تمامی مطالب علمی این سایت، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.
Medically Approvedهمه‌چیز درباره سندرم پیش از قاعدگی
آنچه در این مطلب می‌خوانیم:
سندرم پیش از قاعدگی (Premenstrual syndrome) که آن را به اختصار با عنوان PMS می‌شناسیم، مجموعه‌ای از علائمی است که بسیاری از زنان، حدود یک یا دو هفته قبل از قاعدگی خود تجربه می‌کنند. در بیش از 90٪ زنان بعضی علائم PMS مثل نفخ، سردرد و نوسانات خلقی قبل از قاعدگی دیده می شود. در این مطلب به بررسی بیشتر PMS و راهکارهای تسکین علائم آن می‌پردازیم.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی مجموعه‌ای از علائم فیزیکی و روحی است که بسیاری از زنان بعد از تخمک‌گذاری و قبل از شروع قاعدگی خود تجربه می‌کنند. به طور میانگین احتمال بروز این علائم در دهه چهارم زندگی (سی تا چهل‌سالگی) بیشتر است.
چه چیزی باعث سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌شود؟
به نظر می‌رسد که علت بروز علائم PMS در روزهای بعد از تخمک‌گذاری، افت سطح استروژن و پروژسترون باشد. علائم سندرم پیش از قاعدگی، در عرض چند روز بعد از شروع عادت ماهیانه در زنان از بین می‌رود، چرا که سطح این هورمون‌ها دوباره شروع به افزایش می‌کند.
آیا همه زنان دچار سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌شوند؟
همه زنان علائم PMS را تجربه نمی‌کنند و این علائم در افراد مختلف می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. نباید فراموش کنیم که علائم شدید PMS ممکن است نشان‌دهنده اختلال دیسفوریای (تنگی خلق) پیش از قاعدگی (PMDD) باشد، علائم PMS با یائسگی از بین می‌روند و نکته دیگر این‌که بعد از بارداری هم ممکن است علائم متفاوتی از PMS را نسبت به قبل این دوره تجربه کنیم.
چه افرادی دچار سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌شوند؟
از هر چهار زن، سه نفر در مقطعی از زندگی خود علائم PMS را تجربه می‌کنند.
این علائم در بیشتر زنان خفیف است.
PMS ممکن است در بعضی زنان شایع‌تر باشد؛ از جمله زنانی که یکی یا چندتا از موارد زیر را دارند:
- استرس زیاد
- سابقه خانوادگی افسردگی
- سابقه شخصی افسردگی یا افسردگی بعد از زایمان
علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چیست؟
علائم PMS در هر فرد متفاوت است و ممکن است علائم فیزیکی مثل نفخ یا علائم روحی مثل اندوه و یا هر دو را دربر بگیرد. همچنین این علائم می‌توانند در طول زندگی افراد، تغییر کنند.
علائم فیزیکی PMS می‌توانند شامل موارد زیر باشد:
علائم روحی PMS عبارتند از:
- تحریک‌پذیری (زودرنجی) یا رفتار پرخاشگرانه
- احساس خستگی
- اختلال در خواب (کم یا زیاد خوابیدن)
- تغییر در اشتها یا تمایل به خوردن بعضی خوراکی‌ها
- اختلال در تمرکز یا حافظه
- تنش یا اضطراب
- افسردگی، احساس غم و اندوه، یا تمایل به گریه
- نوسانات خلقی
- تمایل کمتر به رابطه جنسی
اگر علائم برایمان آزاردهنده‌اند یا زندگی روزمره ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بهتر است با پزشک مشورت کنیم.
تفاوت PMS با PMDD چیست؟
کمتر از 5٪ از زنان در سنین باروری به شکل شدیدتری از PMS به نام اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی (PMDD) مبتلا می‌شوند.
با وجود آن‌که PMS می‌تواند از نظر شدت متغیر باشد، معمولاً زندگی افراد را مختل نمی کند، یک بیماری روحی نیست و به مداخله زیادی نیاز ندارد.
درحالی که PMDD منجر به علائم شدید احساسی مثل عصبانیت، اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی طی یک تا دوهفته پیش از شروع قاعدگی می‌شود. PMDD زندگی روزمره را مختل می‌کند، در کار یا روابط با دیگران اختلال ایجاد می‌کند و حتی می‌تواند تهدید‌کننده زندگی باشد، چرا که خطر خودکشی را بیشتر می‌کند.
آیا علائمPMS با افزایش سن تغییر می‌کند؟
بله. علائم سندرم پیش از قاعدگی ممکن است با رسیدن به اواخر دهه سی‌سالگی یا در دهه چهل زندگی و نزدیک شدن به یائسگی بدتر شود.
این اتفاق در زنانی که خلق‌و‌خوی آن‌ها به تغییر سطح هورمون در طول چرخه قاعدگی حساس است، بیشتر پیش می‌آید. در سال‌های منتهی به یائسگی، سطح هورمون‌ها هم به شکلی غیرقابل پیش‌بینی تغییر می‌کند و بدن ما به آرامی به سمت یائسگی پیش می‌رود که ممکن است باعث تشدید نوسانات خلقی شود.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آزمایش خاصی برای تشخیص PMS وجود ندارد و برای تشخیص آن، پزشک فقط با ما در مورد علائممان صحبت خواهد کرد، از جمله این‌که علائم چه زمانی ظاهر می‌شوند و چقدر بر زندگی ما تأثیر می‌گذارند.
PMS در ما تشخیص داده می‌شود، اگر علائممان:
- طی پنج روز پیش از شروع قاعدگی و حداقل در سه دوره قاعدگی متوالی بروز پیدا کنند
- در عرض چهار روز بعد از شروع قاعدگی از بین بر‌وند
- جلوی لذت‌بردن از بعضی کارها یا انجام بعضی فعالیت‌های روزمره ما را بگیرد
بهتر است علائم و شدت بروز آن‌ها را برای چند ماه پیگیری و آن‌ها را هر روز در تقویم خود یادداشت کنیم و در زمان مراجعه به پزشک، این اطلاعات را همراه خود داشته باشیم.
برای تسکین علائم PMS چه‌کار کنیم؟
رعایت نکات زیر به ما کمک می‌کند که به‌طور کلی سالم‌تر باشیم و بعضی از علائم PMS را هم تسکین بدهیم.
- ورزش‌‌های هوازی منظم در طول ماه داشته باشیم؛ چنین فعالیت‌هایی می‌تواند به رفع علائمی مثل افسردگی، خستگی و مشکل در تمرکز کمک کند.
- یک رژیم غذایی سالم را رعایت کنیم؛ محدود کردن مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، نمک و شکر طی دو هفته قبل از قاعدگی ممکن است بسیاری از علائم PMS را کم کند.
- خواب کافی داشته باشیم؛ سعی کنیم هر شب حدود ۸ هشت‌ساعت بخوابیم. کمبود خواب با افسردگی و اضطراب مرتبط است و می‌تواند علائم PMS مثل نوسانات خلقی را بدتر کند.
- راهکارهای سالم برای مقابله با استرس پیدا کنیم؛ صحبت با دوستان، یوگا، ماساژ یا مدیتیشن می‌تواند برای بعضی افراد مفید باشد.
- سیگار نکشیم؛ در یک مطالعه بزرگ، زنانی که سیگار می‌کشیدند، علائم PMS بیشتر و شدیدتری را نسبت به زنانی که سیگار نمی‌کشیدند، گزارش کردند.
چه داروهایی می‌توانند علائم PMS را تسکین بدهند؟
بعضی مسکن‌ها که بدون نسخه هم قابل تهیه‌اند ممکن است به کاهش علائم فیزیکی مثل دل درد، سردرد، کمردرد و حساسیت پستان‌ها کمک کنند. در بعضی زنان مصرف این مسکن‌ها درست قبل از شروع قاعدگی، میزان درد و خونریزی را در طول قاعدگی کاهش می‌دهد.
اگر این مسکن‌ها موثر واقع نشوند، ممکن است پزشک بعضی داروها (مثل داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و یا داروهای هورمونی) را هم برای کنترل علائم ما تجویز کند.
آیا مصرف ویتامین‌ها یا مواد معدنی به درمان علائم PMS کمک می‌کنند؟
مطالعات نشان می‌دهند که بعضی ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است به کاهش بعضی از علائم PMS کمک کنند. بهتر است قبل از مصرف هر مکملی با پزشک خود مشورت کنیم.
موارد زیر فوایدی را در کمک به تسکین علائم PMS نشان داده‌اند:
- کلسیم: مطالعات نشان می‌دهند که کلسیم می‌تواند به کاهش بعضی از علائم PMS مثل خستگی، تمایل به مصرف بعضی خوراکی‌ها و افسردگی کمک کند.
- ویتامین B6: ویتامین B6 ممکن است به رفع بعضی علائم PMS، از جمله نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، فراموشی، نفخ و اضطراب کمک کند. این ویتامین در غذاهایی مثل ماهی، مرغ، سیب‌زمینی، میوه‌ها (به جز مرکبات) و غلات غنی‌شده و همین‌طور به صورت مکمل وجود دارد.
- منیزیم: منیزیم ممکن است به تسکین بعضی علائم PMS از جمله میگرن کمک کند. اگر دچار میگرن قاعدگی می‌شویم، باید با پزشک خود در مورد لزوم مصرف منیزیم مشورت کنیم. منیزیم در سبزیجات سبزرنگ و برگ‌دار مثل اسفناج و همچنین در آجیل، غلات کامل و غلات غنی‌شده و نیز به صورت مکمل وجود دارد.
- اسیدهای چرب غیراشباع (امگا 3 و امگا 6): مطالعات نشان می‌دهند مصرف مکمل‌های اسیدهای چرب غیراشباع ممکن است به کاهش دل درد و سایر علائم PMS کمک کند. منابع خوب اسیدهای چرب غیراشباع شامل تخم کتان، آجیل، ماهی و سبزیجات با برگ سبز تیره هستند.
به طور کلی با وجود آن‌که تعداد زیادی از زنان در مقطعی از زندگی خود PMSرا تجربه می کنند، با آگاهی از این اختلال، سبک زندگی سالم و مصرف بعضی داروها و مکمل‌ها می‌توان به تسکین علائم این سندرم کمک کرد.
منابع: womenshealth, apa
IR-0327-ABD-3282-AS
