علائم و درمان رفلاکس در نوزادان

ریفلاکس معده به مری چیست؟

ریفلاکس معده به مری (GER) زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات معده به مری برگردد. GER اغلب باعث رگورژیتاسیون می‌شود، به این معنی که محتویات معده از طریق مری بالا می‌رود و به گلو یا دهان می‌رسد و کودک استفراغ می‌کند. این موضوع معمولا در کودکان کمتر از 1 سال طبیعی است.

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) یک بیماری شدیدتر و طولانی‌تر است که در آن GER علائم مکرری ایجاد می‌کند که آزاردهنده است یا منجر به عوارض می‌شود. اگر فکر کنیم که نوزاد یا شیرخوار مبتلا به ریفلاکس است، باید او را نزد پزشک ببریم.

ریفلاکس در نوزادان چقدر شایع است؟

GER و رگورژیتاسیون در شیرخواران شایع است و ممکن است یک یا چند بار در روز اتفاق بیفتد. این اختلال در کودکان کمتر از 6 ماه شایعتر است. حدود 70 تا 85 درصد از نوزادان تا سن 2 ماهگی دچار رگورژیتاسیون به صورت روزانه می‌شوند. علائم GER کودکان اغلب تا سن 12 تا 14 ماهگی برطرف می‌شود.

بیشتر بخوانید: علائم رفلاکس معده

علائم ریفلاکس در نوزادان چیست؟

در نوزادان، ریفلاکس محتویات معده به مری (GER) معمولا باعث علائم زیر می‌شود:

• بازگشت محتویات معده از طریق مری و به داخل گلو یا دهان
• برگرداندن شیر

نوزادان مبتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ممکن است علاوه بر رگورژیتاسیون و برگرداندن شیر علائم زیر را نیز داشته باشند:

• دادن قوس به کمر و حرکات غیرطبیعی در گردن و چانه
• اختلال در بلع
• تحریک‌پذیری
• از دست دادن اشتها یا امتناع از شیر خوردن
• عوارضی مانند خوب وزن نگرفتن، سرفه یا خس‌خس سینه
• استفراغ

اگر شیرخوار علائمی مانند موارد زیر را داشته باشد، ممکن است علت یک مشکل جدی سلامتی غیر از GERD باشد و باید فوراً با پزشک تماس بگیریم:

• گریه یا تحریک‌پذیری بیش از حد معمول
• مشکل تنفسی
• مشکل در بلع
• علائم خونریزی دستگاه گوارش، مانند:
  o استفراغ حاوی خون یا شبیه تفاله قهوه
  o خونریزی مقعدی یا مدفوع حاوی خون
• علائم کم‌آبی بدن، مانند بی‌حالی یا خشک بودن پوشک به مدت 3 ساعت یا بیشتر
• استفراغ:
  o بسیار زیاد
  o پرتابی
  o حاوی صفرا که رنگ استفراغ را سبز یا زرد می‌کند
• شروع استفراغ یا رگورژیتاسیون در نوزاد کمتر از 2 هفته یا بزرگتر از 6 ماه

علت ریفلاکس در نوزادان چیست؟

عوامل متعددی منجر به ریفلاکس در نوزادان می‌شوند. به عنوان مثال، در 6 ماه اول زندگی، نوزادان در بیشتر اوقات دراز کشیده است و مری و اسفنکتر تحتانی مری کاملا تکامل نیافته است. همچنین شیرخوار غذاهایی می‌خورد که عمدتاً مایع هستند. این عوامل احتمال بازگشت محتویات معده به مری را بیشتر می‌کنند. زمانی که به تدریج با رشد و تکامل، کودک زمان بیشتری را در حالت نشسته یا ایستاده می‌گذراند و غذاهای جامد بیشتری می‌خورد، معمولا علائم ریفلاس کمتری را تجربه می‌کند.

کدام نوزادان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) هستند؟

چرایی ابتلای برخی از شیرخواران به GERD، وضعیتی که در آن بازگشت محتویات معده به مری آزاردهنده می‌شود یا علائم مکرر یا عوارض ایجاد می‌کند، همچنان تحت بررسی است. هر نوزادی ممکن است به GERD مبتلا شود، هرچند این اختلال در نوزادان نارس شایع‌تر است. به نظر می‌رسد چندین عامل مانند اختلال در عملکرد اسفنکتر تحتانی مری، ریفلاکس اسید بیشتر و یا احساس ناراحتی بیشتر در صورت بروز ریفلاکس، در این زمینه نقش داشته باشند.

موارد زیر احتمال ابتلای شیرخوار به GERD را افزایش می‌دهند:

• نارس به دنیا آمدن
• بیماری‌های که بر ریه‌ها تأثیر می‌گذارند، مانند سیستیک فیبروزیس (یک اختلال ارثی که باعث آسیب شدید ریه‌ها، دستگاه گوارش و سایر اندام‌ها می‌شود.)
• بیماری‌هایی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند، مانند فلج مغزی
• فتق هیاتال، وضعیتی که در آن وجود سوراخ در دیافراگم به قسمت بالایی معده اجازه می‌دهد تا وارد قفسه سینه شود.
• سابقه جراحی برای اصلاح نقص مادرزادی مری

تشخیص ریفلاکس در نوزادان

در بیشتر موارد، پزشک با بررسی علائم، سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی نوزاد، ریفلاکس را تشخیص می‌دهد. نیاز به بررسی بیشتر، به یافته‌های پزشکی بستگی دارد و ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• آزمایش خون و یا ادرار
• مطالعه با اشعه ایکس برای ارزیابی آناتومی معده و بلع نوزاد
• آندوسکوپی برای بررسی پوشش مری

بیشتر بخوانید: علائم زخم معده و روش های درمان آن چیست؟

درمان ریفلاکس در نوزادان

اکثر نوزادان مبتلا به ریفلاکس معده به مری (GER) نیازی به درمان ندارند، زیرا علائم معمولاً تا 12 تا 14 ماهگی خود به خود بهبود می‌یابند. بسته به سن و علائم کودک، ممکن است پزشک تغییراتی در سبک زندگی را برای درمان علائم GER یا GERD توصیه کند. ممکن است در برخی موارد، پزشک مصرف دارو یا جراحی را نیز تجویز نماید.

تغییر سبک زندگی

ممکن است پزشک تغییرات زیر را در سبک زندگی برای کمک به بهبود علائم GER یا GERD در شیرخواران توصیه کند:

• پرهیز از قرار گرفتن نوزاد در معرض دود سیگار
• گرفتن بادگلوی شیرخوار
• تغییر رژیم غذایی نوزاد
• نگه داشتن شیرخوار در حالت عمودی، در صورت امکان، به مدت 20 یا 30 دقیقه پس از غذا خوردن

چه تغییراتی در رژیم غذایی ممکن است علائم ریفلاکس را در نوزادان بهبود بخشد؟

باید قبل از تغییر رژیم غذایی شیرخوار برای درمان علائم ریفلاکس با پزشک صحبت کنیم. بسته به سن و علائم کودک، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• از تغذیه بیش از حد کودک خودداری کنیم یا به دفعات، وعده‌های غذایی کوچکتری به او بدهیم. باید دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کنیم تا مطمئن شویم که شیرخوار به اندازه کافی تغذیه می‌شود.
• به شیرخوار غذاهای غلیظ‌تری بدهیم. ممکن است پزشک توصیه کند به شیر خشک یا شیر مادر غلات اضافه کنیم. نباید بدون مشورت با پزشک غذای شیرخوار تغییر دهیم.
• شیر گاو را از رژیم غذایی نوزاد حذف کنیم. علائم آلرژی به پروتئین شیر گاو شبیه علائم ریفلاکس است. ممکن است پزشک برای شیرخوارانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، استفاده از شیر خشک مخصوص را برای 2 تا 4 هفته تجویز کند.
• ممکن است پزشک تغییر رژیم غذایی را برای نوزادانی که به دلیل GERD خوب وزن نگیرند، در نظر بگیرد. به عنوان مثال، ممکن است استفاده از شیر خشک با کالری بالاتر را تجویز کند.

منابع: UpToDate , National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases

IR-1123-ABD-8907-AS