشته باشیم، باید تحت درمان قرار بگیریم. درمان موفقیتآمیز هلیکوباکتر پیلوری میتواند به بهبود زخم، جلوگیری از عود زخم و کاهش خطر عوارض زخم (مثل خونریزی) کمک کند.
بیشتر رژیمهای درمانی برای از بین بردن عفونت هلیکوباکتر پیلوری معمولاً به مدت چهارده روز، شامل مصرف چندین دارو و به شرح زیر است:
ممکن است در بعضی از افراد، عفونت هلیکوباکتر پیلوری بعد از اتمام اولین دوره درمانی، ریشهکن نشود، در این مورد معمولاً استفاده از رژیم درمانی جدید توصیه میشود. در درمان مجدد معمولاً باید یک دوره چهارده روزه از یک داروی مهارکننده پمپ پروتون و دو آنتیبیوتیک استفاده کرد، ضمن آنکه باید حداقل یکی از آنتیبیوتیکهای این دوره با آنتیبیوتیکهای مورد استفاده در اولین دوره درمانی متفاوت باشد.
بعد از تکمیل درمان هلیکوباکتر پیلوری ، معمولاً آزمایشهایی برای اطمینان از رفع عفونت انجام میشود، این کار معمولاً با آزمایش تنفسی یا مدفوع صورت میگیرد. انجام آزمایش خون در این مرحله توصیه نمیشود؛ چرا که آنتیبادیهای شناساییشده در آزمایش خون در بیشتر موارد حتی بعد از برطرف شدن عفونت نیز به مدت چهار ماه یا بیشتر، در خون باقی میمانند.
یکی از عوارض احتمالی عفونت هلیکوباکتر پیلوری زخم معده است؛ در واقع عفونت هلیکوباکتر پیلوری شایع ترین علت زخم معده است. با این وجود، بسیاری از افرادی که به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند، دچار این مشکل نمیشوند.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری میتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. راهکارهای زیر میتوانند در پیشگیری از این عفونت به ما کمک کنند:
در شرایط زیر باید هر چه سریعتر با پزشک معالج خود مشورت کنیم:
به طور کلی با توجه به عوارض احتمالی و مهم این عفونت، میتوانیم با آگاهی از راههای انتقال و پیشگیری از آن قدم بزرگی در راستای سلامت دستگاه گوارش خود برداریم.
منابع: uptodate, medlineplus
IR-1026-ABD-2481-AS
سپاسگزارم از اطلاعات مفید تون
درود همراه گرامی. از رضایت شما خرسندیم.
سپاس فراوان مطالب عالی بودن
درود همراه گرامی. از رضایت شما خرسندیم.
با مصرف دارو این بیماری درمان میشه؟؟؟
اگرهم در هنگام مصرف دارو مدفوع به رنگ قیر باشد طبیعی است؟؟؟
درود همراه گرامی. ابتدا یاداوری می کنیم که تنها مرجع اظهار نظر در زمینه تشخیص و درمان بیماری پزشک معالج است و همواره توصیه می شود در این زمینه با پزشک معالج خود مشورت فرمایید. در این مطلب صرفا جهت افزایش آگاهی مخاطبین، به طور کلی و خلاصه به درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری اشاره گردیده است. در صورت بروز هر گونه علائم در طول دوره درمان نیز توصیه می شود با پزشک معالج خود مشورت فرمایید. ایشان بر اساس اطلاعات دقیق از شرایط پزشکیتان، شما را در باره علت و راهکار درمانی مناسب (در صورت نیاز)، راهنمایی خواهند کرد.
بسیار متشکرم
درود و سپاس از همراهی شما
من ربات نیستم
درود. همراه گرامی هلیکوباکترپیلوری معمولا فقط در معده اثرگذار است. پاینده باشید.
اطلاعات مفیدی بود مررررررسی
درود همراه گرامی. از رضایت شما خرسندیم.