مشکلات رایج مادران در دوران بعد از زایمان

بسیاری از مادران بعضی مشکلات سلامتی مثل خستگی، ریزش مو و افسردگی را در دوران بعد از زایمان تجربه می‌کنند. عدم درمان این مشکلات می‌تواند بر سلامت روحی و جسمی مادر و به دنبال آن سلامت کودک تاثیر بگذارد. در این مطلب به مشکلات احتمالی در دوران بعد از زایمان و همین‌طور ضرورت اطمینان از تامین بعضی از مواد مغذی مثل کلسیم و آهن در دوران بعد از زایمان می‌پردازیم.

مشکلات احتمالی مادران پس از زایمان

دوران بعد از زایمان زمان رشد و تکامل نوزادان است. مادران در این دوره در کنار احساس لذت و شادی، ممکن است استرس و احساس مسئولیت شدیدی را هم تجربه ‌کنند. همچنین بعضی مشکلات سلامتی می‌توانند در دوران بارداری و زایمان به وجود بیایند و در طول دوره بعد از زایمان هم ادامه پیدا کنند و بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی مادر و سلامت نوزاد تأثیر بگذارند. بعضی از این مشکلات عبارتند از خستگی، بی‌اختیاری ادرار، افسردگی، ریزش مو و مسائل مربوط به سلامت جنسی.

با وجود اهمیت شناخت این مشکلات، به نظر می‌رسد مشاوره‌های بعد از زایمان بیشتر بر سلامت نوزاد متمرکز است و به مشکلات و نیازهای سلامتی والدین توجه کافی نمی‌شود. این در حالی است که مشکلات سلامتی والدین بر رفتار آن‌ها و سلامت کودکان تأثیر منفی می‌گذارد.

افسردگی پس از زایمان

افسردگی بعد از زایمان نوعی از افسردگی است که بسیاری از مادران پس از بچه‌دار شدن تجربه می‌کنند.

تقریباً از هر هفت‌زن، یک‌نفر این اختلال شایع را تجربه می‌کند.

حدود پنجاه‌درصد از موارد ابتلا به این اختلال به دلیل عدم تمایل بیماران به افشای اطلاعاتشان، تشخیص داده نشده باقی می‌مانند.

بدن و ذهن مادران در طول بارداری و بعد از آن دچار تغییرات زیادی می‌شود. اگر مادر در این دوره غمگین است و احساس می‌کند که کودک خود را دوست ندارد یا از کودکش مراقبت نمی‌کند و این احساسات بیشتر از دوهفته طول کشیده باشند، ممکن است دچار افسردگی بعد از زایمان شده باشد. این مشکل ممکن است روزها یا حتی ماه‌ها بعد از زایمان ظاهر شود و در صورت عدم درمان می‌تواند برای چندین هفته یا ماه ادامه پیدا کند.

به‌طور کلی علائم افسردگی بعد از زایمان عبارتند از:

• افراط یا تفریط در خوردن
• اضطراب
• احساس گناه و بی‌ارزش بودن یا سرزنش کردن خود
• نوسانات خلقی شدید و تحریک‌پذیری بیش از حد
• گریه غیرقابل کنترل برای مدت بسیار طولانی
• ترس از مادر خوبی نبودن
• ترس از تنها ماندن با نوزاد
• مشکلات خواب مثل خواب زیاد، مشکل در به خواب رفتن یا خواب ماندن
• بی‌علاقگی به نوزاد، خانواده و دوستان
• مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
• داشتن افکاری درمورد آسیب رساندن به خود یا نوزاد

اگر فکر می‌کنیم ممکن است دچار افسردگی شده باشیم، مراجعه به پزشک در سریع‌ترین زمان ممکن بسیار مهم است، چرا که ممکن است علائم ما ماه‌ها طول بکشند یا بدتر شوند و تأثیر قابل‌توجهی بر ما، کودک و خانواده ما بگذارند.

به تازگی مطالعات نشان داده‌اند که کمبود بعضی مواد مغذی مثل ویتامین‌های B و D و C، فولات، زینک و آهن می‌تواند بروز افسردگی بعد از زایمان را تشدید کند. مصرف مواد مغذی توصیه شده می تواند به تامین این مواد و جبران عوارض احتمالی ناشی از کمبود آن‌ها‌ از جمله افسردگی بعد از زایمان کمک کند.

در صورت تایید پزشک، فروفورت انرژی داروسازی دکتر عبیدی حاوی آهن، زینک، فولات، ویتامین ب12 و ویتامین سی، می‌تواند با تامین نیاز مادر به این مواد مغذی، در کاهش خطر بروز افسردگی بعد از زایمان نقش داشته باشد.

احساس خستگی بعد از زایمان

احساس خستگی یکی از رایج‌ترین مشکلات مادران بعد از زایمان است و تعداد زیادی از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، این خستگی چیزی بیشتر از خواب‌آلودگی معمولی است.

خستگی بعد از زایمان می‌تواند به سلامت جسمی و روانی زنان آسیب برساند و به مشکلاتی مثل کاهش توانایی برای فعالیت‌های بدنی و ذهنی، کمبود مداوم انرژی، مشکل در خواب، اختلال در تمرکز و توجه منجر شود که به راحتی با استراحت یا خواب از بین نمی‌روند.

خستگی بعد از زایمان می‌تواند به دنبال کمبود تعدادی از مواد مغذی مثل آهن، زینک، ویتامین های گروه ب و ویتامین سی پیش بیاید.

فروفورت انرژی داروسازی دکتر عبیدی حاوی آهن، زینک، فولات، ویتامین ب12و ویتامین سی است، این محصول در صورت تایید پزشک، با تامین نیاز مادر به برخی مواد مغذی، می تواند در کاهش بروز خستگی های بعد از زایمان نقش داشته باشد.

ریزش مو بعد از زایمان

ریزش مو بعد از زایمان یک عارضه شایع است که حدود سه ماه بعد از زایمان اتفاق می‌افتد و می‌تواند تا شش ماه ادامه پیدا کند و بیشتر از نوددرصد زنان بعد از زایمان ممکن است این مشکل را تجربه ‌کنند.

بعد از زایمان، مادران به رژیم غذایی خود اهمیت کافی نمی‌دهند و این مسئله به کمبود مواد مغذی در آن‌ها منجر می‌شود. کمبود بعضی مواد مغذی مثل آهن، زینک، فولات و ویتامین سی می‌تواند بر ساختار مو و رشد آن تاثیر منفی بگذارد و باعث ریزش مو گردد.

فروفورت انرژی داروسازی دکتر عبیدی حاوی آهن، زینک، فولات، ویتامین ب12و ویتامین سی است، این محصول در صورت صلاحدید پزشک، با تامین نیاز مادر به بعضی مواد مغذی، می تواند در کاهش ریزش مو بعد از زایمان نقش داشته باشد.

بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار بعد از زایمان یک مشکل شایع است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند کمبود ویتامین دی خطر ابتلا به مثانه بیش‌فعال و بی‌اختیاری ادرار را افزایش می‌دهد و مصرف مکمل ویتامین دی می‌تواند این خطر را کم کند.

ویتامین دی برای سلامت کف لگن مهم است و بر اساس یک مطالعه در سال 2010 متوسط ​​سطح ویتامین دی در زنان با مشکلات کف لگن و بی اختیاری ادرار، به میزان قابل‌توجهی کم بوده است‌. به نظر می‌رسد که مصرف مکمل ویتامین دی در زنان بعد از زایمان،  می‌تواند به کاهش بی‌اختیاری ادرار کمک کند.

اهمیت تامین مواد مغذی ضروری بعد از زایمان

دوره بعد از زایمان مرحله خاصی از زندگی مادر به شمار می‌آید که با تغییرهای بزرگ فیزیکی، اجتماعی و عاطفی همراه است.  در این دوره نیازهای تغذیه‌ای مادر هم بیشتر می‌شوند. ضمن این‌که رژیم غذایی نامناسب در این دوره می‌تواند به کاهش عملکرد سیستم‌ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف منجر شود. بنابراین داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل و اطمینان از تامین مواد مغذی ضروری در این دوران برای سلامت مادر اهمیت ویژه‌ای دارد. در ادامه به بررسی اهمیت اطمینان از تامین دو ماده مغذی کلسیم و آهن در این دوران می‌پردازیم.

اهمیت تامین آهن مورد نیاز مادر در دوران پس از زایمان

کم‌خونی بعد از زایمان یکی از عوارض شایع در زنان است که حدود پنجاه تا هشتاددرصد از زنان را در کشورهای در حال توسعه  و حدود بیست‌و‌دو تا پنجاه‌درصد زنان را در کشورهای توسعه‌یافته، در دوران بعد از زایمان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

دلایل زمینه‌ای این شرایط در بیشتر موارد کمبود آهن درمان‌نشده پیش از زایمان و از دست‌دادن خون در حین یا بعد از زایمان است. اگرچه انتظار می‌رود ذخایر آهن مادر بعد از زایمان جبران شود، اما شیوع کم‌خونی در زنان در این دوران همچنان بالاست.

به این دلیل که کم‌خونی در دوره بعد از زایمان هم بر سلامت جسمی و هم سلامت روانی مادر تأثیر می‌گذارد و با پیامدهای نامطلوب جدی برای سلامتی، از جمله تپش قلب، سرگیجه، ضعف، اختلال در تمرکز و تنگی‌نفس همراه است، مدیریت آن بسیار مهم است. در همین راستا سازمان جهانی بهداشت مصرف مکمل آهن را به تنهایی یا همراه اسید‌فولیک در دوران بعد از زایمان توصیه می‌کند.

اهمیت تامین کلسیم مورد نیاز مادر در دوران پس از زایمان

کلسیم، فراوان ترین ماده معدنی در بدن ما و یک ماده مغذی ضروری در دوران بارداری و شیردهی است. مصرف کلسیم بعد از زایمان، برای سلامت مادر اهمیت ویژه‌ای دارد.

کمبود کلسیم می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی در بدن بشود.

علائم کمبود کلسیم معمولاً درمراحل اولیه مشخص نمی‌شوند و با کمبود شدید کلسیم بروز می‌کنند و عبارتند از:

• کند شدن ضربان قلب
• بی حسی و گزگز در پاها، دست‌ها و صورت
• گرفتگی عضلات
• شکنندگی و ضعیف شدن ناخن‌ها
• خستگی
• کاهش سلامت دندان‌ها
• کاهش تمرکز و از دست دادن حافظه
• افسردگی
• پوکی استخوان

کلسیم در بعضی مواد غذایی از جمله شیر، ماست، پنیر، کلم ‌پیچ، کلم بروکلی، کاهو و ماهی به طور طبیعی وجود دارد و بعضی مواد غذایی هم با کلسیم غنی شده‌اند.

بعضی از مکمل‌های غذایی هم حاوی کلسیم‌اند. بون‌آرکو داروسازی دکتر عبیدی حاوی ترکیبی سه‌گانه و قدرتمند (کلسیم، ویتامین دی۳ و ویتامین کا۲‌) با بیشترین میزان کلسیم قابل جذب است، که در صورت تایید پزشک می‌تواند با تامین کلسیم موردنیاز مادر و بدون نگرانی از رسوب کلسیم در عروق، به حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک کند. همچنین این مکمل به این دلیل که حاوی ویتامین دی 3 است می‌تواند به کاهش بروز بی‌اختیاری ادرار بعد از زایمان کمک ‌کند.

به‌طور کلی با توجه به تاثیر وضعیت سلامتی مادر بر سلامت نوزاد، با آگاهی از مشکلات احتمالی در دوران بعد از زایمان و اقدام برای پیشگیری و درمان آن‌ها می‌توانیم گام مهمی برای سلامتی خود و کودکمان برداریم.

منبع: nhs, ncbi, womenshealth, apa, babycenter, my.clevelandclinic, who, uptodate, ods.od.nih

IR-0227-ABD-3087-AS